شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

حمله يك سوار فولاد پوش ناشناس

سيد حسون براقى در تاريخ كوفه آورده است كه ملك مسعود با اسب خود داخل حرم شريف گرديد و آنچه در بالاى قبر حبيب بود بركند، سپس دستور داد حرم را ويران كنند. اما در اين هنگام از خبرى كه براى او آوردند متزلزل گرديد و برگشت ماجرا از اين قرار بود كه وى همراه قشون به سوى حرم حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام حركت كرد، ولى ناگهان يك فرد اسب سوار كه پوشش آهنين داشت به آنان حمله كرد و جمعى از آنها را كشت و بقيه پا به فرار گذاشتند. همينكه سعود اين حادثه را ديد به سپاهش گفت برگرديد (و حرم پسر خواهرمان را آسيب نرسانيد)!

لذا از آنجا به حرم امام حسين عليه السلام برگشتند و ملتجيان به حرم ، از مرد و زن و صغير و كبير را كشتند و دست به تخريب حرم زدند و برگشتند. به سال ١٢٣٠ نيز دوباره وهابيها به نجف و كربلا حمله آوردند ولى اين بار ماءيوس برگشتند. (٢٧٤)

چنانكه گفتيم برخى از شعراى وقت اين حادثه را به نظم آورده اند، كه از آن ميان به دو تن از آنان اشاره مى كنيم :

١. حاج هاشم كعبى (متوفاى ١٢٣١) كه مطلع شعر وى چنين است :

اءنت الملوم فمن يكون الا لوما

فلك الظماء هيهات معسول اللهى

٢. شيخ محمد رضا ازرى بغدادى (متولد ١١٣٠ هجرى قمرى ) كه در كاظمين با برادرش ‍ شيخ كاظم ازرى ، صاحب قصيده هاشميه و متوفاى ١٢١١، در يك مقبره مجاور با مقبره شريف رضى مدفونند. مطلع شعر شيخ محمد رضا نيز بيت زير است :

اريحا فقد لاحت طلايع كربلا

لينقبر اشلاء و نسعد مريلا

اشعار فوق به طبع نرسيده و ماءخذ نقل ما شهداء الفضيلة (ص ٢٨٩و ٢٩٣) نوشته مرحوم علامه امينى است خود، از ديوان خطى آنان استنساخ كرده است .

فصل يازدهم : زيارتنامه قمر بنى هاشم عليه السلام

زيارت ابوالفضل العباس عليه السلام منقول از امام صادق عليه السلام

مرحوم محدث قمى ، در كتاب شريف مفاتيح الجنان آورده است : شيخ اجل ، جعفر بن قولويه قمى (متوفى ٣٦٧ ق ) در كامل چ به سند معتبر از ابو الحمزه ثمالى روايت كرده كه حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمود: چون اراده نمايى كه زيارت كنى قبر عباس بن على عليه السلام را - و آن بر كنار فرات محاذى حاير است - مى ايستى بر روضه و مى گويى :

سلام الله و سلام ملائكته المقربين و اءنبائه المرسلين و عباده الصالحين و جميع الشهداء و الصديقين و الزاكيات الطيبات فيما يغتدى و تروح عليك يابن اءميرالمؤ منين اءشهد لك بالتسليم و التصديق و الوفاء و النصيحة لخلف النبى صلى الله عليه و آله المرسل و البسط المنتخب و الدليل العالم و الوصى المبلغ و المظلوم المهتضم فجزاك الله عن رسوله و عن اءميرالمؤ منين و عن الحسن و الحسين صلوات الله عليهم اءفضل الجزاء بما صبرت و احتسبت و اءعنت فيعم عقبى الدار.

لعن الله من قتلك و لعن الله من جهل حقك و استخف بحرمتك و لعن الله من حال بيتك و بين ماء الفرات اءشهد اءنك قتلت مظلوما و اءن الله منجر لكم ما وعدكم جئتك يابن اءميرالمؤ منين و افدا اليكم و قلبى مسلم لكم و تابع و اءنا لكم تابع نصرتى لكم معدة حتى يحكم الله و هو خير الحاكمين فمعكم معكم لا مع عدوكم انى بكم و بايابكم من المؤ منين و بمن خافكم و قتلكم من الكافرين قتل الله امة قتلتكم بالايدى و الاءلسن .

پس داخل روضه شو و خود را به ضريح بچشان و بگو:

السلام عليك اءيها العبد الصالح المطيع لله و لرسوله و لاءميرالمؤ منين و الحسن و الحسين صلى الله عليهم و سلم السلام عليك و رحمة الله و بركاته و مغفرته و رضوانه و على روحك و بدنك اءشهد و اشهد الله اءنك مضيت على ما مضى به البدريون و المجاهدون فى سبيل الله المناصحون له فى جهاد اءعدائه المبالغون فى نصرة اءوليائه الذابون عن اءحبائه فجزاك الله اءفضل الجزاء و اءوفر الجزاء و اءوفى جزاء اءحد ممن و فى ببيعته و استجاب له دعوته و اءطاع ولاة اءمرة اءشهد اءنك قد بالعنت فى النصيحة و اءعطيت غاية المجهود فبعثك الله فى الشهداء و جعل روحك مع اءرواح السعداء و اءعطاك من جنانه اءفسحها منزلا و اءفضلها غرفا و رفع دكرك فى العالمين فى عليين و حشرك مع النبيين و الصديقين و الشهداء و الصالحين و حسن اءولئك رفيقا. اءشهد اءنك لم تهن و لم تنكل و اءنك مضيت على بصيرة من اءمرك مقتديا بالصالحين و متبعا للنبيين فجمع الله بيننا و بينك و بينك و بين رسوله و اءو ليائه فى منازل المخبتين فانه اءرحم الراحمين .

مؤ لف گويد كه : خوب است اين زيارت را پشت سر قبر رو به قبله بخوانى ، چنانكه شيخ در تهذيب فرموده : ثم ادخل فانكب على القبر و قل و اءنت مستقبل القبلة : اسلام عليك اءيها العبد الصالح

و نيز بدان كه زيارت جناب عباس عليه السلام موافق روايت مذكور همين بود كه ذكر شد. لكن سيد بن طاووس و شيخ مفيد و ديگران ، بعد از اين فرموده اند كه : پس برو به سمت بالا سر و دو ركعت نماز كن و بعد از آن آنچه خواهى نماز كن و بخوان خدا را بسيار و بگو و در عقب نماز:

اللهم صل على محمد و آل محمد و لا تدع لى فى هذا المكان المكرم و المشهد المعظم ذنبا الا غفرته و لا هما الا فرجته و لا مرضا الا شفيته و لا عيبا الا سترته و لا رزقا الا بسطته و لا خوفا الا آمنته و لا شملا الا جمعته و لا غائبا الا حفظته و اءدنيته و لا حاجة من حوائج الدنيا و الآخرة لك فيها زضى و لى فيها صلاح الا قضيتها يا اءرحم الراحمين .

پس برگرد به سوى ضريح و نزد پاها بايست و بگو:

اسلام عليك يا اءباالفضل العباس بن اءميرالمؤ منين السلام عليك يابن سيدالوصيين السلام عليك يابن اءول القوم اسلاما و اقدمهم ايمانا و اءقومهم بدين الله و احوطهم على الاسلام اءشهد لقد نصحت لله و لرسوله و لاءخيك فنعم الاءخ المواسى فلعن الله امة ظلمتك و لعن الله امة استحلت منك المحارم و انتهكت حرمة الاسلام فنعم الصابر المجاهد المحامى الناصر الاءخ الدافع عن اءخيه المجيب الى طاعة ربه الراغب فيما زهد فيه غيره من الثواب الجزيل و الثناء الجميل و اءلحقك الله بدرجة آبائك فى جنات النعيم اللهم انى تعرضت لزيارة اءوليائك رغبة فى ثوابك و رجاء لمعفرتك و جزيل احسانك فاءساءلك اءن تصلى على محمد و آله الطاهرين و اءن تحعل رزقى بهم دارا و غيشى بهم قارا و زيارتى بهم مقبولة و حياتى بهم طيبه و اءدرجنى ادراج المكرمين و اجعلنى ممن ينقلب من زيارة مشاهده اءحبائك مفلحا مجحا قد استوجب غفران الذنوب و ستر العيوب و كشف الكروب انك اءهل التقوى و اءهل المغفرة .

و چون خواهى وداع كنى آن حضرت را پس برو به نزد قبر شريف و بگو اين را كه در روايت ابو حمزه ثمالى است و علما نيز ذكر كرده اند:

اءستودعك الله و اءسترعيك و اءقرء عليك السلام آمنا بالله و برسوله و بكتابه و بما جاء به من عند الله اللهم فاكتبنا مع الشاهدين اللهم لا تجعله آخر العهد من زيارتى قبر ابن اءخى رسولك صلى الله عليه و آله و ارزقنى زيارته اءبدا ما اءبقيتنى و احشرنى معه و مع آبائه فى الجنان و عرف بينى و بينه و بين رسولك و اءوليائك اللهم صلى محمد و آل محمد و توفنى على الايمان بك و التصديق برسولك و الولاية لعلى بن اءبى طالب و الاءئمه من ولده عليهم السلام البرائة من اءعدائهم فانى قد رضيت يا ربى بذلك و صلى الله على محمد و آل محمد.

ترجمه زيارتنامه حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام .

سلام خدا و سلام فرشتگان مقرب خدا و رسولان و بندگان شايسته خدا و سلام تمام شهيدان راه خدا و صادقان با ايمان كامل و نفوس پاكيزه و نكو سيرت در آنچه صبح و شام است ، بر تو باد اى فرزند امير المؤ منين گواهى مى دهم براى تو كه حضرتت مقام تسليم و تصديق و وفا دارى و خير خواهى را در حد كمال داشتى نسبت به حضرت حسين فرزند پيغمبر صلى الله عليه و آله و سبط برگزيده رسول و رهبر داناى خلق و وصى پيغمبر و رساننده حكم خدا (و اركان و حقايق احكام دين ) به خلق ؛ آن امام مظلوم جور و جفا كشيده (از ظالمان است ). پس خدا ترا از جانب رسولش و از جانب امير المومنين و از جانب حضرت حسن و حسين صلوات الله عليهم بهترين پاداش را عطا كند، به واسطه آن صبر و تحمل مصايبى كه در يارى برادرت كردى ، پس دار سعادت عقبى ترا نيكوست .

خدا لعنت كند كسى را كه ترا به قتل رساند و خدا لعنت كند كسى را كه حق ترا ندانست و حرمتت را شكست و خدا لعنت كند كسى را كه بين تو و آب فرات حايل گرديد (و ترا از آب رسانيدن به تشنگان حرم حسين منع كرد). گواهى مى دهم كه تو مظلوم كشته شدى و خدا آنچه را كه (به شهيدان راه حق ) وعده داده محققا به تو عطا مى كند. اى فرزند امير المؤ منين ، من به زيارت شما آمده ام در حالى كه قلبم تسليم و تابع فرمان شما و خود پيرو شما مى باشم و براى يارى شما مهيا هستم تا هنگامى كه فرمان و حكم خدا (به ظهور سلطنت شما) فرا رسد كه او بهترين حكم كنندگان است پس من با شما هستم و با تمام قواى خود با شما هستم نه با دشمنان شما. من به شما (خاندان رسالت و امامت ) ايمان دارم و به بازگشت شما نيز ايمان دارم و نسبت به دين و آئين دشمنان و مخالفان شما و قاتلان شما از كافران منكرانم خدا بكشد امتى را كه به دست و زبان شما را كشتند (و به شما ظلم و بيداد كردند).

سلام بر تو اى بنده شايسته حق و مطيع امر خدا و رسول خدا و مطيع امير المؤ منين و حضرت حسن و حسين صلوات الله و سلامه عليهم سلام بر تو و رحمت و بركات خدا و مغفرت و رضا و خوشنودى خدا بر روح و جسم شما باد. گواهى مى دهم و خدا را گواه مى گيرم كه تو از جهان درگذشتى با همان مقام رفيع شهادتى كه شهداى بدر و ديگر جهاد كنندگان در راه خدا يافتند و همه كسانى كه خير خواه دين خدا بودند و بر عليه دشمنان خدا جهاد كردند و در دفاع از دوستان و محبان خدا سنگ تمام گذاردند. پس خدا به تو بهترين و بيشترين و كاملترين پاداشى را عطا كند كه به يكى از كسانى كه به عهدش وفا كرده و دعوتش را اجابت كرده و از ولى امر حق و خلفاى الهى اطاعت مى كنند عطا مى فرمايد.

گواهى مى دهم كه تو (اى اباالفضل ) نهايت كوشش را در نصيحت (امت ظالم ) و كمال جهد و اهتمام را در راه دين خدا (ويارى حضرت حسين ) ادا كردى تا آنكه خدايت در مقام رفيع شهيدان (راه خدا) مبعوث كرد و روح پاكت را با ارواح پاك سعادتمندان عالم محشور و از بهشت بهترين و نيكوترين غرفه بهشتى عطا كند و نام شريفت را در عالم بلند گرداند و با پيغمبران و صادقان در ايمان و شهيدان و صالحان كه اينها بهترين رفيقانند محشور فرمايد گواهى مى دهم كه تو هيچ سستى و كوتاهى (در احياء دين ) نكردى و در كار خود (كه عمرى در راه رضاى خدا صرف نمودى ) با بصيرت و حجت از جهان در گذشتى و هميشه در اعمالت اقتدا به صالحان و پيروى از رسولان خدا كردى پس خدا بين ما و تو بزرگوار و بين رسول خدا و اولياء و دوستان خدا در منزلهاى بهشتى و اهل خضوع و تقوى جمع گرداند كه خدا مهربان ترين مهربانان عالم است .

پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد و بر من ديگر در اين مكان گرامى و مشهد معظم گناهى باقى نگذار تمام گناهانم را (به حرمت اين شهيد راه خدا) ببخش و بيامرز و هم و غمم را برطرف ساز تمام مرض و دردهايم را شفا عنايت فرما و هر عيب و عار مرا پرده پوشى كن و رزقم را وسيع ساز و از هر خوف و هراسم ايمنى كامل بخش پريشانيهايم همه را اصلاح فرما و غايب (و مسافرين ) مرا محفوظ بدار و لقايش نزديك و تمام حاجتهاى دنيا و آخرتم را كه رضاى تو و صلاح من در انست همه را روا گردان اى مهربان ترين مهربانان عالم .

سلام بر تو اى اباالفضل العباس فرزند (رشيد) اميرالمؤ منين سلام بر تو اى فرزند سيد جانشينان پيغمبر سلام بر تو اى فرزند كسى كه اسلام اختيار كرد و در رتبه ايمان بر همه امت تقدم و برترى داشت و در دين خدا از همه كس پايدارتر و در حفظ اسلام از همه مراقبتش بيشتر بود گواهى مى دهم كه تو در راه خدا و رسول و برادرت حضرت حسين خير خواه بودى (و امت را نصيحت و اندرز كردى پس در وفادارى كوتاهى نكردى و نيكو برادرى بودى كه با حضرت حسين مساوات و مواسات (در تحمل مصائب و شدائد) نمودى بارى خدا لعنت كند امتى را كه هتك حرمت شما و ريختن خون شما و حرمت اسلام را حلال شمردند پس شما (در راه وفاى با برادرت حسين ) نيكو صبر و تحمل و جهاد و حمايت و نصرت و دفاع كامل از حريم برادر و امر پروردگارش را اطاعت كردى و در راه فداكارى آن حضرت و ثواب بزرگ نصرت و يارى او كه ديگران رو گردانيدند تو مشتاقانه شتافتى و ثواب عظيم و نام نيكو در دو عالم يافتى و خدايت در بهشت نعيم با پدران بزرگوارت ملحق گرداند پروردگارا من خود را مهيا بر زيارت اولياء و دوستان تو نموده ام به اشتياق ثواب و به اميد مغفرت و لطف و احسان بزرگ تو پس از تو در خواستم اين است كه درود فرستى بر محمد و آلش و به واسطه آنها هميشه روزى مرا وسيع و زندگانيم را پايدار و خوش (در دو عالم ) بگردانى و زيارتم را به شفاعتشان بپذيرى و حياة طيب (زندگى خوش در بهشت ابد) نصيبم فرمائى و مرا در صف اهل كرامت درج فرمائى و از آن خوبان و سعادتمندان كه چون از زيارت مشهد محبان و دوستانت باز گردند رستگار و حاجت روا شده و مستوجب قطعى آمرزش گناه شده اند و عيوب و زشتيهايشان مستور و هم و غمشان بر طرف گرديده از آنان قرارم دهى كه تو اى خدا اهل تقوى و مغفرتى (سزد كه از تو بترسند و به مغفرت و آمرزش اميدوار باشند)

از تو بزرگوار تقاضاى وداع مى كنم و خدا را از او درخواست توجه و لطف خاص دارم و بر تو تحيت و سالم خوانده در حالى كه به خدا و رسول خدا و كتاب او آورده و به هر چه از احكام و او امر و نواهى كه از جانب خدا آورده به همه ايمان دارم پروردگارا تو مار با گواهان و اهل ايمان ثابت مقدر فرما پروردگارا اين زيارت را آخرين عهدم از قبر مطهر فرزند برادر پيغمبرت صلى الله عليه و آله قرار مده و هميشه تا در حياة مرا باقى دارى زيارتش نصيبم گردان و مرا با آن حضرت و با پدران بزرگوارش در بهشت برين محشور گردان و ميان من و او و رسول اكرم و اولياء دين خود ائمه هدى شناسائى و (محبت ) بر قرار دار پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محد و بميران مرا بر ايمان (به وحدانيت ) خود و تصديق به رسالت به پيغمبر و ولايت و دوستى على عليه السلام و ائمه طاهرين از فرزندان على و بر تبرى و بيزارى از دشمنان اينها كه من اى خدا به اين دين و عقيده خوشنودم و درود خدا بر محمد و آل محمد باد.

زيارت حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام در روز عرفه

سيد بن طاووس و شهيد فرموده اند: پس برو به مشهد جناب عباس رضى الله عنه همين كه رسيدى به آنجا بايست نزد قبر آن جناب بگو:

السلام عليك يا اباالفضل العباس ابن اميرالمؤ منين السلام عليك يابن سيدالوصيين السلام عليك يابن اول القوم اسلاما و اءقدمهم ايمانا و اءقومهم بدين الله و اءحوطهم على الاسلام اءشهد لقد نصيحت لله و لرسوله و لاءخيك فنعم الاءخ الموسى فلعن الله امة قتلتك و لعن الله امة ظلمتك و لعن الله امة استحلت منك المحارم و انتهكت فى قتلك حرمة الاسلام منعم الاءخ الصابر المجاهد المحامى الناصر و الاءخ الدافع عن اءخيه المجيب الى طاعة ربه الراغب فيما زهد فيه غيره من الثواب الجزيل و الثناء الجميل و الحقك الله بدرجة آبائك فى دار النعيم انه حميد مجيد

پس بيفكن خود را بر قبر و بگو:

اللهم لك تعرضت و لزيارة اءوليائك قصدت رغبة فى ثوابك و رجاء لمغفرتك و جزيل احسانك فاءساءلك اءن تصلى على محمد و آل محمد و اءن تجعل رزقى بهم دارا و عيشى بهم قارا و زيارتى بهم مقبولة و ذنبى بهم مغفورا و اقلبنى بهم مفلحا منجحا مستجابا دعائى باءفضل ما ينقلب به اءحد من زوارة و القاصدين اليه برحمتك يا اءرحم الراحمين .

پس ببوس ضريح را و نماز گذار نزد آن حضرت ؛ نماز زيارت آنچه خواسته باشى و چون خواستى وداع كنى آن حضرت را بگو را كه از پيش ذكر كرديم در وداع آن حضرت .

ترجمه زيارتنامه حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام در روز عرفه :

سلام بر تو اى اباالفضل العباس فرزند (شجاع ) امير المؤ منين عليه السلام ، سلام بر تو اى فرزند سيد اوصياء، سلام بر تو اى فرزند كسى كه در اسلام اول بود و در ايمان بر همه عالم مقدم (و اكمل و افضل ) بود و به دين خدا ثابت قدم تر و در راه حفظ اسلام با انديشه تر و مراقبتش بيشتر بود گواهى مى دهم (اى اباالفضل ) كه تو بر خلق خالص براى رضاى خدا و رسول صلى الله عليه و آله و برادرت حسين عليه السلام ناصح و خير خواه بودى و نيكو برادرى بودى كه مواسات (و فداكارى در راه برادر) كردى ، پس خدا لعنت كند بر امتى كه ترا شهيد كردند و خدا لعنت كند امتى را كه بر تو ظلم و ستم كردند و خدا لعنت كند امتى را كه هتك احترام ترا روا داشتند و بواسطه قتل تو پرده اسلام را دريدند، پس تو چه نيكو برادر با صبر و شكيبا بودى كه مجاهده و حمايت و نصرت و دفاع كامل از برادرت كردى و به حقيقت نايل نشدند تو مشتاق بودى و مدح و ثناى نيكو (تا قيامت ) يافتى و خدا ترا به مقام و مرتبه پدرانت در بهشت نعيم (و رضوان حق ) ملحق ساخت كه او خدايى پسنديده صفات و بزرگوار است ، پروردگارا، من به معرض لطف و رحمت تو در آمدم و براى زيارت اولياى تو به شوق و رغبت در ثواب عزم كردم و به اميد آمرزش و احسان عظيم تو بدين در گاه آمدم ، پس از تو درخواست مى كنم كه درود بر محمد و آل اطهارش بفرستى و رزق (جسم و جان ) مرا هم به واسطه آن بزرگواران وسيع گردان و عيشم را برقرار و زيارتم را مقبول و گناهم را مغفور و آمرزيده سار و مرا به حرمت مقام آنان رستگار و كامروا و دعايم مستجاب گردان با بهترين (ثوابى ) كه احدى از زوار و قاصدان حرم اين بزرگوار را عطا مى شود به حق لطف و رحمت واسعت اى مهربانترين مهربانان عالم .

زيارت حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام در عيد فطر و عيد قربان

السلام عليك ايها العبد الصالح و الصديق المواسى اشهد انك آمنت بالله و نصرت ابن رسول الله و دعوت الى سبيل الله و واسيت بنفسك فعليك من الله افضل التحيه و السلام پس بچسبان خود را به ضريح و بگو باءبى انت و امى ناصر دين الله السلام عليك يا ناصر الحسين الصديق السلام عليك يا ناصر الحسين شهيد عليك منى السلام ما بقيت و بقى الليل و النهار.

پس نماز كن در نزد سر آن حضرت دو ركعت بگو بعد از آن آنچه را كه مى گفتى در نزد سر حضرت امام حسين عليه السلام .

ترجمه زيارت حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام در عيد فطر و عيد قربان

سلام بر تو اى بنده شايسته خدا و صادق با ايمان كامل كه با برادرت حسين مواسات و فداكارى كردى و گواهى مى دهم كه تو به خدا كاملا ايمان آوردى و فرزند پيغمبر خدا را يارى كردى و خلق را به راه خدا دعوت كردى و با جانت با برادر بزرگوارت يارى كردى پس بهترين تحنيت و درود خدا بر جان پاك تو باد. پدر و مادرم فداى تو باد اى ناصر دين خدا سلام بر تو اى يارى كننده حسين صديق سلام بر تو باد اى يارى كننده حسين شهيد بر تو باد از من درود و سلام تا باقى هستم و باقى است شب و رو در جهان (٢٧٥)