شبکه فرهنگی الحسنین (علیهما السلام)

بزرگ بزرگان

مرحوم (مفيد) براستى آيه اى از آيات خدا و نابغه اى از نوابغ روزگار و شخصيت كم نظيرى از شخصيتهاى كم نظير جهان هستى بود.

او بزرگ بزرگان و سرور فقيهان بود كه ويژگيهاى برترى در وجود او گرد آمده و رياست عامه به او منتهى شده و همگان در دانش، فقاهت، برترى، ورع، پرواپيشگى، پارسايى، عدالت و بزرگمنشى او، اتفاق نظر داشتند.

بر اين اساسى، هيچ جاى شگفتى ندارد كه چنين انسان برجسته و والايى را توفيق يار گردد كه امام عصرعليه‌السلام نامه هاى متعددى بر او بنگارد و او به اين افتخار عظيم مفتخر شود كه بويژه در سالهاى آخر زندگيش هر سال نامه اى از آن كعبه مقصود و قبله موعود دريافت دارد.

درست است كه در كتابهاى حديثى و رجالى تنها به دو نامه از آن گرامى به مرحوم (مفيد) مى رسيم، اما از محتواى نامه دوم چنين دريافت مى گردد كه حضرت مهدىعليه‌السلام بيش از دو نامه به سوى او فرستاده است كه بزودى شما خواننده گرامى، اين نكته را خواهى ديد.

و روشن است كه هر كدام از اين نامه ها، نشان افتخار و مباهات بر سينه آن فقيه و عالم گرانقدر و پراخلاص مى نهد و تاج عزت و كرامت و شرافت بر سرش مى گذارد، راستى كه خداوند رحمت خويش را به هر كس كه خواست، اختصاص مى دهد.

اينك، متن نخستين نامه مبارك را كه در ماه صفر ۴۱۰ هجرى به دست شيخ مفيد رسيده است، مى آوريم و آنگاه به شرح برخى فرازهاى آن مى پردازيم:

«للاخ السديد و الولى الرشيد، ابى عبدالله محمد بن محمد بن النعمان أدام الله اعزازه »!

«من مستودع العهد الماءخوذ على العباد »!

به برادر استوار و شايسته كردار و دوست رشيد، شيخ مفيد (ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان) كه خداى عزت او را پايدار سازد!

از سوى همو كه گنجينه عهد و پيمانى است كه خدا از بندگان گرفته!

بسم الله الرحمن الرحيم

«اما بعد! سلام عليك ايها المخلص فى الدين، المخصوص فينا باليقين، فانا نحمد اليك الله، الذى لا اله هو و نساله الصلاة على سيدنا و مولانا و نبينا محمد و اله الطاهرين .»

«و نعلمك ادام الله توفيقك لنصرة الحق و اجزل مثوبتك على نطقك عنا بالصدق: انه قد اءذن لنا فى تشريفك بالمكاتبه و تكليفك ما توديه عنا الى موالينا قبلك اءعزهم الله بطاعته و كفاهم المهم برعايته و حراسته فقف امدك الله بعونه على أعدائه المارقين من دينه على مانذكره و اعمل فى تاءديته الى من تسكن اليه، بما نرسمه ان شاءالله .»

«نحن و ان كنا ثاوين بمكاننا، النائى عن مساكن الظالمين، حسب الذى اءراناه الله تعالى لنا من الصلاح ولشعيتنا المؤ منين فى ذلك ما دامت دولة الدنيا للفاسقين .»

«فانا نحيط علما باءبنائكم و لا يعزب عناشى ء من اءخباركم و معرفتنا بالذل الذى أصابكم، مذ جنح كثير منكم الى ما كان السلف الصالح عنه شاسعا و نبذوا العهد الماءخوذ وراء ظهورهم كاءنهم لايعلمون .»

«انا غير مهملين لمراعاتكم ولا ناسين لذكركم ولو لاذلك لنزل بكم اللاواء واصطلمكم الاعداء، فاتقوا الله جل جلاله و ظاهرونا على انتياشكم من فتنة قد أنافت عليكم، يهلك فيها من حم اءجله و يحمى عنها من أدرك أمله و هى أمارة لازوف حركتنا و مباثتكم باءمرنا و نهينا، والله متم نوره ولو كره المشركون .»

«اعتصموا بالتقية من شب نار الجاهلية، تحششها عصب اءموية يهول بها فرهة مهدية ».

«أنا زعيم بنجاة من لم يرم فيها المواطن الخفية و سلك فى الظعن منها السبل المرضية ».

«اذا حل جمادى الاولى من سنتكم هذه، فاعتبروا بما يحدث فيه واستيقظوا من رقدتكم لما يكون فى الذى يليه .»

«ستظهر لكم من السماء آية جلية و من الارض مثلها بالسوية و يحدث فى اءرض المشرق ما يحزن و يقلق و يغلب من بعد على العراق طوائف عن الاسلام مراق، تضيق بسوء فعالهم على اءهله الارزاق، ثم تنفرج الغمة من بعد ببوار طاغوت من الاشرار، ثم يسر بهلاكه المتقون الاخيار ».

«و يتفق لمريدى الحج من الافاق ما ياءملونه منه، على توفير عليه منهم و اتفاق ولنا فى تيسير حجهم على الاختيار منهم والوفاق شاءن يظهر على نظام واتساق ».

«فليعمل كل امرى ء منكم بما يقربه من محبتنا و يتجنب ما يدنيه من كراهتنا و سخطنا، فاءن أمرنا بغتة فجاءة حين لاتنفعه توبة و لا ينجيه من عقابنا ندم على حوبة .»

«والله يلهمكم الرشد و يلطف لكم فى التوفيق برحمته .»

«نسخة التوقيع باليد العليا، على صاحبها السلام .»

«هذا كتابنا اليك ايها الاخ الولى و المخلص فى ودنا الصفى و الناصر لنا الوفى، حرسك الله بعينه التى لاتنام، فاحتفظ به، و لا تظهر على خطنا الذى سطرناه بماله ضمناه اءحدا، و اءد مافيه الى من تسكن اليه و اؤ ص جماعتهم بالعمل عليه ان شاءالله و صلى الله على محمد و آله الطاهرين »( ۳۴۶ )

ترجمه:

بنام خداوند بخشاينده بخشايشگر

اما بعد! درود بر تو اى دوست پراخلاص در دين خدا!

اى آنكه در عشق و ايمان به خاندان وحى و رسالت به اوج آگاهى و يقين پركشيده اى! ما، در نامه خويش به سوى تو، آفريدگار بى همتايى را كه جز او خدايى نيست، سپاس گفته و از بارگاه باعظمت او بر سرور و سالار و پيام آورمان محمدصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم وسلم و خاندان گرانقدر و پاك او درود و رحمت جاودانه مى طلبيم.

و به تو كه خداوند براى يارى حق توفيقت ارزانى داشته، پاداشت را بخاطر سخنان جاودانه اى كه با صداقت از جانب ما مى گويى، كامل و افزون سازد! اعلام مى داريم كه به ما (از جانب آفريدگار هستى) اجازه داده شده است كه تو را به افتخار دريافت نامه و پيام كتبى مفتخر ساخته و تو را مسئول سازيم كه آنچه را به تو مى نگاريم، همه را به دوستان راستين ما كه در قلمرو پيام رسانيت هستند، برسانى. به آن دوستان و شيفتگانى كه خداوند به بركت فرمانبردارى از حق، گراميشان بدارد و در پرتو حراست و عنايت خود به آنان، كارهايشان را كفايت و مشكلاتشان را مرتفع سازد.

از اين رو به آنچه يادآورى كرديم، آگاه باش كه خداوند با ياريش تو را در برابر دشمنانش كه از مرزهاى دين او بيرون رفته اند، تاءييد فرمايد و نيز در كار بزرگ رسانيدن آنچه كه به خواست خداوند بر تو يادآورى و ترسيم خواهيم نمود به كسانى كه بدانها اطمينان و اعتماد دارى، عمل نما!

گر چه، ما اينك آنچه خداوند (بر اساس حكمت خويش) براى ما و پيروان با ایمانمان، صلاح انديشيده است، تا هنگامى كه حكومت دنيا در دست فاسقان و استبدادگران است، در مكانى دور از قلمرو بيدادگران سكونت گزيده ايم، اما بر اوضاع و اخبار شما و جامعه شما به خوبى آگاهيم. چيزى از رخدادهاى زندگى شما بر ما پوشيده نمى ماند و شرايط غمبار و دردناكى كه شما بدان گرفتار آمده ايد، آنگونه كه هست براى ما شناخته شده است؛ از آن زمانى كه بسيارى از شما به راه و رسم ناپسندى كه پيشينيان شايسته كردارتان از آن دورى مى گزيدند، روى آورده و پيمان فطرت را، به گونه اى پشت سر انداختيد كه گويى هرگز بدان آگاه نيستيد... و آنگاه (به كيفر گناهان) به اين شرايط غمبار و خفت انگيز گرفتار گشتيد.

ما از سرپرستى و رسيدگى به امور شما كوتاهى نورزيده و ياد شما را از صفحه خاطر خويش نزدوده ايم، كه اگر جز اين بود، موج سختيها بر شما فرود مى آمد و دشمنان بدخواه و كينه توز، شما را ريشه كن مى ساختند.

پس پرواى خدا را پيشه سازيد و از (اهداف بلند و آسمانى) ما پشتيبانى كنيد تا شما را از فتنه اى كه به سويتان روى آورده است و شما اينك در لبه پرتگاه آن قرار گرفته ايد نجات بخشيم. از نگون بختى و فتنه اى كه هر كس مرگش فرا رسيده باشد در آن نابود مى گردد و آن كس كه به آرزوى خويش رسيده باشد، از آن دور مى ماند.

و آن فتنه، نشانه (اى از نشانه هاى) نزديك شدن جنبش ماست و پخش نمودن خبر آن به دستور ما، بوسيله شماست. خداوند نور خود را، گر چه شرك گرايان را، خوش نيايد، كامل خواهد گردانيد.

از برافروختن و شعله ور ساختن آتش پرشراره جاهليت كه گروههاى اموى مسلك، آن را برافروخته و گروه هدايت يافتگان را بوسيله آن مى ترسانند، به سپر دفاعى (تقيه) پناه برده و بدان چنگ زنيد! من نجات آن كسى را تضمين مى كنم كه در آن فتنه براى خود، موقعيت و جايگاهى نجويد و در انتقاد و عيبجويى از آن به راهى خداپسندانه گام سپارد.

از رويدادى كه به هنگامه فرا رسيدن جمادى الاول امسال روى خواهد داد، عبرت آموزيد و از خواب گرانى كه شما را ربوده است، براى رخداد سهمگين از آن بيدار شويد. بزودى نشانه اى روشن از آسمان و نشانه اى روشن از زمين پديدار خواهد گشت.

در شرق عالم، رويدادهاى اندوهبار و دلهره آور رخ خواهد گشود و آنگاه گروههايى كه از اسلام بيرون رفته اند، بر عراق سلطه خواهند يافت. بر اثر سياست ناهنجار آنان، مردم دچار تنگى معيشت و روزى مى شوند و پس از مدتى بر اثر نابودى استبدادگرى بدكار، رنجها و دردها برطرف خواهد شد و آنگاه پرواپيشگان درست انديش و شايسته كردار، از نابودى او شادمان خواهند شد.

مردمى كه از نقاط مختلف كره زمين به زيارت خانه خدا مى روند هر چه بخواهند در دسترس آنان قرار خواهد گرفت و ما در آسان ساختن سفر حج آنان مطابق دلخواهشان نقش و موقعيت ويژه اى خواهيم داشت كه در پرتو نظم و تدبير و انسجام، آشكار مى گردد.

از اين رو هر يك از شما بايد با همه وجود و امكانات به كارهايى بپردازيد كه او را به دوستى ما نزديك مى سازد و از كارهايى كه ناخوشايند و موجب خشم و ناراحتى ما مى گردد، به شدت دورى جوييد، چرا كه فرمان ما بطور ناگهانى فرا مى رسد، در شرايطى كه بازگشت و توبه سودى نبخشيده و پشيمانى از گناه و زشتكارى، او را از كيفر عادلانه ما، رهايى نخواهد داد.

خداوند، راه رشد و رستگارى را به شمايان الهام بخشد و وسايل پيروزى به مهر و لطف خويش، برايتان فراهم آورد.

هان اى برادر پرمهر و پراخلاص و باصفاى در محبت! و اى يار و ياور باوفاى ما! اين نامه ما بسوى توست، خداوند به چشم بيدارش كه هرگز آن را خواب نمى گيرد، تو را حفظ كند، اين نامه را نگهدار و آنچه را برايت نگاشته ايم به كسى نشان مده و هيچ كسى را از محتواى آن آگاه مساز و آنچه در اين نامه است تنها به افراد مورد اعتماد خويش بازگو و به خواست خداوند پيروان ما را به عملكرد بر طبق محتواى آن، سفارش كن و درود خدا بر محمد و خاندان پاك و پاكيزه اش باد!