شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

احکام زینت.

مسئله -113

مراد از زینت چیست.

جواب: هر چیزی که عرفاً زینت محسوب گردد و مردم به آن زینت بگویند.

امام: با استفاده از استفتاء از کتاب احکام بانوان، سؤال 7، ص‌19.

اراکی، بهجت، سیستانی، خامنه‌ای، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، سؤال 1707.

مسئله -114

اگر بانوان سرمه را نه برای زینت بلکه به خاطر فوایدی که از نظر طبی در آن وجود دارد بزنند در این صورت بازه‌ام در مقابل نامحرم باید آن را بپوشانند.

جواب: اگر عرفاً زینت محسوب شود باید بپوشانند، قصد زینت داشته باشد یا نه.

امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص‌195.

اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤال 1707.

بهجت، تبریزی، سیستانی و مکارم: (30).

مسئله -115

آیا شرعاً زنی که مشخص است ابروانش را برداشته برای رعایت اصول حجاب کامل حتماً باید آن را بپوشاند یا می‌تواند آن را نمایان کند.

جواب: باید بپوشاند.

امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص‌195.

اراکی و گلپایگانی: استفتاء.

بهجت، تبریزی، فاضل و مکارم: (31).

مسئله -116

خانم‌ها می‌توانند همان قسمتی از صورت یا دست خود را که زینت کرده‌اند بپوشانند و پوشیدن بقیه صورت واجب نیست.

امام، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل و مکارم: استفتاء.

گلپایگانی: (32).

بنابراین: اگر خانمی مثلاً فقط زیر ابروی خود را برداشته است می‌تواند با پوشیدن مقنعه یا چادر تا قسمت زیر ابروی خود را بپوشاند و در صورتی که بقیه صورت زینت ندارد باز گذاشتن آن اشکالی ندارد.

توجه: داشتن النگو، دستبند، انگشتر (اگر چه حلقه ازدواج باشد) بلند کردن ناخن، لاک زدن، حنا گرفتن، بعضی ساعت‌های مچی که برای زینت استفاده می‌شود، پوشیدن بعضی دستکش‌های توری برای زینت، همگی از زینت‌های دست هستند و باید آن‌ها را از نامحرم بپوشانند.

و همچنین سرمه کشیدن، برداشتن ابرو، گذاشتن مژه مصنوعی، استفاده از هر نوع لوازم آرایش، گذاشتن حلقه برای بینی (کما اینکه در برخی مناطق رسم است) گوشواره و یا هر چیز دیگری که عرفاً بدان زینت بگویند همگی از زینت‌های صورت محسوب می‌گردد و باید از نامحرم پوشیده شود.

مسئله -117

در مسئله پوشش وجه و کفین، در صورت داشتن زینت از نامحرم، فرقی بین نامحرم‌ها نیست چه فامیل نزدیک باشند و چه غریبه.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال‌های 1711 و 1713 و 1716. (33).

در نتیجه: خانم‌ها باید در مجالس ومیهمانی های فامیلی و یا غیر آن، یا وجه و کفین خود را از نامحرم بپوشانند ویا از زینت کردن آن پرهیز کنند.

مسئله -118

خانمی هستم که حلقه ازدواج خود را (که بسیار ساده هم هست) نه برای زینت بلکه برای یادگاری و وفاداری به شوهر به دستم کرده‌ام آیا پوشیدن آن از نامحرم واجب است.

جواب: به دست کردن هرگونه حلقه‌ای زینت محسوب می‌شود و پوشیدن آن از نامحرم واجب است.

امام، اراکی و گلپایگانی: استفتاء.

بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل و مکارم: (34).

مسئله -119

آیا فرقی بین آرایش کردن هست یعنی اگر کسی بسیار بد زینت کند مثلاً مطابق رسومات خودشان به آن زینت بگویند و حال آنکه برای عده‌ای دیگر نه فقط زینت نیست بلکه برای آن‌ها زشت هم هست آیا این گونه زینت‌ها نیز باید از نامحرم پوشیده شود.

جواب: زینت کردن، به زشتی و زیبایی نیست و هرچه که عرفاً بدان زینت بگویند باید از نامحرم پوشیده شود.

امام، اراکی، بهجت، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، سؤال 1707.

تبریزی و سیستانی: (35).

مسئله -120

آیا عطر زدن و یا خوش بو کردن به وسیله مواد و مایعات دیگر برای آقایان و بانوان در صورتی که بوی آن به مشام نامحرم برسد اشکال دارد.

جواب: عطر زدن اشکال ندارد ولی اگر عطر زدن بانوان موجب مفسده و تحریک باشد جائز نیست.

امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص‌194.

اراکی و خامنه‌ای: استفتاء.

سیستانی، فاضل و گلپایگانی: (36).

مسئله -121

بنابر احتیاط واجب خانم‌ها باید موهای مصنوعی که به موی خود وصل کرده باشند یا کلاه گیس به سر گذاشته باشند را بپوشانند. اگر چه موی وصل شده موی مرد یا زن باشد.

امام، اراکی، فاضل و گلپایگانی: عروه، (ستر و ساتر)، مسئله‌1.

خامنه‌ای: استفتاء.

بهجت، سیستانی و مکارم: (37).

مسئله -122

آرایش نمودن زن برای غیر همسر در بعضی مجالس زنانه مثل عروسی یا میهمانی زنانه چه حکمی دارد.

جواب: در صورتی که نامحرم او را نبیند اشکال ندارد.

امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص‌188.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 883.

مسئله -123

آیا برای بانوان پوشیدن کفش‌هایی که صدادار است به طوری که موقع راه رفتن صدای آن‌ها را نامحرم می‌شنود اشکال دارد.

جواب: در صورتی که مفسده‌ای بر آن مترتب شود اجتناب لازم است.

امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص‌194.

خامنه‌ای: استفتاء و با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‌2، سؤال 283.

مسئله -124

اگر خانمی بداند نامحرمی با قصد لذّت و ریبه به دست و صورت او نگاه می‌کند، اگر چه وجه و کفین او زینت نداشته باشد باید این دو موضع را از نامحرم بپوشاند.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، قبل از مسئله 1.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 18 و توضیح المسائل، مسئله 2444.

بهجت: (38).

مسئله -125

باز گذاشتن وجه و کفین به قصد به حرام انداختن دیگران جایز نیست.

امام، اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌2، با استفاده از سؤال 1066.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله 18 و توضیح المسائل، مسئله 2444.

بهجت و فاضل: (39).

مسئله -126

رفتن به مکانی که زن می‌داند نامحرم‌هایی با قصد لذّت به او نگاه می‌کنند جایز نیست.

امام، اراکی و گلپایگانی: استفتاء.

بهجت و مکارم: (40).

پوشش زن از زن.

مسئله -127

خانم‌ها باید عورتین خود را از زن‌های دیگر بپوشانند و پوشانیدن بقیه بدن از آن‌ها واجب نیست.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، قبل از مسئله‌1.

بهجت و خامنه‌ای: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالحین، (احکام تخلی)، قبل از مسئله 55.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، سؤال 1704.

مسئله -128

اگر خانمی بداند که خانم دیگری به قصد لذّت به بدن یا به دست و صورت او نگاه می‌کند، بر او واجب است بدن یا دست و صورت خود را از او بپوشاند.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، قبل از مسئله 1.

بهجت: (41).

در نتیجه: در حمام‌ها، استخرها، سالن‌های بدن سازی یا ورزشی، خیاط خانه‌ها، آرایشگرها اگر خانمی ببیند خانم دیگری به قصد لذّت به او نگاه می‌کند باید بلا فاصله بدن خود را از او بپوشاند.

مسئله -129

اگر خانمی بدن خود را به قصد به حرام انداختن زن دیگری نپوشد حرام است.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، با استفاده از قبل از مسئله 1.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 18 و توضیح المسائل، مسئله 2444.

بهجت: (42).

مسئله -130

پوشانیدن عورتین زن از زنان دیگر واجب است اگر چه آنان بدون قصد لذّت و ریبه نگاه کنند مگر در حال اضطرار.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، قبل از مسئله 1.

امام، اراکی، بهجت، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالین، (نکاح)، با استفاده از مسائل 18 و 20 و 21 و توضیح المسائل، مسئله 2444.

در نتیجه: همانگونه که در بخش (نگاه) آمد، خانم‌ها نمی‌توانند تا قبل از اینکه به اضطرار برسند در مقابل دکتر عورتین خود را برهنه کنند. لذا جلوگیری از حاملگی در غیر مقام اضطرار اگر مستلزم برهنه کردن عورتین در مقابل دکتر باشد جایز نیست و باید از آن اجتناب کرد اگر چه دکتر زن باشد.

همچنین، خانم‌ها باید مراقب باشند در حمام‌های عمومی عورتین آن‌ها پوشیده باشد لذا پوشیدن لباس نازکی که کاملاً عورتین را نپوشاند جایز نیست.

بنابراین، انداختن بعضی از عکس‌های رادیولوژی و یا سونوگرافی کردن از رحم و یا قرار دادن دستگاه‌های درون رحمی و یا مواردی از این قبیل که مستلزم کشف عورتین در مقابل دیگری باشد، اگر در مقام اضطرار نباشد جایز نیست و باید از آن اجتناب کرد.

پوشش زن از بچه‌ها.

بچه‌ها یا به سن تمییز رسیده‌اند یا نرسیده‌اند: .

مسئله -131

اگر بچه‌ها (اعم از دختر و پسر محرم یا نامحرم) به سن تمییز نرسیده باشند پوشیدن بدن حتی عورتین از آن‌ها واجب نیست.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، قبل از مسئله 1.

امام، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (نکاح)، مسئله 35.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای و تبریزی: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 25.

و اگر به سن تمییز رسیده‌اند یا دخترند یا پسر: .

مسئله -132

اگر بچه ممیز دختر باشد خانم‌ها باید عورتین خود را از او بپوشانند.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، قبل از مسئله 1.

بهجت: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالحین، (احکام تخلی)، قبل از مسئله 55.

و اگر پسر باشد یا محرم است یا نامحرم: .

مسئله -133

در صورتی که پسر بچه ممیز محرم باشد پوشیدن عورتین برای خانم‌ها لازم است.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، قبل از مسئله‌1.

بهجت: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالحین، (احکام تخلی)، قبل از مسئله 55.

مسئله -134

در صورتی که پسر بچه ممیز نامحرم باشد علاوه بر اینکه بر خانم‌ها واجب است عورتین خود را از آن‌ها بپوشانند بنابر احتیاط واجب باید تمام بدن خود، به استثنای وجه و کفین را از او بپوشانند.

امام: تحریر، (نکاح)، مسئله 26.

امام و گلپایگانی: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 1937.

سیستانی: منهاج الصالحین، (نکاح) مسئله 18 و توضیح المسائل، مسئله 2444.

فاضل و مکارم: (43).

احکام لباس‌هایی که پوشیدن آن برای مرد و زن حرام است.

1. لباس شهرت.

مسئله -135

پوشیدن لباس شهرت چه برای مرد و چه برای زن بنابر احتیاط واجب جایز نیست. اگر چه به خاطر جنس لباس یا دوخت و طرح آن و یا رنگ، یا نحوه پوشیدن آن و یا ممزوجی از هر یک باشد.

امام، اراکی، فاضل و مکارم: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله 42.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: توضیح المسائل، مسئله 856.

مکارم: توضیح المسائل، مسئله 770.

بهجت، تبریزی، سیستانی و گلپایگانی: (44).

مسئله -136

مراد از لباس شهرت چیست.

جواب اول: لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت آن و یا نحوه پوشیدن آن برای کسیکه می‌خواهد آن را بپوشد معمول نیست.

امام و فاضل: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله 42.

امام: توضیح المسائل، مسئله 845.

بهجت: توضیح المسائل، مسئله 711.

فاضل: توضیح المسائل، مسئله 856.

جواب دوم: لباسی که به واسطه داشتن خصوصیتی جالب توجه عموم و انگشت نما باشد.

امام: استفتاء از کتاب احکام بانوان، ص‌36.

اراکی، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، گلپایگانی و مکارم: (45).

در نتیجه: اولاً: هر چیزی که تلبس و پوشیدن به آن صدق کند می‌تواند شامل این حکم باشد، لذا لباس‌هایی نظیر کفش، کلاه، پیراهن، دامن، روسری، مقنعه، جوراب، شلوار، مانتو و … اگر به نحوی باشند که به آن‌ها صدق لباس شهرت بشود شامل این حکم هستند.

ثانیاً: شهرت به خاطر هر چیزی باشد فرق نمی‌کند چه به جهت جنس لباس باشد یا رنگ آن باشد مثل لباس‌هایی که رنگ‌های بسیار تند و زننده دارند و یا به خاطر مدل آن باشد مانند لباس‌هایی که معروف به پانکی هستند و یا به خاطر نحوه پوشیدن آن باشد.

2. لباس مختص.

مسئله -137

پوشیدن لباس مختص به مردان برای زنان و پوشیدن لباس مختص به زنان برای مردان بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

امام و فاضل: عروه، (شرائط لباس مصلی)، مسئله 42.

امام: توضیح المسائل، مسئله 846.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، گلپایگانی و مکارم: (46).

مسئله -138

مراد از لباس مختص مردان لباسی است که معمولاً فقط مردان آن را می‌پوشند و لباس مختص به زنان لباسی است که معمولاً زن‌ها آن را می‌پوشند.

امام، اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

مسئله -139

مراد از لباس مختص هر چیزی است که بدان لباس صدق کند خواه بعد از پوشیدن دیده بشود مانند چادر، دامن، مقنعه و یا جوراب ساقه بلند برای مردان و یا کت و شلوار، کفش مردانه و … برای خانم‌ها و خواه بعد از پوشیدن دیده نشود مانند لباس زیر مردانه برای خانم‌ها و یا لباس زیر زنانه برای مردان.

امام و فاضل: استفتاء.

مکارم: (47) .

مسئله -140

اینکه فرموده‌اند بنابر احتیاط واجب مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد در این رابطه سؤالات زیر مطرح است: .

الف) آیا این پوشیدن در اجتماع مطرح است یا اگر در جای خلوت هم باشد اشکال دارد.

ب) بر فرض اشکال آیا پوشیدن دمپایی‌های مخصوص خانم‌ها در منزل برای مردان اشکال دارد.

جواب الف) فرقی بین اجتماع و خلوت نیست.

جواب ب) اگر لباس مختص حساب شود جایز نیست علی الاحوط (احتیاط واجب).

امام: استفتاء از کتاب احکام بانوان، ص‌36.

اراکی و فاضل: استفتاء.

بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، گلپایگانی و مکارم: (48).

مسئله -141

پوشیدن لباس مختص بنابر احتیاط واجب حرام است چه در خلوت باشد وکسی انسان را نبیند و چه در اجتماع باشد و در این صورت بیننده مرد باشد یا زن، محرم باشد یا نامحرم، فرقی در حرمت ندارد.

امام: با استفاده از کتاب احکام بانوان، ص‌36.

اراکی: استفتاء.

بهجت، خامنه‌ای، سیستانی و گلپایگانی: (49).

مسئله -142

پوشیدن لباس‌های مشترک یعنی لباس‌هایی که عرفاً هم مرد آن را می‌پوشد و هم زن (مانند شلوار و یا بعضی از پیراهن‌ها و … ) برای هر یک از مرد و زن اشکالی ندارد.

امام، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

توجه: نام زنانه و یا مردانه بودن لباسی آن را لباس مختص نمی‌کند بلکه استعمال آن فقط توسط مردان یا فقط توسط زنان آن را لباس مختص می‌کند. به طور مثال پوشیدن دمپایی‌هایی که در منزل عرفاً هم مردان از آن استفاده می‌کنند و هم زنان، برای هر یک از آن‌ها اشکالی ندارد اگر چه نام آن دمپایی زنانه یا مردانه باشد. بله اگر دمپایی از نوعی است که عرفاً فقط زنان آن را می‌پوشند (مانند دمپایی که در فرض سؤال قبل مورد نظر است) استفاده از آن برای مردان حتی برای یک لحظه و یا آوردن چیزی از مثلاً آشپزخانه جایز نیست.

مسئله -143

پوشیدن لباس مختص دیگری به هر منظوری باشد جایز نیست بنابر احتیاط واجب خواه برای پرو باشد یا بازی کردن در تئاتر و سینما و یا خودنمایی کردن و یا … هر چیز دیگر.

امام و فاضل: استفتاء.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی و گلپایگانی: (50).

. (51).

3. لباس مهیّج.

مسئله -144

پوشیدن هرگونه لباسی که عرفاً مهیج است و جلب توجه نامحرم می‌کند حرام است چه برای زن و چه برای مرد.

امام: با استفاده از استفتاء از کتاب احکام بانوان، ص‌37.

اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌2 سؤال 1067.

مکارم: (52) .

مسئله -145

مهیج بودن لباس خواه به خاطر رنگ آن باشد یا مدل آن یا جنس لباس و یا هر چیز دیگر باشد، لذا گاهی ممکن است. روسری، مانتو، و مقنعه یا کفش خانمی به گونه ای باشد که جلب نظر نامحرم کند و مهیج باشد که در این صورت پوشیدن آن جایز نیست.

امام، اراکی، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: با استفاده از مدارک مسئله قبل.

توضیح: مراد تهییج نوعی است نه فردی، یعنی لباس که عرفاً مهیج باشد پوشیدن آن جایز نیست اگر چه یک یا چند نفر تهییج نشوند. (53) .

در نتیجه: لباس‌هایی مانند برخی دستکش‌های توری، چادر یا روسری نازک توری یا آویختن چیزهایی مانند گل، گل سینه و یا برخی زینت آلات مانند زری دوزی، توری دوزی به روسری و یا چادر و یا مانتو و …، گذاشتن دگمه در محل‌هایی خاص از لباس، باز گذاشتن دگمه‌هایی از لباس اگر چه زیر آن پوشش باشد و … همه این گونه لباس‌ها اگر مهیج باشد و جلب نظر کند حرام است و باید از پوشیدن آن اجتناب نمود.

4. لباس غصبی.

مسئله -146

پوشیدن لباس غصبی جایز نیست و شرعاً حرام است و نماز در آن نیز باطل است.

امام، اراکی و گلپایگانی: عروه، (شرائط لباس مصلی) شرط دوم.

امام: توضیح المسائل، مسئله 815.

اراکی: توضیح المسائل، مسئله 809.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 686 و استفتاء.

تبریزی: توضیح المسائل، مسئله 823.

خامنه‌ای: استفتاء.

سیستانی: منهاج الصالحین، (صلاة)، مسئله 521.

فاضل و مکارم: (54).

احکام عقد و عروسی

احکام مجلس زنانه عقد و عروسی.

325. مسئله: دست زدن در مجلس عقد و عروسی مردانه ویا در دیگر مجالس جشن‌ها اگر به نحو لهوی نباشد اشکال ندارد.

امام، اراکی و گلپایگانی: استفتاء.

اراکی: با استفاده از توضیح المسائل، ص‌598.

بهجت، تبریزی، خامنه‌ای و فاضل: (1).

در نتیجه: اگر دست زدن به نحو لهوی باشد اشکال دارد و اگر به طور متعارف باشد مانند دست زدن برای تشویق کسی اشکال ندارد.

327. سؤال: اگر در مجلس مردانه عقد و عروسی بچه‌ها برقصند و مردان دیگر دست بزنند جایز است.

جواب: بچه‌ها تکلیف ندارند و حکم دست زدن هم اگر به نحو غنائی نباشد اشکال ندارد.

امام، اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال 1734.

بهجت و تبریزی: (2).

328. مسئله: آمدن عروس و یا خانم‌های نامحرمِ دیگر به مجلس مردانه جایز نیست مگر آنکه پوشش کافی داشته باشند.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

در نتیجه: باید وجه و کفین خودشان را هم اگر زینت دارد از نامحرم بپوشند ولی بهتر است از ورود به مجلس مردان خودداری کنند.

329. مسئله: اگر داماد بداند در صورتی که به مجلس خانم‌ها برود به نامحرمی که زینت کرده است نگاه خواهد کرد، نباید به مجلس خانم‌ها برود اگر چه این نگاه بدون قصد لذّت و ریبه باشد.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

در نتیجه: ورود داماد به مجلس زنانه حتی اگر برای یک لحظه باشد، مثلاً برای عکس گرفتن یا حلقه دست کردن و یا … در صورتی که مستلزم نگاه به نامحرم زینت کرده باشد حرام است. بله اگر خانم‌ها کاملاً خود را بپوشانند و داماد هم بتواند نگاه نکند اشکالی ندارد.

331. مسئله: نگاه کردن به عروس در حالی که پوشش کافی ندارد یا وجه وکفین او زینت داشته باشد برای مردان نامحرم جایز نیست.

امام، فاضل و مکارم: عروه، (نکاح)، با استفاده از مسئله 31.

امام: تحریر، (نکاح)، مسئله 18.

اراکی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2447 و استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1931.

تبریزی و خامنه‌ای: استفتاء.

سیستانی و گلپایگانی: (3) .

در نتیجه: نگاه کردن به عروس حتی بدون قصد لذّت و ریبه نیز جایز نیست حتی اگر برای تبریک گفتن و یا خداحافظی کردن باشد …

332. مسئله: اختلاط زن و مرد در مجلس عقد و عروسی اگر مستلزم نگاه کردن نامحرم به عروس یا خانم‌های دیگر، در حالی که پوشش کافی نداشته و یا زینت کرده‌اند، باشد، حرام است و باید از آن اجتناب کرد.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

333. مسئله: تراشیدن ریش و یا ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست و در این حکم تمام مردان یکسانند و حکم خدا به واسطه مسخره مردم یا جوّ حاکم بر جلسه تغییر نمی‌کند. پس تراشیدن ریش برای کسی که اولِ تکلیف اوست یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره می‌کنند و یا شب اولِ دامادی اوست و یا … چنانچه ریش بتراشد و یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن ریش باشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

امام: توضیح المسائل، مسائل متفرقه ص‌26 و با استفاده از استفتائات، ج‌2، ص‌21 و 30.

تبریزی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2833.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال‌های 955، 956 و 957.

اراکی، بهجت، سیستانی و گلپایگانی: (4).

334. مسئله: تراشیدن بعض ریش حکم تراشیدن تمام ریش را دارد.

امام: استفتائات، (مکاسب محرمه)، سؤال 84.

بهجت: توضیح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.

خامنه‌ای: استفتاء.

اراکی، فاضل و گلپایگانی: (5).

در نتیجه: آقایان بنابر احتیاط واجب نمی‌توانند قسمتی از ریش خود را بتراشند مگر به مقداری که برای مرتب کردن ریش باشد.

335. سؤال: آیا تراشیدن موی زیر گلو و روی گونه‌ها جایز است.

جواب: اگر به مقداری باشد که صدق تراشیدن ریش نکند بلکه صدق مرتب کردن آن را بکند اشکالی ندارد.

امام، اراکی، تبریزی و خامنه‌ای: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.

فاضل: جامع المسائل، ج‌2، با استفاده از سؤال 755.

گلپایگانی: با استفاده از ارشاد السائل،، 369 و استفتاء.

336. سؤال: مقرر بفرمایید که حد ریش چه اندازه است که از آن کوتاه‌تر نباشد.

جواب: به قدری باشد که عرفاً بگویند ریش دارد، کافی است.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، فاضل و مکارم: استفتاء.

گلپایگانی: مجمع المسائل سؤال 17.

337. مسئله: تراشیدن سبیل اشکالی ندارد.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

امام: استفتائات، (مکاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 82. (6).

339. سؤال: اینجانب کارم با گرد و غبار است و مجبور هستم ریشم را بتراشم زیرا اگر ریش خود را نتراشم باعث جمع شدن گرد و غبار و خاک در لابلای آن می‌شود. آیا کارم حرام است (7) .

جواب: ریش تراشی حرام است علی الاحوط و عذر مزبور مجوّز ریش تراشی نیست و شما در این حکم با دیگران فرقی ندارید.

امام: استفتائات، (مکاسب محرمه)، سؤال 87.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، سؤال 959.

342. سؤال: بازی کردن با آلات قمار مثل پاسور، تخته نرد، و یا وسایل دیگر قمار در صورتیکه قصد برد و باخت درکار نباشد و فقط بازی کردن باشد چه صورت دارد.

جواب: جایز نیست. (8).

امام: توضیح المسائل، مسائل متفرقه، ص‌27.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 1029.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال 951.

گلپایگانی: مجمع المسائل، با استفاده از سؤال 2.

اراکی، بهجت و سیستانی: (9).

احکام مجلس زنانه عقد و عروسی.

344. مسئله: دست زدن در مجالس عروسی برای خانم‌ها اشکال ندارد.

امام، اراکی و تبریزی: استفتاء.

امام: استفتاء در کتاب احکام بانوان، سؤال 24، ص‌28.

تبریزی: صراط النجاة، سؤال 1020.

بهجت، خامنه‌ای و فاضل: (10) .

345. سؤال: حکم رقصیدن بچه‌ها در مجالس عروسی و دست زدن خانم‌ها چیست.

جواب: بچه‌ها تکلیف ندارند و دست زدن خانم‌ها در مجلس عروسی اشکال ندارد.

امام و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال 1734.

اراکی، بهجت، تبریزی و خامنه‌ای: (11).

346. مسئله: ماندن در مجالس عروسی که در آن لهو و لعب می‌شود جایز نیست.

امام، اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، سؤال 990.

بهجت: (12).

در نتیجه: اگر خانمی در مجلس عروسی ببیند خانم‌های دیگر می‌رقصند و یا با مردان نامحرم اختلاط دارند و یا در مقابل نامحرم موسیقی مطرب می‌زنند باید اولاً آن‌ها را نهی از منکر کند و در صورتی که امید تأثیر ندارد باید مجلس را ترک کند.

347. سؤال: حضور در مجالس عروسی که در آن ساز و طبل و رقص و خوانندگی می‌باشد به اسم اینکه با یکدیگر خویش هستیم و مجبوریم جایز است یانه.

جواب: در مجلس لهو و لعب شرکت کردن و بودن حرام است و خویشاوندی مجوز آن نیست.

امام، اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال 990.

بهجت: (13).

349. سؤال: دایره زدن در مجالس عروسی چه حکمی دارد.

جواب: اشکال دارد.

امام: استفتاء در کتاب احکام بانوان، سؤال 41، ص‌32.

گلپایگانی و اراکی: استفتاء.

خامنه‌ای : (14).

350. مسئله: استفاده از هرگونه نوار موسیقی مطرب در مجلس خانم‌ها جایز نیست و باید از آن اجتناب کرد.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

351. مسئله: داماد بودن از مستثنیات نیست در نتیجه خانم‌های نامحرم باید در مقابل داماد حجاب کامل خود را رعایت کنند.

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر)، قبل از مسئله‌1 و مسئله 5.

امام: با استفاده از استفتاء در کتاب احکام بانوان، ص‌11.

اراکی: عروه، (ستر و ساتر) قبل از مسئله 1، ص‌550.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1937.

تبریزی: صراط النجاة، با استفاده از سؤال‌های 1485 و 1486 و 882 و 883.

خامنه‌ای: استفتاء.

سیستانی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2444 و منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 18.

گلپایگانی: توضیح المسائل، مسئله 2444.

در نتیجه: اگر داماد وارد مجلس خانم‌ها بشود خانم‌هایی که وجه و کفین خود را زینت کرده‌اند باید تمام بدن از جمله وجه و کفین خود را از او بپوشانند. اگر چه داماد برای چند لحظه مثلاً حلقه دست کردن و یا عکس گرفتن و یا … به مجلس خانم‌ها آمده باشد. در هر صورت اولویت در ترک ورود هر نامحرمی به مجلس خانم‌هاست.

352. مسئله: جایز نیست خانمی به قصد آنکه نامحرم او را ببیند آرایش کند.

امام، اراکی، بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.

353. سؤال: آرایشگری که زن‌ها را آرایش می‌کند و می‌داند زن، خود را به نامحرم نشان می‌دهد چه حکمی دارد.

جواب: اگر به قصد نشان دادن به نامحرم او را آرایش کند اعانت بر اثم است و حرام، ولی اگر علم دارد، بدون قصد عیبی ندارد.

امام و گلپایگانی: استفتاء.

اراکی: توضیح المسائل، ص‌599.

بهجت و خامنه‌ای: (15).

354. مسئله: نباید مرد نامحرم از عروس و داماد و یا دیگر خانم‌ها فیلم یا عکس بگیرد اگر چه از بستگان نزدیک باشد (البته اگر خانم‌ها حجاب کامل نداشته باشند).

امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر وساتر) با استفاده از قبل از مسئله 1 و مسئله 5.

امام، اراکی، خامنه‌ای و گلپایگانی: استفتاء.

بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 1937.

تبریزی: صراط النجاة، با استفاده از سؤال‌های 1485 و 1486 و 882 و 883.

سیستانی: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله 2444 و منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله 18.

355. مسئله: فیلم یا عکس گرفتن همراه داماد یا دیگر نامحرم‌ها در حالی که زن پوشش کافی نداشته باشد جایز نیست.

امام، اراکی و گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: (16).

356. مسئله: اگر خانمی بداند چنانچه بدون حجاب کامل عکس بگیرد، عکس او در بین فامیل پخش می‌شود و نامحرم نیز او را می‌بینند جایز نیست عکسِ بدون حجاب بیندازد.

امام، گلپایگانی: استفتاء.

فاضل: (17).

در نتیجه: مثلاً عروس خانمی بداند چنانچه بدون حجاب کامل عکس بگیرد عکس او را فامیل نامحرم خواهند دید نباید عکس بگیرد. اگر چه عکاس زن باشد و یا مردِ محرم.

357. سؤال: عرض می‌شود در مجالس عروسی معمولاً عکس و یا فیلم توسط زن گرفته می‌شود ولی در ظاهر کردن و یا سایر برخوردها ممکن است نامحرم هم آن را ببیند با توجه به آرایش عروس و نداشتن حجاب لازم نظر جناب عالی درباره این فیلم‌ها و یا عکس‌ها چیست.

جواب: در صورتی که نامحرم زن‌ها را می‌شناسد دیدن آن‌ها برای او جایز نیست و در غیر این صورت اگر به قصد لذّت و ریبه نباشد اشکالی ندارد.

امام: استفتاء در کتاب احکام بانوان، با استفاده از سؤال‌های 44 و 45، ص‌33.

تبریزی: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 876.

خامنه‌ای: استفتاء.

فاضل: جامع المسائل، ج‌1، با استفاده از سؤال‌های 1728 و 1732.

اراکی، سیستانی، گلپایگانی و مکارم: (18).