ه- آفریقای جنوبی (جنوب شرقی، جنوب و جنوب غربی آفریقا)
آفریقای جنوبی به طور کامل در نیمکره جنوبی قرار گرفته و بیشتر ارتفاعات آن در بخش شرقی قرار گرفته است. صحرای کالاهاری به عنوان یکی از خشک ترین صحراهای دینا اکثریت مساحت کشور نامیبیا و سرزمین بوتسوانا را پوشانیده و تا آفریقای جنوبی امتداد دارد. بجز نوار باریک ساحلی بنام بیابان «نامیب زمستان آن با مقداری بارندگی همراه است.
در قسمت های شمالی و مرکزی آفریقای جنوبی آب و هوای گرم و مرطوب استوایی حاکم می باشد. اما سواحل شرقی و غربی از آب و هوای اقیانوسی برخوردارند. در سواحل جنوبی نوعی آب و هوای مدیترانه ای را می توان دید. بزرگترین جزیره آفریقا یعنی ماداگاسکار در جنوب شرقی آفریقا قرار دارد، گرچه در جنوب آفریقا غلبه با نژاد سیاه است اما نژاد دورگه، مهاجرین اروپائی و آسیائی و هندی نیز در این ناحیه اقامت دارند.
مجموع کشورهای این بخش آفریقا که 14 واحد سیاسی را در بر می گیرند وسعتی برابر بیش از 5/6 میلیون کیلومتر مربع دارد که در میان آنان آنگولا بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. اما موریس با 2045 کیلومتر مربع کوچکترین این کشورها می باشد. آفریقای جنوبی با 33 میلیون سکنه پرجمعیت ترین کشور در این ناحیه از آفریقای سیاه می باشد.
مهاجرین هندی و آسیائی و نیز محکومینی که توسط استعمارگران باین ناحیه می آمدند در نشر اسلام کوشیدند و هم اکنون از حدود 110 میلیون سکنه آفریقای جنوبی (جنوب شرقی، جنوب و جنوب غربی) بدلیل تبلیغات وسیع و نفوذ شدید استعمار در این نقاط تنها رقمی در حدود 15 میلیون نفر مسلمان می باشند. و صرفا کشوری که بیشاز 90% مسلمان دارد سرزمین کومور واقع در جنوب شرقی آفریقاست. اکثریت سکنه موزامبیک نیز پیرو آئین اسلام هستند. یکی از عوامل دیگری که میزان مسلمانان این منطقه نسبت به نقاط دیگر آفریقا کمتر است بدلیل آن می باشد که در راس دولت های این کشورها افراد مسیحی (غالبا) وجود دارند و در صدد آن هستند که آمار مسلمانان را کم جلوه دهند.
کشورهای آنگولا، نامیبیا، موزامبیک، سوازیلند، لسوتو، زامبیا و زیمبابوه در خط مقدم مبارزه با آفریقا جنوبی می باشند.
موزامبیک
جمهوری موزامبیک با 800000 کیلومتر مربع در جنوب شرقی آفریقا و در همسایگی تانزانیا، سوازیلند، آفریقای جنوبی، مالاوی، زامبیا و زیمباوه قرار دارد. ساحل شرقی آن پست بوده ولی نواحی دیگر آن حالت فلاتی دارد. ارتفاعاتی هم در شمال و غرب آن واقع ایت. رودهای آن بخصوص زامبزی از فلات موزامبیک سرچشمه می گیرد و به سوی آفریقای مرکزی روانه می گردد. بخش مهمی از موزامبیک را جنگ فرا گرفته است، نقاط کوهستانی، آب و هوای معتدل و بقیه نقاط آب و هوای گرم و مرطوب دارد در سال 1948م اولین بار «واسکودوگاما» این سرزمین را کشف نمود. و در سال 1909م موزامبیک رسما جزو مستعمرات پرتقال قلمداد گردید که پس از مبارزات طولانی مردم، موزامبیک استقلال خود را بدست آورد. (در سال 1975م به رهبری فره لیمو)
موزامبیک در حال حاضر 5/15 میلیون نفر سکنه دارد که اکثرا از نژاد سیاه و بخصوص بانتو هستند گرچه زبان رسمی پرتقالی است ولی اکثریت، به زبان محلی نانتو تکلم می نمایند. مرکز حکومت آن شهر «ماپوتو» می باشد.
نام موزامبیک از نام یکی از حکام مسلمان آن بنام سید موسی سامبیق گرفته شده که پرتقالی ها آن را تغییر داده و آن را «آفریقای شرقی پرتقال نامیدند و خوشبختانه پس از استقلال، نام اسلامی خود را بازیافت.
نفوذ اسلام در آن قدمتی هزار ساله دارد. دولت های اسلامی سوفولا و سامبیق در نواحی شرقی آن صاحب قدرتی بودند که تا امتداد رودخانه «زامبزی
گسترش یافتند. در قرن هشتم هجری عده ای از بازرگانان مسلمان نواحی عربستان و خلیج فارس راهی این سرزمین شده و در میان قبایل بت پرست آن ندای توحید و یکتا پرستی را سردادند و به نشر آئین رهائی بخش اسلام پرداختند. «مسعودی جغرافی دان مسلمان از رونق و شکوفایی تمدن اسلامی در موزامبیک سخن رانده و از روابط بازرگانی این سرزمین با نواحی مسلمان نشین خاورمیانه مطالبی را ذکر نموده است.
در سال 1505 میلادی نیروهای متجاوز پرتقالی به شهر مسلمان نشین سوفالای موزامبیک حمله نموده و به قتل عام مردم پرداختند و عده ای را به عنوان برده به کارهای شاق گماردند و پس از آن شهر مزبور را تصرف کردند. نبرد بین پرتقالی ها و اهالی مسلمان شهر «موسی سمبیق واقع در جزیره ای در شمال موزامبیک 4 قرن به درازا کشید. این مبارزات بی امان بود که پرتقالی ها را به شدت عصبانی نمود و موجب آن گشت تا به قتل عام وحشیانه مسلمانان پرداخته و رهبران مسلمان را از داخل هواپیما زنده زنده به طرف مراکز سکونت مسلمین پرتاب کنند.
استعمار پرتقال، برای مبارزه اساسی با اسلام که سد راه غارتگری اش بود با تصویب قانونی، تعلیم زبان عربی و آموزش قرآن کریم را ممنوع ساخت و افراد مختلف را طی برنامه هایی مجازات و مبلغین اسلامی را تبعید نمود و برای مجاهدان مسلمان اردوگاههایی را در نظر گرفت تا آنها را دور از مسلمین نگاه دارد. با این وجود، مقاومت مسلمانان در برابر حکومت استعماری پرتقال به سستی و فتور گرایش نیافت و گرچه عده ای کشته و گروه زیادی به مالاوی و تانزانیا مهاجرت نمودند. با قتل عام مردم موئدا در نواحی ماکنده
مسلمانان با آنها و سایر قوای موزامبیکی متنحد شده و در سال 1962، جبهه آزادی بخش موزامبیک را تشکیل دادند که نبرد مسلحانه ای را بر علیه متجاوزین پرتقالی آغاز کرد نهضت مزبور که به آن فره لیمو می گفتند اساسا از مسلمانان شمالی ترکیب یافته بود اما رفته رفته بدلیل نفوذ رهبران مسیحی بر علیه مسلمین تبعیض روا داشته و آنان را از موقع رهبری و حتی از میان توده عادی کنار زده و بسیاری را کشتند و تشکیل مزبور که به همت مسلمین بوجود آمده بود متوجه مسیحیت و حتی مارکسیست شد و به ضد اسلام سوق داده شد.
از سال 1975م که موزامبیک به رهبری فره لیمو کسب استقلال کرد دولت الحادی و مارکسیست روی کار آمد که تمام اعضای آن مسیحی بودند، این تشکیلات از هر فرصتی برای تحقیر مسلمانان استفاده کرد و عده ای از مسلمانان ماکویایی را وادار نمود که خوک پرورش دهند. هزاران مسلمان را در اردوگاههایی محبوس نموده که بدلیل شرایط بسیار ناگوار آن، بسیاری جان خود را از دست داده اند. مسلمانان هم اکنون در شرایط بسیار ناگواری زندگی می کنند و تماس آنان با جهان اسلام در سطح نازلی قرار دارد.
موزامبیک در حال حاضر 5/15 میلیون نفر سکنه دارد که اکثریت آنان مسلمان هستند و نیمی از مسلمانان 14 واحد سیاسی جنوب آفریقا تنها در این کشور ساکنند اما متاسفانه در شرایط بسیار سخت و خشنی زندگی می کنند. بزرگترین قبیله موزامبیک یعنی ماکوا با 5/4 میلیون نفر غالبا تابع دین اسلام هستند. 4 ایالت شمای شامل زامبزیا، کابودلگار، نامپولا و نیاسا، از اکثریت مسلمانان برخوردارند.
در سالهای اخیر درگیری های شدیدی بین نیروهای دولتی و نیروهای مقاومت ملی موزامبیک (رنامو) پدید آمده که ظاهرا با پیمان صلحی بین آنان و رئیس جمهور موزامبیک این شورش ها تا حدودی تنزل یافته است.
ولی از عوارض آن آواره شدن و فقر و محرومیت بسیاری از مسلمانان موزامبیک می باشد. ظاهرا در حال حاضر معاون وزیر دادگستری و مسئول امور مذهبی موزامبیک مسلمان است وی درباره امام خمینی (قدس سره) گفته بود:
«ما باید از این رهبر بزرگ و رهنمودهایی که برای بشریت به جای گذاشته است به عنوان ابزار قوی در راه تداوم تفکرات والا که باعث سعادت مادی و معنوی بشر می شود استفاده کنیم. »
با آنکه موزامبیک اراضی حاصلیخیزی دارد اما طی 16 سال نبرد بین نیروهای دولتی و شورشیان رنامو آن را به سرزمینی جنگ زده و دچار قحطی و گرسنگی شدید تبدیل کرده است. انسآنهای گرسنه در صف های منظمی ایستاده اند تا سهمیه غذای خود را که از سوی نیروهای امدادی سازمان ملل توزیع می شود دریافت کنند ارائه طولانی این کمک های غذایی، مردم را در تهیه مایحتاج خود ناتوان نموده و عقل معاش و قدرت تلاش را از آنان گرفته است. این در حالی است که 85% مردم که در روستاها زندگی می کنند، توانایی کشاورزی را دارند اما وقوع جنگ خونین داخلی و خشکسالی موجب آن شده که 5/15 میلیون سکنه موزامبیک، حدود 3 میلیون نفر به کمک های غذایی وابسته باشند و خشکسالی موجب خالی شدن روستاها شده است. 75% اقتصاد موزامبیک را یک میلیارد دلاری تشکیل می دهد که هر ساله، موزامبیک به صورت کمک خارجی دریافت می دارد. مصالحه اخیر بین شورشیان راستگرا و دولت چپ گرای خواکیم چیسائو - رئیس جمهوری موزامبیک - گرچه ممکن است این کمک ها را تقلیل دهد اما 5/1 میلیون نفر موزامبیکی که به کشورهای همسایه گریخته اند اگر به وطن بازگردند به غذا و وسایل کار و زندگی نیاز خواهند داشت.
جمهوری فدرال اسلامی کومور
کومور مجمع الجزایری است در جنوب شرقی آفریقا در آبهای اقیانوس هند که در شرق سواحل موزامبیک و شمال غربی ماداگاسکار قرار دارد. مساحت آن به 2236 کیلو مربع بالغ می گردد.
کومور از جزایر فعال آتشفشانی بوجود آمده و در حال حاضر کوه کارتالا با 2360 متر ارتفاع (بلند نقطه کشور) آتشفشانی فعال محسوب می شود. سه جزیره اصلی آن عبارتند از گراند کومور - که با 1150 کیلومتر مربع وسیع ترین آنهاست - آنژوان و موئلی. چندین جزیره کوچک هم دارد. به سبب محصور بودن در آبهای اقیانوس هند و نزدیکی به خط استوا، آب و هوای گرم و مرطوب دارد. ساکنین اولیه کومور از جزایر پولینزی هستند. این سرزمین در قرون قبل به تصرف مسلمانان درآمد و اهالی آن به اسلام گرویدند. از سال 1843م فرانسه این کشور را مستعمره خود نمود و در سال 1912م رسما مستعمره این استعمار گر شد و با ماداگاسکار (مالاگاشی) که تحت الحمایه فرانسه بود، یکی گردید اما پس از چندی جدا شد و در سال 1971م به لحاظ اقتصادی خود مختار شد.
در سال 1975م مجلس نمایندگان کومور به طو یکجانبه استقلال کومور را اعلام نمود. کشورهای اروپای غربی، عربستان، عراق و کویت از سال 1979م با رژیم آن روابط سیاسی و تجاری برقرار نمودند و کومور که پس از کودتایی، از سازمان وحدت آفریقا خارج شده بود در این تاریخ به عضویت آن درآمد. کومور از 7 ناحیه تشکیل شده که به شکل فدرال اداره می شود. مرکز حکومت آن مورونی است که در جزیره گراند کومور قرار دارد.
480000 نفر سکنه دارد که 30% آن در شهرها (10% در مرکز حکومت) زندگی می کنند. رشد جمعیت 3% و تراکم نسبی آن 215 نفر در کیلومتر مربع می باشد. ترکیب کلی جمعیت از تیره های آفریقائی است اما دو دسته مهاجر در آن سکونت دارند دسته اول مهاجران سواحل شرقی آفریقا، ماداگاسکار، ایران، اعراب و هندی ها دسته دوم اروپائی ها شامل پرتقالی ها، هلندیها و فرانسوی ها، زبان رسمی عربی است اما زبان سواحیلی و فرانسوی هم در آن رایج است. 99% مردم مسلمان هستند و اقلیتی مسیحی هم دارد.
کومور پس از استقلال به خاطر قطع کمک فرانسویان به قحطی تهدید گردید که بر اثر کمکهای بین المللی و دول عربی، مردم از گرسنگی نجات یافتند. اقتصاد آن بر کشاورزی متکی است و برنج و سیب زمینی از محصولات مهم آن است. با این حال کومور واردکننده مواد غذایی است. صنایع آن عبارتند از: وانیل سازی، عطر سازی، قایق سازی، زینت آلات و عتیقه جات. واحد پول آن فرانک سی اف آ (
CfA. f
) و برابر صد سانتیم است.
جمهوری ماداگاسکار (مالاگاشی)
ماداگاسکار با 587041 کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرقی آفریقا و به صورت جزیره ای نسبتا وسیع در آبهای اقیانوس هند قرار دارد. این سرزمین از نظر وسعت چهارمین جزیره دینا می باشد.
این کشور از سال 1895م تحت نفوذ فرانسه درآمد ولی در سال 1947م انقلاب مردم اوج گرفت و در آوریل 1960م استقلال یافت مرکز حکومت آن شهر «تاناناریو» می باشد.
از قرن ششم تا قرن نهم که سیل عربستان، خلیج فارس، آسیای جنوب شرقی و هند باین ناحیه سرازیر شد، اسلام توسط مهاجرین مذکور که مسلمان بودند در ماداگاسکار موج فزاینده ای بخود گرفت. در دوران استعمارگری فرانسه گرچه فعالیت های تبشیر شدت یافت اما موفق نشدند شعله های پرفروغ اسلام را در این کشور خاموش کنند و مهاجرت مسلمانان آفریقای شرقی به آن بر گسترش اسلام در این کشور افزود. در وضع فعلی گروه نژادی «آنتابی مورو» مسلمانان هستند و در سواحل غربی نیز عده ای مسلمان سکونت دارند از 11 میلیون مردم مالاگاشی 3 میلیون نفر مسلمان هستند ولی همچنان درانزوا و تحت شرایط سختی زندگی می کنند.
از هنگامی که در سال 1972م گروهی چپ گرا روی کار آمدند و کشور را به سوی سوسیالیزم سوق دادند مسلمانان تحت فشار افزونتری قرا گرفتند. از حوادث اسف بار ماداگاسکار باید حادثه سرکوبی مسلمانان «مجنگا» را که توسط گروههای ضد اسلام اتفاق افتاد ذکر نمود. در این حادثه بیش از 600 مسلمان به شهادت رسیده و هزاران نفر زخمی و مجروح شدند و دهها هزار نفر را به اجبار از جزیره بیرون راندند و لطمات و صدمات فراوانی بر اموال و دارائی مسلمین وارد شد. دولت هم هیچ حمایتی از مسلمانان نکرد.
جمهوری مالاوی (نیاسالند)
مالاوی با 118484 کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرقی آفریقا و در کنار دریاچه مالاوی قرار دارد کوهها و جنگلها چهره طبیعی این کشور را بوجود آورده اند. مرکز حکومت آن «لیلونگره است که در نواحی غربی آن قرار دارد. تعداد قابل توجهی از مسلمانان در این مرکز سکونت اختیار نموده اند و به ساخت مدارس قرآنی و مساجد متعدد اقدام کرده اند. از 5/8 میلیون سکنه مالاوی، 40% مسلمان هستند که غالبا در اطراف دریاچه مالاوی و جنوب کشور زندگی می کنند. با وجود اکثریت مسلمان در این کشور، بدلیل فشارهای سیاسی و اختناقی که مسیحیان حاکم بر آن، بوجود آورده اند، در محرومیت اقتصادی بسر می برند و در مسائل سیاسی، نظامی و فرهنگی دخالت ناچیزی دارند.
بازرگانان مسلمان، حدود یک قرن در مالاوی مشغول نبرد با استعمار انگلستان بودند که سرانجام با نقشه های استعماری آنان سرکوب شده و عقب نشینی نمودند و این سرزمین تحت سیطره انگلستان قرار گرفت.
در جریان فشارهای شدیدی که بر مسلمین وارد شد تعداد زیادی مسلمان به تانزانیا، زیمبابوه و زامبیا مهاجرت نموده که مشغول کارگری هستند. مسلمانان مالاوی اکثرا مشغول فعالیت های کشاورزی می باشند.
مالاوی به موزامبیک وابسته است و دو راه آهن این کشور، آن را به اقیانوس هند ارتباط می دهد.
جمهوری زامبیا
جمهوری زامبیا با 752614 کیلومتر مربع در جنوب آفریقا واقع است. رود زامبزی مرز طبیعی این کشور و زیمباوه می باشد. زامبیا مدتها ازنقاط مهم صادر کننده برده بود و در سال 1851م پای انگلستان بدان گشوده شد و به نام غارتگری انگلیسی یعنی «سیسل رودز» به رود زیای شمالی معروف گردید و در سال 1964م با مبارزات مردم، مستقل و نام قدیمی خود یعنی زامبیا را بازیافت. زامبیا از 9 استان تشکیل شده و مرکز حکومت آن شهر لوزاکا می باشد که در جنوب شرقی آن واقع است.
از 5/7 میلیون سکنه آن 10% یعنی 750000 نفر مسلمان هستند که در استان کوپربلت و بویژه در مرکز آن «آندولا» در اکثریتند. اغلب مسلمانان سنی مذهبند ولی شیعیان هندی در بین آنها دیده می شوند، این گروه در مرداد ماه سال جاری
برای انسجام خود، سازمان اسلامی شیعیان را رسما تشکیل دادند. منشا نژادی مسلمانان، آفریقائی و مهاجرین آسیای جنوب شرقی می باشد.
موریس
جزیره موریس در فاصله 800 کیلومتری ماداگاسکار به همراه چندین جزیره دیگر در وسعتی برابر 2045 کیلومتر مربع در 12 مارس سال 1968م دولتی مستقل را بوجود آورد. موریس تا زمان استقلال، تحت سلطه فرانسه بود. این جزیره در قرن شانزدهم توسط ناوگان پرتقالی در حالی که غیر مسکونی بود کشف گردید. بعد از استقلال کمیته عمل مسلمانان در اداره این کشور، نقش عمده ای ایفا نمودند، از یک میلیون سکنه آن 20% مسلمان هستند که غالب آنان نژاد هندی دارند و به زبان اردو و گجراتی تکلم می نمایند. مسلمانان به فعالیت های کشاورزی، بازرگانی و حرفه های تخصصی مشغولند و چند وزیر مسلمان در هیئت دولت وجود دارد. تعداد 100 مسجد در سراسر موریس دایر شده که مدارس مذهبی و قرآنی بدآنها وابسته اند. مسلمانان تشکیلاتی بنام «جنبش اسلامی موریس دارند زیمباوه
زیمباوه
زیمبابوه یعنی ساختمان یک پارچه عظیم سنگی که ناحیه ای پر از خرابه هایی از این نوع ساختمان در این کشور دیده می شود که ارزش تاریخی دارد و نام این کشور از آن گرفته شده است. زیمبابوه در گذشته های دور تمدنی قدیمی را بخود دیده است. «کارل مانش سیاح آلمانی کناره های زیمبابوه را در سال 1871م بدون سکنه کشف کرد اما پرتقالی ها نخستین افرادی بودند ک به این سرزمین وارد شدند. 14% از سکنی 9 میلیون نفری زیمبابوه مسلمان هستند. مسلمانان بازماندگان مهاجران مالایائی، هندی، سومالیائی، و موزامبیکی، هستند که در نقاط مرکزی و جنوب شرقی تمرکز بیشتری دارند.
اسلام از سال 1870م مطابق با 1287ه-ق از طریق مهاجرت مسلمانان زنگبار به سرزمین زیمبابوه راه یافت. مسلمانان ضمن تبلیغات اسلامی و آموزشهای مذهبی به بومیان آفریقائی طرق مبارزه با استعمار و نبرد با متجاوزین را آموختند و به همین دلیل اشغالگران انگلیسی از ورود مسلمانان به این کشور ممانعت به عمل می آوردند.
آنگولا
جمهوری آنگولا در آفریقا جنوب غربی و در ساحل اقیانوس اطلس و جنوب خط استوا قرار دارد و با 1264704 کیلومتر مربع یکی از واحدهای پروسعت آفریقا به شمال می رود و 14 برابر پرتقال (استعمارگر آنگولا) وسعت دارد. ناحیه جدا افتاده کابیندا (در شمال غربی آن) بخشی از سرزمین انگولا به شمار می رود که از جنگلهای استوایی پوشیده شده و بارندگی بیش از حد، آن را به صورت غیر مسکونی درآورده است. آنگولا جامعه ای است مرکب از گروههای مختلف، با فرهنگ های گوناگون، اما سکنه مهم آن بانتوها هستند که به صد قبیله و عشیره تقسیم می شوند.
اسلام توسط مهاجرین زنگی به آنگولا راه یافت. این ها، هم اکنون در نقاط جنوبی سکونت دارند. از حدود 5/9 میلیون سکنه آنگولا با وجود تبلیغات استعماری پرتقال (در هنگام استعمار این کشور) و نیز حاکمیت رژیم های چپ گرا بر آن، 20% مسلمان هستند و در حال حاضر یکی از وزرای آنگولا مسلمان می باشد. اکثریت، کاتولیک و پروتستان مذهب و بزرگترین اقلیت آن مذهب آنیمست (ابتدائی) دارند.
در سال 1976م که گروه مارکسیستی مپلا کنترل آنگولا را در دست گرفتند برای مسلمانان شرایط خشنی بوجود آوردند به نحوی که تعداد قابل توجهی از آنان به کشورهای دیگر آفریقا که از امنیت بهتری برخوردار بود مهاجرت کردند.
نامیبیا
سازمان ملل متحد بدلیل وجود بیابان نامیب در این ناحیه و وجود قبیله ناما، کشور مزبور را نامیبیا نامید که در آفریقای جنوب غربی قرار دارد. وسعت آن 823144 کیلومتر مربع است و صحرای کالاهاری و بیابان نامیب بخش عظیمی از این کشور را فرا می گیرد. از قرن نوزدهم این سرزمین با عنوان آفریقای جنوب غربی آلمان به عنوان مستعمره آلمان قلمداد گردید. در سال 1945م از سوی سازمان ملل، قیمومیت نامیبیا به آفریقای جنوبی واگذار شد اما در سال 1966م این قیمومیت را پایان یافته اعلام کرد و به آفریقای جنوبی دستور داد که مردم را در اداره حکومت خود آزاد بگذارد. ولی تا سال 1989 میلادی آفریقای جنوبی از واگذاری حکومت به مردم محروم و مظلوم و رنج دیده این سرزمین خشک خودداری نمود و مصوبات سازمان ملل را قبول نکرد.
برای مبارزه با تهاجم آفریقای جنوبی از سوی مردم نامیبیا قیامها و اعتراضاتی صورت گرفت که در سال 1958م به تاسیس سازمان خلق آفریقای جنوب غربی (سواپو)
منجر شد، رهبران این جنبش در آغاز به صورت تبعید در تانزانیا به سر می بردند که در آنجا تحت تاثیر مسلمانان ضمن فراگیری تعلیمات مذهبی، با روشهای مبارزه بهتر و بیشتر آشنا شدند. رهبری این جنبش را «سام نجوما» به عهده داشت در سال 1974م سواپو از طرف مجامع رسمی و بین المللی به عنوان نماینده قانونی مردم نامیبیا به رسمیت شناخته شد و در نتیجه سایر گروهها بدان پیوسته و بر علیه سیاست آفریقای جنوبی دست به پیکار همه جانبه زدند. سازمان وحدت اسلامی آفریقا نیز آن را در سال 1964م به رسمیت شناخته بود.
با مبارزات مسحلانه و عملیات پارتیزانی مداوم و مستمر نیروهای سواپو، سرانجام در سال 1989م دولت نژادپرست آفریقای جنوبی تسلیم حق قانونی مردم شد و این کشور آزادی را در آغوش کشید.
5% سکنه 1200000 نفری نامیبیا پیرو آئین اسلام هستند.
بوتسوانا
این کشور در جنوب آفریقا و در نزدیکی بیابان کالاهاری قرار دارد. مدار - راس الجدی - از جنوب این کشور عبور می کند. آب و هوای گرم و خشک دارد و وسعت آن به 600372 کیلومتر مربع بالغ می گردد. از 1280000 نفر آن 5% مسلمان هستند که درگابرون و لالاتس مساجدی ساخته و دو مدرسه اسلامی هم دارند.
لسوتو
لسوتو از هر طرف به آفریقای جنوبی محصور می باشد و در واقع در کام این کشور است. سرزمینی است کوهستانی و محصور در خشکی با آب و هوای معتدل قبلا بنام باسوتولند معروف بود. در قرن نوزدهم انگلستان به غارت منابع الماس و طلای آن پرداخت. از 1737000 سکنه آن 5% مسلمان هستند.
سوازیلند
سوازیلند از سه طرف با آفریقای جنوبی هم مرز است. از شرق با موزامبیک مرز مشترک دارد کشوری است محصور در خشکی، کم ارتفاع و آب و هوای معتدل دارد در سال 1968م از کشور انگلستان استقلال پیدا کرد. بدلیل نفوذ استعمار و تبلیغات مسیحیان و شرایط خشن بر آن، اسلام در این کشور گسترش زیادی ندارد. و از 751000 نفر جمعیت آن در حدود 4% پیرو آئین جاودانی و حیات بخش هستند.
آفریقای جنوبی
جمهوری فدرال آفریقای جنوبی با 1122306 کیلومتر مربع در منتهی الیه جنوب آفریقا قرار دارد. آب و هوای آن در مجموع معتدل و مرطوب است و رودخانه مهم آن اورانژ نام دارد. مرکز اداری و اجرائی آن شهر پرتوربا و مرکز قانون گذاری کیپ تاون و مرکز اقتصادی آن بلوتوم فتین نام دارد.
30% الماس دنیا و مقادیر عظیمی از طلای جهان در این کشور استخراج می شود. تولید طلا از سال 1977م 967 تن بود که 701 تن آن به آفریقای جنوبی تعلق داشت.
با کشف الماس در سال 1867م در آفریقای جنوی، دندان انگلستان برای تجاوز به این سرزمین تیزتر شد.
حدود 32 میلیون نفر سکنه دارد که از نژادهای سیاه، رنگین پوست، آسیائی و اروپائی می باشند. «بوئرها» گروهی از هلندیها بودند که به آفریقای جنوبی مهاجرت کرده و در آن سرزمین به کشاورزی مشغول شدند این افراد، سیاهان جنوب را به زیر سلطه کشیدند ولی در قرن نوزدهم که انگلستان قصد تصرف آفریقای جنوبی را داشت، بوئرها دست به اسلحه بردند و با آنان به نبرد پرداختند.
اما با وجودحمایت سیاسی - تبلیغاتی آلمان از بوئرها، انگلستان بدلیل مجهز بودن به سلاحهای قوی و قوای بسیار، مقاومت بوئرها را درهم شکست. البته قبل از بوئرها، پرتقالی ها به جنوبی ترین نقطه آفریقا یعنی دماغه کاپ رسیدند، سفید پوستان رفته رفته با وجود آنکه اقلیتی از سیاهان را تشکیل می دادند بر این نژاد محروم و مظلوم سلطه یافته و بر آنان حکومت می نمودند اما سیاست خاصی را پیش گرفتند و آن جدائی نژادی یا رژیم آپارتاید
است. اپارتاید در کشورمزبور جدائی نژادی را به حدی شبیه نوعی فاشیزم خطرناک سیاسی رسانیده بود.
اروپائیان حاکم بر این کشور با صدور کارت هویت نژادی برای افراد بومی 16 سال به بالا کلیه اعمال و حرکات وموقعیت آنان را در کنترل دارند. صاحب چنین کارتی ازحق انتخاب شدن و انتخاب کردن در مجلس محروم است. سطح زندگی بین اقلیت 4 میلیونی و کثریت سیاهپوست تفاوت بسیار زیادی دارد و مردم بومی در نهایت فقر و محرومیت به سر می برند. گرچه در سالهای اخیر آزادی هایی به سیاهپوستان داده اند ولی هنوز آنان به حقوق واقعی خود دست نیافته و همچنان با اختناق، فشار و سرکوبی روبرویند.
که در انتهای جنوبی آفریقای جنوبی قرار دارد جایگاه اولیه
مسلمین وارد شده باین کشور است. تلاش مسلمین این ناحیه برای زنده نگاه داشتن آئین جاودانی اسلام همراه با حوادثی است که برخی توام با عزت و افتخار و در مواردی هم با درد و رنج توام بوده است. اولین گروههای مسلمان، بردگان، محکومین و زندانیان سیاسی بوند که از سواحل شرقی و غربی آفریقا، آسیای جنوب، جنوب شرقی توسط استعمارگران بین سالهای 1652م تا 1834م آورده شده بودند. شماری از آنها را کشتی های انگلیسی، فرانسوی و منتقل نمودند. به عنوان مثال گروهی از آنان به مردیکرز
معروف بودند که از مالزی به عنوان خدمتکاران هلندی به هلند مسافرت کرده و همراه با بوئرها (هلندی ها) باین ناحیه آمده بودند. 5/26% این بردگان از میان آفریقائی ها و بویژه ماداگاسکار که محل تردد کشتی ها و حمل بردگان بود، انتخاب گردیدند. 40% از آسیای جنوبی و 5/33% از آسیای شرقی و جنوب شرقی. بردگان آفریقایی غالبا از مناطق زنگبار، جزیره ایبو و موزامبیک و نیز از غرب آفریقا (گینه، سنگال، گامبیا و بنین) خریداری می شدند. بردگان ماداگاسکاری نژاد دورگه اندونزی - آفریقائی و آمیخته ای از دو فرهنگ را داشتند.
در پایان قرن هیجدهم تقریبا کلیه بردگان این منطقه به اسلام گرویده بودند. در نزدیکی کیپ تاون و در آبهای اقیانوس اطلس، جزیره روبن
واقع است که زندان بسیاری از مسلمانان و مبارزان برای آزادی آفریقای جنوبی بود. این جزیره از سال 1652م که سفیدپوستان باین سرزمین آمدند به عنوان زندان مورد استفاده قرار گرفت. بسیاری از علمای اسلامی که برای تبلیغ به آفریقای جنوبی آمدند باین جزیره تبعید می شدند. سید علوی 11 سال از عمر خود را در جزیره روبن گذراند. وی پس از آزادی شدن، اولین امام جماعت مسلمانان شهر کیپ تاون بود.
عبدالله بن عبدالسلام معروف به توان گورو (استاد محترم) به مدت 13 سال در جزیره مزبور تبعید بود و در زمان بتعید موفق شد کتاب معرفت الاسلام و الایمان را بنویسد. امام نورمان که نقش مهمی در بیداری مسلمین کیپ تاون داشت در این جزیره تبعید بود. در این جزیره آرامگاهی قرار گرفته که سمبل مسلمانانی است که برای آفریقای جنوبی مبارزه کرده اند و تاریخ آن به 1960م می رسد. عده ای عقیده دارند «توان ماتاره که شخصیتی اسلامی با تحصیلات عالیه بود در اینجا دفن است او آنقدر مقدس و محترم بود که حتی زندانبآنهای غیر مسلمان جزیره وی را در دیدار با سایر زندانیان آزاد گذاشته بودند. نلسون ماندلا معروفترین مبارز آفریقائی 27 سال از دوران عمر خود را در جزیره یاد شده زندانی بود.
مسلمانان اولیه، شافعی مذهب بودند و امروزه اقلیتی با مذهب حنفی هم در میان مسلمانان هستند. از همان اواسط قرن هفدهم که هلندیها به سواحل آفریقای جنوبی آمدند، مسلمانان بومی، درگیری را با آنان آغاز کردند اما با وجود مقاومت آنان، هلندی ها کیپ تاون را به تصرف خود درآوردند.
علاوه بر افراد بومی 85% دیگر مسلمین که منشاء هندی، اندونزیائی، مالاوی، زنگباری و موزامبیکی دارند در آفریقای جنوبی به سر می برند که اغلب در کاپ ناتال و ترانسوال اسکان یافته اند. آنان به امور بازرگانی، فنی و صنعتی و کارگری اشتغال دارند. مسلمانان مجلس اسلامی دارند که 150 مؤسسه اسلامی تحت پوشش آنان فعالیت می کند و تدریس اسلامی در 200 مسجد آن انجام می گیرد. مسلمانان، ضمن برپائی شعائر دینی با مسلمین جهان در ارتباطند.
اولین مدرسه اسلامی درسال 1791م در شهر کیپ تاون برای آموزشبردگان مسلمان و سیاهان آزاد بوجود آمد و از آن سال تا 1832 میلادی 12 مدرسه دیگر پدید آمد. با آموزشهای اسلامی این مدارس تا سال1842م 35% مردم کیپ تاون مسلمان بودند. از نیمه های قرن نوزدهم مسلمانان الفبای عربی را برای نوشتن زبان محاوره ای «افریکانس
(مخلوطی از هلندی، آسمانی و انگلیسی هم دارد) برگزیدند و بعدا چندین کتاب دینی باین زبان نوشتند. تنها در خلال سالهای 1868م تا 1910م، 74 جلد کتاب باین زبان تالیف شد. بهره برداری از الفای عربی در نوشتن زبان افریکانس نشان دهنده نسبت بالای سواد در میان بردگان مسلمان آورده شده باین منطقه است و گویای نقش مسلمین و غنی سازی زبان مذکور است.
هم اکنون به علت تبلیغات منفی و سرکوبی شدید رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی تنها 2% سکنه آفریقای جنوبی مسلمان هستند.
پی نوشتها
0%
نویسنده: غلامرضا گلی زواره
