شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

بخش چهارم : ادعیه وآداب

اشاره

در تهیه این توشه از کتابهای زیر استفاده شده است:

1- ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان، 1418 ه.

ق. / 1376 ه. ش. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. معاونت آموزش مبلّغین (طرح هجرت)

2- ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان (1417 ق، 1376 ش.) دفتر تبلیغات حوزه علیمه قم، معاونت آموزش مبلّغین (طرح هجرت)

3- خطّ سبز سلوک، استاد جواد محدثی، انتشارات نصر، چاپ اوّل 1376.

4- روایت انقلاب، ج 1، استاد جواد محدّثی، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوّم 1371.

5- روایت انقلاب ج 2، استاد جواد محدّثی، انتشارات تربیت، چاپ دوّم، 1376.

6- یاد ایام، ج 2، معاونت فرهنگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، ناشر شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، چاپ اوّل، 1375.

7- صلح امام حسن عليه‌السلام ، شیخ راضی آل یاسین، ترجمه رهبر معظّم انقلاب اسلامی حضرت آیة اللَّه خامنه ای، انتشارات آسیا، چاپ اوّل، 1348.

8- تاریخ و آثار اسلامی مکّه مکرّمه و مدینه منوّره، اصغر قائدان، نشر مشعر، چاپ دوّم، 1374.

9- فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام. آیة اللَّه جعفر سبحانی، نشر مشعر.

10- آموزش فقه، محمّد حسین فلاح زاده، دفتر نشر الهادی، چاپ پنجم، 1377.

11- مفاتیح الجنان، ترجمه استاد حاج سید هاشم رسولی محلّاتی، انتشارات کتابخانه صدر، چاپ دوّم، 1376.

اعمال مشترک ماه رمضان

ادعیه و اعمالی که در تمام ماه رمضان مستحب است:

اعمال مشترک ماه رمضان (1)

1- مطالب بخش سوّم از کتاب شریف مفاتیح الجنان، حاج شیخ عبّاس قمی گرفته شده است.

ادعیه و اعمالی که در تمام ماه رمضان مستحب است:

1- بهترین اعمال در ماه مبارک رمضان، خواندن قرآن است و در حدیث است که هرچیزی را بهاری است و بهار قرآن ماه رمضان است، چه اینکه قرآن در این ماه نازل شده و روایت شده است که حضرت امام جعفر صادق عليه‌السلام قبل از شروع به تلاوت قرآن این دعا را می خواند.

اللهُمَّ انّی اشْهَدُ انَّ هذا کِتابُکَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِکَ عَلی رَسُولِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ صلى‌الله‌عليه‌وآله وَکَلامُکَ النَّاطِقُ عَلی لِسانِ نَبِیکَ جَعَلْتَهُ هادِیاً مِنْکَ الی خَلْقِکَ وَحَبْلًا مُتَّصِلًا فیما بَینَکَ وَبَینَ عِبادِکَ اللهُمَّ انّی نَشَرْتُ عَهْدَکَ وَکِتابَکَ اللهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَری فیهِ عِبادَةً وَقِرآئَتی فیهِ فِکْراً وَفِکْری فیهِ اعْتِباراً وَاجْعَلْنی مِمَّنْ اتَّعَظَ بِبَیانِ مَواعِظِکَ فیهِ وَاجْتَنَبَ مَعاصیکَ وَلا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرائَتی عَلی سَمْعی وَلا تَجْعَلْ عَلی بَصَری غِشاوَةً وَلا تَجْعَلْ قِرائَتی قِرائَةً لا تَدَبُّرَ فیها بَلِ اجْعَلْنی اتَدَبَّرُ ایاتِهِ وَاحْکامَهُ آخِذاً بِشَرایعِ دینِکَ وَلا تَجْعَلْ نَظَری فیهِ غَفْلَةً وَلا قِرائَتی هَذَراً انَّکَ انْتَ الرَّؤُفُ الرَّحیمُ.

و بعد از قرائت قرآن مجید این دعا را می خواند:

اللهُمَّ انّی قَدْ قَرَاْتُ ما قَضَیتَ مِنْ کِتابِکَ الَّذی انْزَلْتَهُ عَلی نَبِیکَ الصَّادِقِ صلى‌الله‌عليه‌وآله فَلَکَ الْحَمْدُ رَبَّنا اللهُمَّ اجْعَلْنی مِمَّنْ یحِلُّ حَلالَهُ وَیحَرِّمُ حَرامَهُ وَیؤْمِنُ بِمُحْکَمِهِ وَمُتَشابِهِهِ وَاجْعَلْهُ لی انْساً فی قَبْری وَانْساً فی حَشْری وَاجْعَلْنی مِمَّنْ تُرْقیهِ بِکُلِّ ایةٍ قَرَاها دَرَجَةً فی اعْلا عِلِّیینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ.

2- خواندن دعای حج که حضرت صادق عليه‌السلام در ماه رمضان می خواند و آن دعا این است:

اللهُمَّ انّی بِکَ وَمِنْکَ اطْلُبُ حاجَتی وَمَنْ طَلَبَ حاجَةً الی النَّاسِ فَانّی لا اطْلُبُ حاجَتی الَّا مِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَاسْئَلُکَ بِفَضْلِکَ وَرِضْوانِکَ انْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَاهْلِ بَیتِهِ وَانْ تَجْعَلَ لی فی عامی هذا الی بَیتِکَ الْحَرامِ سَبیلًا حِجَّةً مَبْرُورَةً مُتَقبَّلَةً زاکِیةً خالِصَةً لَکَ تَقَرُّ بِها عَینی وَتَرْفَعُ بِها دَرَجَتی وَتَرْزُقَنی انْ اغُضَّ بَصَری وَانْ احْفَظَ فَرْجی وَانْ اکُفَّ بِها عَنْ جَمیعِ مَحارِمِکَ حَتّی لایکُونَ شَی ءٌ آثَرَ عِنْدی مِنْ طاعَتِکَ وَخَشْیتِکَ وَالْعَمَلِ بِما احْبَبْتَ وَالتَّرْکِ لِما کَرِهْتَ وَنَهَیتَ عَنْهُ وَاجْعَلْ ذلِکَ فی یسْرٍ وَیسارٍ وَعافِیةٍ وَما انْعَمْتَ بِهِ عَلَی وَاسْئَلُکَ انْ تَجْعَلَ وَفاتی قَتْلًا فی سَبیلِکَ تَحْتَ رایةِ نَبِیکَ مَعَ اوْلِیآئِکَ وَاسْئَلُکَ انْ تَقْتُلَ بی اعْدآئَکَ وَاعْدآءَ رَسُولِکَ وَاسْئَلُکَ انْ تُکْرِمَنی بِهَوانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِکَ وَلا تُهِنّی بِکَرامَةِ احَدٍ مِنْ اوْلِیآئِکَ اللهُمَّ اجْعَلْ لی مَعَ الرَّسُولِ سَبیلًا حَسْبِی اللَّهُ ما شآءَ اللَّهُ.

دعاهایی که پس از نمازهای واجب خوانده می شود

1- دعایی که از امام جعفر صادق و امام موسی کاظم علیهما السلام روایت شده است:

اللهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیتِکَ الْحَرامِ، فی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ، ما ابْقَیتَنی فی یسْرٍ مِنْکَ وَعافِیةٍ وَسَعَةِ رِزْقٍ وَلا تُخْلِنی مِنْ تِلْکَ الْمواقِفِ الْکَریمَةِ وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ وَزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیکَ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ الِهِ وَفی جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالأخِرَةِ فَکُنْ لی اللهُمَّ انّی اسْئَلُکَ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الأَمْرِ الْمَحْتُومِ فی لَیلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضآءِ الَّذی لا یرَدُّ وَلا یبَدَّلُ انْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکُورِ سَعْیهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ انْ تُطیلَ عُمْری وَتُوَسِّعَ عَلَی رِزْقی وَتُؤدِّی عَنّی امانَتی وَدَینی آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ.

2- دعای معروف:

یا عَلِی یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ انْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیسَ کَمِثْلِهِ شَی ءٌ وَهُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَکَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَی وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی انْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ هُدی لِلنَّاسِ وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ وَجَعَلْتَ فیهِ لَیلَةَ الْقَدْرِ وَجَعَلْتَها خَیراً مِنْ الْفِ شَهْرٍ فَیا ذَالْمَنِّ وَلا یمَنُّ عَلَیکَ مُنَّ عَلَی بِفَکاکِ رَقَبَتی مِنَ النَّارِ فیمَنْ تَمُنُّ عَلَیهِ وَادْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ.

3- دعایی که از حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله روایت شده است:

اللهُمَّ ادْخِلْ عَلی اهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اللَّهُمَّ اغْنِ کُلَّ فَقیرٍ اللهُمَّ اشْبِعْ کُلَّ جایعٍ اللهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ اللهُمَّ اقْضِ دَینَ کُلِّ مَدینٍ اللهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ اللهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ اللهُمَّ فُکَّ کُلَّ اسیرٍ اللهُمَّ اصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ امُورِ الْمُسْلِمینَ اللهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ اللهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ اللهُمَّ غَیرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ اللهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّینَ وَاغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ انَّکَ عَلی کُلِّشَی ءٍ قَدیرٌ.

اعمال شبهای ماه رمضان

اعمال مشترک شبهای ماه رمضان:

1- آنکه افطار کردن با چیز پاکیزه از حرام و شُبهات و بهتر آنست که به خرمای حلال افطار کند تا ثواب نمازش چهارصد برابر گردد و به خرما و آب و به رطب و به شیر و به حلوا و به نبات و به آب گرم به هر کدام که افطار کند نیز خوبست.

2- در وقت افطار دعاهایی که از معصومین علیهم السلام رسیده است بخواند و ازجمله آنهاست این دعا:

اللهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلی رِزْقِکَ افْطَرْتُ وَعَلَیکَ تَوَکَّلْتُ.

تا خدا عطا کند به او ثواب هر کسی را که در این روز روزه داشته و روایت شده که حضرت امیرالمؤمنین عليه‌السلام هرگاه می خواست افطار کند می گفت:

بِسْمِ اللَّهِ اللهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلی رِزْقِکَ افْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنَّا انَّکَ انْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ.

در لقمه اوّل بگوید: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لی تا خدا او را بیامرزد.

3- در وقت افطار سوره قدر بخواند.

4- در وقت افطار صدقه و افطار دهد روزه داران را اگر چه به چند دانه خرما یا آب نوشیدن باشد و از حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله روایت شده است، کسی که افطار دهد روزه داری را از برای او خواهد بود مثل اجرِ آن روزه دار بدون آنکه از اجر او چیزی کم شود.

6- هر شب خواندن هزار مرتبه سوره «قدر» مستحب است.

7- هر شب صد مرتبه سوره «دُخان» را بخواند.

8- بخواند این دعا را:

اللهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذی انْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَافْتَرَضْتَ علی عِبادِکَ فیهِ الصِّیامَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنی حَجَّ بَیتِکَ الْحَرامِ فی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ وَاغْفِرْ لی تِلْکَ الذُّنُوبَ الْعِظامَ فَانَّهُ لا یغْفِرُها غَیرُکَ یا رَحْمنُ یا عَلَّامُ.

9- هر شب بخواند بعد از مغرب دعای حجّ را که در صفحه 168 گذشت.

10- بخواند در هر شب از ماه رمضان دعای معروف افتتاح را.

دعای افتتاح

اللهُمَّ انّی افْتَتِحُ الثَّنآءَ بِحَمْدِکَ وَانْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَّنِکَ وَایقَنْتُ انَّکَ انْتَ ارْحَمُ الرَّاحِمینَ فی مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاشَدُّ الْمُعاقِبینَ فی مَوْضِعِ النَّکالِ وَالنَّقِمَةِ وَاعْظَمُ الْمُتَجَبِّرینَ فی مَوْضِعِ الْکِبْریآءِ وَالْعَظَمَةِ اللهُمَّ اذِنْتَ لی فی دُعآئِکَ وَمَسْئَلَتِکَ فَاسْمَعْ یا سَمیعُ مِدْحَتی وَاجِبْ یا رَحیمُ دَعْوَتی وَاقِلْ یا غَفُورُ عَثْرَتی فَکَمْ یآ الهی مِنْ کُرْبَةٍ قَدْ فَرَّجْتَها وَهُمُومٍ قَدْ کَشَفْتَها وَعَثْرَةٍ قَدْ اقَلْتَها وَرَحْمَةٍ قَدْ نَشَرْتَها وَحَلْقَةِ بَلاءٍ قَدْ فَکَکْتَها الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی لَمْ یتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً وَلَمْ یکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ وَلَمْ یکُنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً الْحَمْدُ للَّهِ بِجَمیعِ مَحامِدِهِ کُلِّهَا عَلی جَمیعِ نِعَمِهِ کُلِّها الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی لا مُضآدَّ لَهُ فی مُلْکِهِ وَلا مُنازِعَ لَهُ فی امْرِهِ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی لا شَریکَ لَهُ فی خَلْقِهِ وَلا شَبیهَ لَهُ فی عَظَمَتِهِ الْحَمْدُ للَّهِ الْفاشی فِی الْخَلْقِ امْرُهُ وَ حَمْدُهُ الظَّاهِرِ بِالْکَرَمِ مَجْدُهُ الْباسِطِ بِالْجُودِ یدَهُ الَّذی لا تَنْقُصُ خَزآئِنُهُ وَلا تَزیدُهُ کَثْرَةُ الْعَطآءِ الَّا جُوداً وَ کَرَماً انَّهُ هُوَ الْعَزیزُ الْوَهَّابُ اللهُمَّ انّی اسْئَلُکَ قَلیلًا مِنْ کَثیرٍ مَعَ حاجَةٍ بی الَیهِ عَظیمَةٍ وَغِناکَ عَنْهُ قَدیمٌ وَ هُوَ عِنْدی کَثیرٌ وَهُوَ عَلَیکَ سَهْلٌ یسیرٌ اللهُمَّ انَّ عَفْوَکَ عَنْ ذَنْبی وَتَجاوُزَکَ عَنْ خَطیئَتی وَصَفْحَکَ عَنْ ظُلْمی وَسِتْرَکَ عَلی قَبیحِ عَمَلی وَحِلْمَکَ عَنْ کَثیرِ جُرْمی عِنْدَ ما کانَ مِنْ خَطأی وَعَمْدی اطْمَعَنی فی انْ اسْئَلَکَ ما لا اسْتَوْجِبُهُ مِنْکَ الَّذی رَزَقْتَنی مِنْ رَحْمَتِکَ وَارَیتَنی مَنْ قُدْرَتِکَ وَعَرَّفْتَنی مِنْ اجابَتِکَ فَصِرْتُ ادْعُوکَ آمِناً وَاسْئَلُکَ مِسْتَأنِساً لا خآئِفاً وَلا وَجِلًا مُدِلًّا عَلَیکَ فیما قَصَدْتُ فیهِ الَیکَ فَانْ ابْطَا عَنّی عَتَبْتُ بِجَهْلی عَلَیکَ وَلَعَلَّ الَّذی ابْطَاعَنّی هُوَ خَیرٌ لی لِعِلْمِکَ بِعاقِبَةِ الْأُمُورِ فَلَمْ ارَ مَوْلًا کَریماً اصْبَرَ عَلی عَبْدٍ لَئیمٍ مِنْکَ عَلَی یا رَبِّ انَّکَ تَدْعُونی فَاوَلّی عَنْکَ وَتَتَحَبَّبُ الَی فَاتَبَغَّضُ الَیکَ وَتَتَوَدَّدُ الَی فَلا اقْبَلُ مِنْکَ کَانَّ لِی التَّطَوُّلَ عَلَیکَ فَلَمْ یمْنَعْکَ ذلِکَ مِنَ الرَّحْمَةِ لی وَالْأِحْسانِ الَی وَالتَّفَضُّلِ عَلَی بِجُودِکَ وَکَرَمِکَ فَارْحَمَ عَبْدَکَ الْجاهِلَ وَجُدْ عَلَیهِ بِفَضْلِ احْسانِکَ انَّکَ جَوادٌ کَریمٌ الْحَمْدُ للَّهِ مالِکِ الْمُلْکِ مُجْرِی الْفُلْکِ مُسَخِّرِ الرِّیاحِ فالِقِ الْأِصْباحِ دَیانِ الدّینِ رَبِّ الْعَالَمینَ الْحَمْدُ للَّهِ عَلی حِلْمِهِ بَعْدَ عِلمِهِ وَالْحَمْدُ للَّهِ عَلی عَفْوِهِ بَعْدَ قُدْرَتِهِ وَالْحَمْدُ للَّهِ عَلی طُولِ اناتِهِ فی غَضَبِهِ وَهُوَ قادِرٌ عَلی ما یریدُ الْحَمْدُ للَّهِ خالِقِ الْخَلْقِ باسِطِ الرِّزْقِ فالقِ الْأِصْباحِ ذِی الْجَلالِ وَالْأِکْرامِ وَالْفَضْلِ وَالْأِنْعامِ الَّذی بَعُدَ فَلا یری وَقَرُبَ فَشَهِدَ النَّجْوی تَبارَکَ وَتَعالی الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی لَیسَ لَهُ مُنازِ عٌ یعادِلُهُ وَلا شَبیهٌ یشاکِلُهُ وَلا ظَهیرٌ یعاضِدُهُ قَهَرَ بِعِزَّتِهِ الْأَعِزَّآءَ وَتَواضَعَ لِعَظَمَتِهِ الْعُظَمآءُ فَبَلَغَ بِقُدْرَتِهِ ما یشآءُ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی یجیبُنی حینَ انادیهِ وَیسْتُرُ عَلَی کُلَّ عُورَةٍ وَانَا اعْصیهِ وَ یعَظِّمُ الْنِّعْمَةَ عَلَی فَلا اجازیهِ فَکَمْ مِنْ مَوْهِبَةٍ هَنیئَةٍ قَدْ اعْطانی وَعَظیمَةٍ مَخُوفَةٍ قَدْ کَفانی وَبَهْجَةٍ مُونِقَةٍ قَدْ ارانی فَاثْنی عَلَیهِ حامِداً وَاذْکُرُهُ مُسَبِّحاً الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی لا یهْتَکُ حِجابُهُ وَلا یغْلَقُ بابُهُ وَلا یرَدُّ سآئِلُهُ وَلا یخَیبُ آمِلُهُ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی یؤْمِنُ الْخآئِفینَ وَینَجِّی الصَّالِحینَ وَیرْفَعُ الْمُسْتَضْعَفینَ وَیضَعُ الْمُسْتَکْبِرینَ وَ یهْلِکُ مُلُوکاً وَیسْتَخْلِفُ آخَرینِ وَالْحَمْدُ للَّهِ قاصمِ الجَّبارینَ مُبیرِ الظَّالِمینَ مُدْرِکِ الْهارِبینَ نَکالِ الظَّالِمینَ صَریخِ الْمُسْتَصْرِخینَ مَوْضِع حاجاتِ الطَّالِبینَ مُعْتَمَدِ الْمُؤْمِنینَ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی مِنْ خَشْیتِهِ تَرْعَدُ السَّمآءُ وَ سُکَّانُها وَتَرْجُفُ الْأَرْضُ وَعُمَّارُها وَتَمُوجُ الْبِحارُ وَمَنْ یسْبَحُ فی غَمَراتِها الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَما کُنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلا انْ هَدانَا اللَّهُ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذی یخْلُقُ وَلَمْ یخْلَقْ وَیرْزُقُ وَلا یرْزَقُ وَیطْعِمُ وَلا یطْعَمُ وَیمیتُ الْأَحیآءَ وَیحْیی الْمَوْتی وَهُوَ حَی لا یمُوتُ بِیدِهِ الْخَیرُ وَهُوَ عَلی کُلِّشَی ءٍ قَدیرٌ اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ وَامینِکَ وَصَفِیکَ وَحَبیبِکَ وَخِیرَتِکَ مَنْ خَلْقِکَ وَحافِظِ سِرِّکَ وَمُبَلِّغِ رِسالاتِکَ افْضَلَ وَاحْسَنَ وَاجْمَلَ وَاکْمَلَ وَازْکی وَانْمی وَاطْیبَ وَاطْهَرَ وَاسْنی وَاکْثَرَ ما صَلَّیتَ وَبارَکْتَ وَتَرَحَّمْتَ وَتَحَنَّنْتَ وَسَلَّمْتَ عَلی احَدٍ مِن عِبادِکَ وَانْبِیآئِکَ وَرُسُلِکَ وَصِفْوَتِکَ وَاهْلِ الْکَرامَةِ عَلَیکَ مِن خَلْقِکَ اللهُمَّ وَصَلِّ عَلی عَلی امیرِ الْمُؤْمِنینَ وَوَصِی رَسوُلِ رَبِّ الْعالَمینَ عَبْدِکَ وَوَلیکَ وَاخی رَسُولِکَ وَحُجَّتِکَ عَلی خَلْقِکَ وَآیتِکَ الْکُبْری وَالنَّبأِ الْعَظیمِ وَصَلِّ عَلَی الصِّدّیقَةِ الطَّاهِرَةِ فاطِمَةَ سَیدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ وَصَلِّ عَلی سِبْطَی الرَّحْمَةِ وَامامَی الْهُدی الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ سَیدَی شَبابِ اهْلِ الْجَّنَةِ وَصَلِّ عَلی ائِمَّةِ الْمُسْلِمینَ عَلِی بْنِ الْحُسَینِ وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَعَلِی بْنِ مُوسی وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَعَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِی وَالْخَلَفِ الْهادی الْمَهْدِی حُجَجِکَ عَلی عِبادِکَ وَامَنآئِکَ فی بِلادِکَ صَلَوةً کَثیرَةً دآئِمَةً اللهُمَّ وَصَلِّ عَلی وَلِی امْرِکَ الْقآئِمِ الْمُؤَمَّلِ وَالْعَدْلِ الْمُنْتَظَرِ وَحُفَّهُ بِمَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ وَایدْهُ بِروُحِ الْقُدُسِ یا رَبَّ الْعالَمینَ اللهُمَّ اجْعَلْهُ الدَّاعِی الی کِتابِکَ وَالْقآئِمَ بِدینِکَ اسْتَخْلِفْهُ فی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفْتَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِ مَکِّنْ لَهُ دینَهُ الَّذِی ارْتَضَیتَهُ لَهُ ابْدِلْهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِ امْناً یعْبُدُکَ لا یشْرِکُ بِکَ شَیئاً اللهُمَّ اعِزَّهُ وَاعْزِزْ بِهِ وَانْصُرْهُ وَانْتَصِرْ بِهِ وَانْصُرْهُ نَصْراً عَزیزاً وَافْتَحْ لَهُ فَتْحاً یسیراً وَاجْعَلْ لَهُ مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً اللهُمَ اظْهِرْ بِهِ دینَکَ وَسُنَّةَ نَبِیکَ حَتّی لا یسْتَخْفِی بِشَی ءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخافَةَ احَدٍ مِنَ الْخَلْقِ اللهُمَّ انَّا نَرْغَبُ الَیکَ فی دَوْلَةٍ کَریمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْأِسْلامَ وَاهْلَهُ وَتُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَاهْلَهُ وَتَجْعَلُنا فیها مِنَ الدُّعاةِ الی طاعَتِکَ وَالْقادَةِ الی سَبیلِکَ وَتَرْزُقُنا بِها کَرامَةَ الدُّنْیا وَالْاخِرَةِ اللهُمَّ ما عَرَّفْتَنا مِنَ الْحَقِّ فَحَمِّلْناهُ وَما قَصُرْنا عَنْهُ فَبَلِّغْناهُ اللهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنا وَاشْعَبْ بِهِ صَدْعَنا وَارْتُقْ بِهِ فَتْقَنا وَکَثِّرْبِهِ قِلَّتَنا وَاعْزِزْ بِهِ ذِلَّتَنا وَاغْنِ بِهِ عآئِلَنا وَاقْضِ بِهِ عَنْ مُغْرَمِنا وَاجْبُرْبِهِ فَقْرَنا وَسُدَّ بِهِ خَلَّتَنا وَیسِّرْ بِهِ عُسْرَنا وَبَیضْ بِهِ وُجُوهَنا وَفُکَّ بِهِ اسْرَنا وَانْجِحْ بِهِ طَلِبَتَنا وَانْجِزْ بِهِ مَواعیدَنا وَاسْتَجِبْ بِهِ دَعْوَتَنا وَاعْطِنا بِهِ سُؤْلَنا وَبَلِّغْنا بِهِ مِنَ الدُّنْیا وَالْاخِرَةِ آمالَنا وَاعْطِنا بِهِ فُوْقَ رَغْبَتِنا یا خَیرَ الْمَسْئُولینَ وَاوْسَعَ الْمُعْطینَ اشْفِ بِهِ صُدُورَنا وَاذْهِبْ بِهِ غَیظَ قُلُوبِنا وَاهْدِنا بِهِ لِمَا اخْتُلِفَ فیهِ مِنَ الْحَقِّ بِاذْنِکَ انَّکَ تَهْدی مَنْ تَشآءُ الی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ وَانْصُرْنا بِهِ عَلی عَدُوِّکَ وَعَدُوِّنآ الهَ الْحَقِّ آمینَ اللهُمَّ انَّا نَشْکوُ الَیکَ فَقْدَ نَبِینا صَلَواتُکَ عَلَیهِ والِهِ وَغَیبَةَ وَلِینا وَکَثْرَةَ عَدُوِّنا وَقِلَّةَ عَدَدِنا وَشِدّةَ الْفِتَنِ بِنا وَتَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَینا فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ والِهِ وَاعِنَّا عَلی ذلِکَ بِفَتْحٍ مِنْکَ تُعَجِّلُهُ وَبِضُرٍّ تَکْشِفُهُ وَنَصْرٍ تُعِزُّهُ وَسُلْطانِ حَقٍّ تُظْهِرُهُ وَرَحْمَةٍ مِنْکَ تَجَلِّلُناها وَعافِیةٍ مِنْکَ تُلْبِسُناها بِرَحْمَتِکَ یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ.

11- هر شب این دعا را نیز بخواند:

اللهُمَّ بِرَحْمَتِکَ فِی الصَّالِحینَ فَادْخِلْنا وَفی عِلِّیینَ فَارْفَعْنا وِبَکَاْسٍ مِنْ مَعینٍ مِنْ عَینٍ سَلْسَبیلٍ فَاسْقِنا وَمِنَ الْحُورِ الْعینِ بِرَحْمَتِکَ فَزَوِّجْنا وَمِنَ الْوِلْدانِ الْمُخَلَّدینَ کَانَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَکْنُونٌ فَاخْدِمْنا وَمِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ وَلُحُومِ الطَّیرِ فَاطْعِمْنا وَ مِنْ ثِیابِ السُّنْدُسِ وَالْحَریرِ وَالْأِسْتَبْرَقِ فَا لْبِسْنا وَلَیلَةَ الْقَدْرِ وَحَجَّ بَیتِکَ الْحرامِ وَقَتْلًا فی سَبیلِکَ فَوَفِّقْ لَنا وَصالِحَ الدُّعآءِ وَالْمَسْئَلةِ فَاسْتَجِبْ لَنا وَاذا جَمَعْتَ الأَوَّلینَ وَالأخِرینَ یوْمَ الْقِیامَةِ فَارْحَمْنا وَبَرآئَةً مِنَ النَّارِ فَاکْتُبْ لَنا وَفی جَهَنَّمَ فَلا تَغُلَّنا وَفی عَذابِکَ وَهَوانِکَ فَلا تَبْتَلِنا وَمِنَ الزَّقُّومِ وَالضَّریعِ فَلا تُطْعِمْنا وَمَعَ الشَّیاطینِ فَلا تَجْعَلْنا وَفِی النَّارِ عَلی وُجُوهِنا فَلا تَکْبُبْنا وَمِنْ ثِیابِ النَّارِ وَسَرابیلِ الْقَطِرانِ فَلا تُلْبِسْنا وَمِنْ کُلِّ سُوءٍ یا لا الهَ الَّا انْتَ بِحَقِّ لا الهَ الَّا انْتَ فَنَجِّنا.

اعمال شبهای ماه رمضان

12- از حضرت صادق عليه‌السلام روایت است که در هر شب ماه رمضان می خوانی:

اللهُمَّ انّی اسْئَلُکَ انْ تَجْعَلَ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ فِی الْأَمْرِ الْحَکیمِ مِنَ الْقَضآءِ الَّذی لا یرَدُّ وَلا یبَدَّلُ انْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِکَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْ سَیئاتِهِمْ وَانْ تَجْعَلَ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ انْ تُطیلَ عُمْری فی خَیرٍ وَعافِیةٍ وَتُوَسِّعَ فی رِزْقی وَتَجْعَلَنی مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِهِ لِدینِکَ وَلا تَسْتَبْدِلْ بی غَیری

13- در انیس الصّالحین است که در هر شب از شبهای ماه رمضان بخواند:

اعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِکَ الْکَریمِ انْ ینْقَضِی عَنّی شَهْرُ رَمَضانَ اوْ یطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیلَتی هذِهِ وَلَکَ قِبَلی تَبِعَةٌ اوْ ذَنْبٌ تُعَذِّبُنی عَلَیهِ

14- بجا آوردن نمازهای مستحبی شبهای ماه رمضان، بدین ترتیب: در هر شب ماه رَمَضان دو رکعت نماز در هر رکعت حمد و توحید سه مرتبه و چون سلام داد بگوید:

سُبْحانَ مَنْ هُوَ حَفیظٌ لا یغْفُلُ سُبحانَ مَنْ هُوَ رَحیمٌ لا یعْجَلُ سُبْحانَ مَنْ هُوَ قآئِمٌ لا یسْهُو سُبْحانَ مَنْ هُوَ دائِمٌ لا یلْهُو.

پس بگوید تسبیحات اربع را هفت مرتبه پس بگوید:

سُبْحانَکَ سُبْحانَکَ سُبْحانَکَ یا عَظیمُ اغْفِرْ لِی الذَّنْبَ الْعَظیمَ.

پس ده مرتبه صلوات بفرستد بر پیغمبر و آل او علیهم السلام در دهه اوّل و دهه دویم ماه رمضان (بیست شب اوّل) در هر شبی بیست رکعت خوانده شود هر دو رکعت به یک سلام به این طریق که هشت رکعت آن را بعد از نماز مغرب بخواند و دوازده رکعت دیگر را بعد از نماز عشاء و در دهه آخر در هر شب سی رکعت بخواند باز هشت رکعت آن را بعد از نماز مغرب و بیست و دو رکعت دیگر را بعد از نماز عشاء و مجموع این نمازها هفتصد رکعت می شود و باقیمانده را که سیصد رکعت است در شبهای قدر بخواند یعنی شب نوزدهم صد رکعت و شب بیست و یکم صد رکعت و شب بیست و سیم صد رکعت پس مجموع هزار رکعت شود.

و روایت شده که می خوانی بعد از هر دو رکعت از نمازهای مستحبی ماه رمضان:

اللهُمَّ اجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکیمِ فی لَیلَةِ الْقَدْرِ انْ تَجْعَلَنی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِکَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنوُبُهُمْ وَاسْئَلُکَ انْ تُطیلَ عُمْری فی طاعَتِکَ وَتُوَسِّعَ لی فی رِزْقی یاارْحَمَ الرَّاحِمینَ.

اعمال مختصّ شبهای ماه رمضان

اعمال شب اوّل

1- به دنبال رؤیت هلال رفتن.

2- چون ماه را دید رو به قبله دستها را به طرف آسمان بلند کند و بگوید:

رَبّی وَرَبُّکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ اللهُمَّ اهِلَّهُ عَلَینا بِالْأَمْنِ وَالْأِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ الی ما تُحِبُّ وَتَرْضی اللهُمَّ بارِکَ لَنا فی شَهْرِنا هذا وَارْزُقْنا خَیرَهُ وَعَوْنَهُ وَاصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلائَهُ وَفِتْنَتَهُ.

و روایت شده که حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله چون رؤیت می کرد هلال ما رمضان را روی شریف را به جانب قبله می فرمود و می گفت:

اللهُمَّ اهِلَّهُ عَلَینا بِالْأَمْنِ والْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْعافِیةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ الْأَسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْقِیامِ وَتِلاوَةِ الْقُر انِ اللهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ وَتَسَلَّمْهُ مِّنا وَسَلِّمْنا فیهِ حَتّی ینْقَضِی عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا.

و از حضرت صادق عليه‌السلام روایت شده است که چون رؤیت هلال نمودی بگو:

اللهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَینا صِیامَهُ وَانْزَلْتَ فیهِ الْقُر انَ هُدی لِلنَّاسِ وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ اللهُمَّ اعِنَّا عَلی صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا وَسَلِّمْنا فیهِ وَسَلِّمْنا مِنْهُ وَسَلِّمْهُ لَنا فی یسْرٍ مِنْکَ وَعافِیةٍ انَّکَ عَلی کُلِّشَی ءٍ قَدیرٌ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ.

3- خواندن دعای چهل و سوّم صحیفه سجادیه که امام زین العابدین عليه‌السلام در وقت رؤیت هلال خوانده اند و آن دعا این است:

ایهَا الْخَلْقُ الْمُطیعُ الدَّائِبُ السَّریعُ الْمُتَرَدِّدُ فی مَنازِلِ التَّقْدیرِ الْمُتَصَرِّفُ فی فَلَکِ التَّدْبیرِ امَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ الظُّلَمَ وَاوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ وجَعَلَکَ ایةً مِنْ ایاتِ مُلْکِهِ وَعَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ فَحَدَّ بِکَ الزَّمانَ وَامْتَهَنَکَ بِالْکَمالِ وَالنُّقْصانِ وَالطُّلُوعِ والْأُفُولِ وَالْإِنارَةِ وَالْکُسُوفِ فی کُلِّ ذلِکَ انْتَ لَهُ مُطیعٌ وَالی ارادَتِهِ سَریعٌ سُبْحانَهُ ما اعْجَبَ ما دَبَّرَ مِنْ امْرِکَ وَالْطَفَ ما صَنَعَ فی شَاْنِکَ جَعَلَک مِفْتاحَ شَهْرٍ حادِثٍ لِأَمْرٍ حادِثٍ فَاسْئَلُ اللَّهَ رَبِّی وَرَبَّکَ وَخالِقی وَخالِقَکَ وَمُقَدِّری وَمُقَدِّرَکَ وَمُصَوِّری وَمُصَوِّرَکَ انْ یصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَانْ یجْعَلَکَ هِلالَ بَرَکةٍ لا تَمْحَقُهَا الْأَیامُ وَطَهارَةٍ لا تُدَنِّسُهَا الْأثامُ هِلالَ امْنٍ مِنَ الأفاتِ وَسَلامَةٍ مِنَ السَّیئاتِ هِلالَ سَعْدٍ لا نَحْسَ فیهِ وَیمْنٍ لا نَکَدَ مَعَهُ وَیسْرٍ لا یمازِجُهُ عُسْرٌ وَخَیرٍ لا یشُوبُهُ شَرٌّ هِلالَ امْنٍ وَایمانٍ وَنِعْمَةٍ وَاحْسانٍ وَسَلامَةٍ وَاسْلامٍ اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا مِنْ ارْضی مَنْ طَلَعَ عَلَیهِ وَازْکی مَنْ نَظَرَ الَیهِ وَاسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فیهِ وَوَفِّقْنَا اللهُمَّ فیهِ لِلطَّاعَةِ وَالتَّوْبَةِ وَاعْصِمْنا فیهِ مِنَ الاثامِ وَالْحَوبَةِ وَاوْزِعْنا فیهِ شُکْرَ النِّعْمَةِ وَالْبِسْنا فیهِ جُنَنَ الْعافِیةِ وَاتْمِمْ عَلَینا بِاسْتِکْمالِ طاعَتِکَ فیهِ الْمِنَّةَ انَّکَ انْتَ الْمَنَّانُ الْحَمیدُ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ و الِهِ الطَیبینَ وَاجْعَلْ لَنا فیهِ عَوناً مِنْکَ عَلی ما نَدَبْتَنا الَیهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طاعَتِکَ وَتَقَبَّلْها انَّکَ الْأَکْرَمُ مِنْ کُلِّ کَریمٍ وَالْأَرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحیمٍ امینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ.

4- زیارت قبر امام حسین عليه‌السلام کند تا گناهانش ریخته شود و ثواب حجّاج و معتمرین آن سال را دریابد.

5- از این شب ابتدا کند به خواندن هزار رکعت نماز این ماه به نحوی که در اعمال مشترک ماه رمضان گذشت.

6- خواندن دو رکعت نماز در هر رکعت پس از حمد، سوره انعام.

7- بعد از نماز مغرب دستها را بلند کند و بخواند این دعاء را که از امام جواد عليه‌السلام نقل شده است.

اللهُمَّ یا مَنْ یمْلِکُ التَّدْبیرَ وَهُوَ عَلی کُلِّشَی ءٍ قَدیرٌ یا مَنْ یعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْینِ وَما تُخْفِی الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّمیرُ وَهُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ اللهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَوی فَعَمِلَ وَلاتَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِی فَکَسِلَ وَلا مِمَّنْ هُوَ عَلی غَیرِ عَمَلٍ یتَّکِلُ اللهُمَّ صَحِّحْ ابْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ وَاعِنَّا عَلی مَا افْتَرَضْتَ عَلَینا مِنَ الْعَمَلِ حَتّی ینْقَضِی عَنَّا شَهْرُکَ هذا وَقَدْ ادَّینا مَفْرُوضَکَ فیهِ عَلَینا اللهُمَّ اعِنَّا عَلی صِیامِهِ وَوَفِّقْنا لِقِیامِهِ وَنَشِّطْنا فیهِ لِلصَّلاةِ وَلا تَحْجُبْنا مِنَ الْقِرآئَةِ وَسَهِّلْ لَنا فیهِ ایتآءَ الزَّکوةِ اللهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَینا وَصَباً وَلا تَعَباً وَلا سَقَماً وَلا عَطَباً اللهُمَّ ارْزُقْنا الْإِفْطارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِاللهُمَّ سَهِّلْ لَنا فیهِ ما قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَیَسِّرْ ما قَدَّرْتَهُ مِنْ امْرِکَ وَاجْعَلْهُ حَلالًا طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْأثامِ خالِصاً مِنَ الْأصارِ وَالْأَجْرامِ اللهُمَّ لا تُطْعِمْنا الَّا طَیِّباً غَیْرَ خَبیثٍ وَلا حَرامٍ وَاجْعَلْ رِزْقَکَ لَنا حَلالًا لا یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا اسْقامٌ یا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بالْأَعْلانِ یا مُتَفَضِّلًا عَلی عِبادِهِ بِالْإِحْسانِ یا مَنْ هُوَ عَلی کُلِّشَیْ‌ءٍ قَدیرٌ وَبِکُلِّشَیْ‌ءٍ عَلیمٌ خَبیرٌ الْهِمْنا ذِکْرَکَ وَجَنِّبْنا عُسْرَکَ وَانِلْنا یُسْرَکَ وَاهْدِنا لِلرَّشادِ وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلایا وَصُنَّا مِنَ الْأَوْزارِ وَالْخَطایا یا مَنْ لا یَغْفِرُ عَظیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَلا یَکْشِفُ السُّوءَ الَّا هُوَ یا ارْحَمَ الرَّاحِمینَ وَاکْرَمَ الْأَکْرَمینَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَاهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبینَ وَاجْعَلْ صِیامَنا مَقْبُولًا وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْوی مَوْصُولًا وَکَذلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنا مَشْکُوراً وَقِیامَنا مَبْرُوراً وَقُرْ انَنا مَرْفُوعاً وَدُعآئَنا مَسْمُوعاً وَاهْدِنا لِلْحُسْنی وَجَنِّبْنَا الْعُسْری وَیَسِّرْنا لِلْیُسْری وَاعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ وَضاعِفْ لَنا الْحَسَناتِ وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطیئاتِ وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّیِّئاتِ وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلینَ الْفائِزینَ وَلا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّآلّینَ حَتّی یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضانَ عَنَّا وَقَدْ قَبِلْتَ فیهِ صِیامَنا وَقِیامَنا وَزَکَّیْتَ فیهِ اعْمالَنا وَغَفَرْتَ فیهِ ذُنوبَنا وَاجْزَلْتَ فیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصیبَنا فَانَّکَ الْإِلهُ الْمُجیبُ وَالرَّبُّ الْقَریبُ وَانْتَ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ مُحیطٌ.

8- خواندن این دعا که از امام صادق عليه‌السلام نقل شده است:

اللهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی انْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَانْزَلْتَ فیهِ آیاتٍ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ اللهُمَّ ارْزُقْنا صِیامَهُ وَاعِنَّا عَلی قِیامِهِ اللهُمَّ سَلِّمْهُ لَنا وَسَلِّمْنا فیهِ وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فی یُسْرٍ مِنْکَ وَمُعافاةٍ وَاجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکیمِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضآءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ انْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ انْ تُطیلَ عُمْری وَتُوَسِّعَ عَلیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.

9- خواندن دعایی که حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله در شب اوّل ماه رمضان می‌خواند:

الْحَمْدَ للَّهِ الَّذی اکْرَمَنا بِکَ ایُّهَا الشَّهرُ الْمُبارَکُ اللهُمَّ فَقَوِّنا عَلی صِیامِنا وَقِیامِنا وَثبِّتْ اقْدامَنا وَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرینَ اللهُمَّ انْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَکَ وَانْتَ الصَّمَدُ فلا شِبْهَ لَکَ وَانْتَ الْعَزیزُ فَلا یُعِزُّکَ شَیْ‌ءٌ وَانْتَ الْغَنِیُّ وَا نَا الْفَقیرُ وَانْتَ الْمَوْلی وَا نَا الْعَبْدُ وَانْتَ الْغَفُورُ وَا نَا الْمُذْنِبُ وَانْتَ الرَّحیمُ وَا نَا الْمُخْطِئُ وَانْتَ الْخالِقُ وَا نَا الْمَخْلُوقُ وَانْتَ الْحَیُّ وَا نَا الْمَیِّتُ اسْئَلُکَ بِرَحْمَتِکَ انْ تَغْفِرَ لی وَتَرْحَمَنی وَتَجاوَزَ عَنّی انَّکَ عَلی کُلِّشَیْ‌ءٍ قَدیرٌ.

10- خواندن دعای جوشن‌کبیر...

11- خواندن دعای حج...

اعمال شب سیزدهم

1- غسل.

2- چهار رکعت نماز در هر رکعت حمد و بیست و پنج مرتبه توحید.

3- دو رکعت نماز که در شب سیزدهم رجب و شعبان نیز خوانده می‌شود در هر رکعت بعد از حمد یس و تَبارَکَ الْمُلْک و توحید بخواند.

اعمال شب چهاردهم

دو نماز دو رکعتی که در هریک از آنها سوره «یس» و «تبارک» و «توحید» خوانده می‌شود.

اعمال شب پانزدهم

از شبهای با برکت و اعمال آن عبارت است از:

1- غسل.

2- زیارت امام حسین عليه‌السلام .

3- شش رکعت نماز به حمد و یس و تبارک و توحید.

4- صدرکعت نماز در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحید بخواند.

اعمال شبهای قدر

اعمال مشترک‌

1- غسل و بهتر است هنگام غروب آفتاب غسل کند.

2- دو رکعت نماز، در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه اسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَاتُوبُ الَیْهِ بگوید.

3- قرآن مجید را بگشاید و بگذارد در مقابل خود و بگوید:

اللهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ ارْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ وَبِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا احَدَ اعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ پس ده مرتبه بگوید بِکَ یا اللَّهُ و ده مرتبه بِمُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِعَلیٍّ وده مرتبه بِفاطِمَةَ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ و ده مرتبه بِالْحُسَیْنِ و ده مرتبه بِعَلِیّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ده مرتبه بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ و ده مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ و ده مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُوسی و ده مرتبه بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِیٍّ و ده مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ و ده مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ و ده مرتبه بِالْحُجَّةِ. پس هر حاجت که داری طلب کن.

5- زیارت کند امام حسین عليه‌السلام .

6- احیا بدارد این شبها را.

7- صد رکعت نماز کند که فضیلت بسیار دارد و افضل آنست که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحید بخواند.

8- بخواند دعایی که از امام زین‌العابدین عليه‌السلام روایت شده و آن دعا این است:

اللهُمَّ انّی امْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لا امْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَلا اصْرِفُ عَنْها سُوءاً اشْهَدُ بِذلِکَ عَلی نَفْسی وَاعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتی وَقِلَّةِ حیلَتی فَصَلِّ عَلی‌مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَانْجِزْ لی ما وَعَدْتَنی وَجَمیعَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ وَاتْمِمْ عَلَیَّ ما اتَیْتَنی فَانّی عَبْدُکَ الْمِسْکینُ الْمُسْتَکینُ الضَّعیفُ الْفَقیرُ الْمَهینُ اللهُمَّ لا تَجْعَلْنی ناسِیاً لِذِکْرِکَ فیما اوْلَیْتَنی وَلا [غافِلًا] لِإِحْسانِکَ فیما اعْطَیْتَنی وَلا ایِساً مِنْ اجابَتِکَ وَانْ ابْطَاتْ عَنّی فی سَرَّآءَ اوْ ضَرَّآءَ اوْ شِدَّةٍ اوْ رَخآءٍ اوْ عافِیَةٍ اوْ بَلاءٍ اوْ بُؤْسٍ اوْ نَعْمآءَ انَّکَ سَمیعُ الدُّعآءِ.

علّامه مجلسی رحمه الله فرموده که بهترین اعمال در این شبها طلب آمرزش و دعا از برای مطالب دنیا و آخرت خود و پدر و مادر و خویشان خود و برادران مؤمن زنده و مرده ایشان است و اذْکار و صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام آنچه مقدور شود.

9- خواندن دعای جوشن‌کبیر که در آخر کتاب خواهد آمد.

اعمال مختص‌

اعمال و آداب شب نوزدهم

1- صد مرتبه اسْتَغْفِرُاللَّهَ رَبّی وَ اتُوبُ الَیْهِ.

2- صد مرتبه اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ امیرِ الْمُؤْمِنینَ.

3- خواندن این دعا:

اللهُمَّ اْجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الحَکیمِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَفِی الْقَضآءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ انْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فیما تَقْضی وَتُقَدِّرُ انْ تُطیلَ عُمْری وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ فی رِزْقی سپس حاجتهای خود را از خداوند درخواست کند.

اعمال شب بیست و یکم‌

فضیلتش زیادتر از شب نوزدهم است و باید اعمال مشترک شبهای قدر را بجا آورد (1) و در این شب که شب شهادت حضرت امیرالمؤمنین عليه‌السلام است صلوات زیاد بفرستد و قاتلان آن حضرت را لعن و نفرین کند و می‌تواند بگوید:

1- اعمال مشترک شبهای قدر را در صفحات قبل گذشت.

«اللّهمَّ الْعَن قَتَلَةَ أمیرالمُؤمِنِین» و از این شب شروع کند به دعاهای شبهای دهه آخر ماه رمضان.

اعمال شب بیست و سیّم‌

این شب نیز از شبهای قدر است و علاوه بر اعمال مشترک شبهای قدر این اعمال نیز برای آن ذکر شده است:

1- خواندن سوره عنکبوت و رُوم که حضرت صادق عليه‌السلام قَسم یاد فرموده که: خواننده این دو سوره دراین شب از اهل بهشت است.

2- خواندن سوره دُخان.

3- خواندن سوره قَدر هزار مرتبه.

4- خواندن این دعاها نیز وارد شده است:

* یا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَجاعِلَها خَیْراً مِنْ الْفِ شَهْرٍ وَرَبَّ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَالْجِبالِ وَالْبِحارِ وَالظُّلَمِ والْأَنْوارِ وَالْأَرْضِ وَالسَّمآءِ یا بارِئُ یا مُصَوِّرُ یا حَنَّانُ یا مَنَّانُ یا اللَّهُ یا رَحْمنُ یا اللَّهُ یا قَیُّومُ یا اللَّهُ یا بَدیعُ یا اللَّهُ یا اللَّهُ یا اللَّهُ لَکَ الْأَسْمآءُ الْحُسْنی وَالْأَمْثالُ الْعُلْیا وَالْکِبْرِیآءُ وَالْألاءُ اسْئَلُکَ انْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَانْ تَجْعَلَ اسْمی فی هذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَدآءِ وَرُوحی مَعَ الشُّهَدآءِ وَاحْسانی فی عِلِّیّینَ وَاسائَتی مَغْفُورَةً وَانْ تَهَبَ لی یَقیناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبی وَایماناً یُذهِبُ الشَّکَّ عَنّی وَتُرْضِیَنی بِما قَسَمْتَ لی وَ اتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الْأخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النَّارِ الْحَریقِ وَارْزُقْنی فیها ذِکْرَکَ وَشُکْرَکَ وَالرَّغْبَةَ الَیْکَ وَالْإِنابَةَ والتَّوبَةَ والتَّوْفیقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ.

بعد از ستایش کردن حقّ تعالی به بزرگواری و فرستادن صلوات بر پیغمبر صلى‌الله‌عليه‌وآله مکرّر می‌گوئی:

اللهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلی ابآئِهِ فی هذِهِ الساعَةِ وَفی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَحافِظاً وَقآئِداً وَناصِراً وَدَلیلًا وَعَیْناً حَتّی تُسْکِنَهُ ارْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فیها طَویلًا.

و دستهای خود را به سوی آسمان بلند می‌کنی و می‌خوانی:

یا مُدَبِّرَ الْأُمُورِ یا باعِثَ مَنْ فِی الْقُبُورِ یا مُجْرِیَ الْبُحُورِ یا مُلَیِّنَ الْحَدیدِ لِداوُدَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمدٍ.

سپس حاجات خود را از خدا می‌خواهی.

و نیز بخواند این دعا را: اللهُمَّ امْدُدْ لی فی عُمْری وَاوْسِعْ لی فی رِزْقی وَاصِحَّ لی جِسْمی وَبَلِّغْنی امَلی وَانْ کُنْتُ مِنَ الْأَشْقِیآءِ فَاْمحُنی مِنَ الْأَشْقِیآءِ وَاْکتُبْنی مِنَ السُّعَدآءِ فَانَّکَ قُلْتَ فی کِتابِکَ الْمُنْزَلِ عَلی‌نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ الِهِ یَمْحُو اللَّهُ ما یَشآءُ وَیُثْبِتُ وَعِنْدَهُ امُّ الْکِتابِ.