ฏ็อมเราะฮฺ บิน ซามูเราะฮฺได้กล่าวขึ้นว่า

“ โอ้ อฺะลีเอ๋ย ถ้าเป็นจริงเหมือนอย่างที่ท่านพูดแล้วไซร้ แน่นอนเขาจะต้องกระโดดลงมาจากคานหาม ”

ว่าแล้วเขาก็เดินหัวเราะเยาะไป

ท่านอิมามอฺะลี บินฮุเซน(อฺ)ได้ยกมือ และกล่าวดุอฺาอ์ว่า

“ ข้าแต่อัลลอฮฺ..... ถ้าหาก ฏ็อมเราะฮฺ บิน ซามูเราะฮฺ หัวเราะเยาะ

วจนะของท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ(ศ)แล้วไซร้ ขอได้โปรดลงโทษให้เขาได้รับความเสียใจเถิด ”

ปรากฎว่า ฏ็อมเราะฮฺ มีชีวิตหลังจากนั้น เพียง 40 วันเท่านั้น แล้วเขาก็ถึงแก่ความตายอย่างกระทันกัน(4)

(4)อัล-อิมามซัยนุลอฺาบิดีน ของ อะฮฺมัด ฟะฮฺมี มุฮัมมัด หน้า 93

คำสดุดีของบรรดานักปราชญ์

และบุคคลสำคัญต่อท่านอิมามซัจญาด(อฺ)

ประชาชาติมุสลิมทั้งหลาย แม้ว่าจะมีแนวคิดแตกต่างกัน ถือมัซฮับไม่เหมือนกัน แต่ยังร่วมลงมติเป็นเอกฉันท์ ในการให้เกียรติยกย่องบรรดาอิมามแห่งอะฮฺลุลบัยตฺ(อฺ) ว่ามีความเป็นเลิศและดีเด่นที่สุด ทางด้านจริยธรรมและแบบแผนของการดำเนินชีวิต มีความรู้มากที่สุด มีความบริสุทธิ์ใจในการทำงานเป็นอย่างยิ่ง ประชาชาติอิสลามไม่เคยร่วมกันลงมติเป็นเอกฉันท์ในการยกย่องคุณงามความดีของใคร เหมือนกันมติอย่างเป็นเอกฉันท์ในการยกย่องบรรดาอิมาม(อฺ)บางครั้งนักปราชญ์ในสายอื่นๆ ที่ไม่ใช่ชีอะฮฺ

ยังเขียนเรื่องราวของบุคคลเหล่านั้นมากกว่ากรณีที่เขียนโดยนักปราชญ์

ชีอะฮฺ และผู้ที่จงรักภักดีต่อพวกเขาโดยตรงเสียด้วยซ้ำ หลักฐานเหล่านี้เพียงข้อเดียวก็เพียงพอแล้วที่พวกพ้องของท่านจะถือเป็นหลักฐานว่า ตำแหน่งค่อลีฟะฮฺนั้นย่อมคู่ควรกับพวกท่านมากกว่าคนพวกอื่น

และประนามการปกครองอื่น ๆที่มาแทรกแซงในหมู่พวกท่านกับตำแหน่งนั้น

ในบทนี้เราจะกล่าวถึงคำสดุดีของบรรดานักปราชญ์ และบุคคลลสำคัญที่มีต่อท่านอิมามซัยนุลอฺาบิดีน อฺะลี บินฮุเซน(อฺ)

คำสดุดี 1

ท่านญาบิร บินอับดุลลอฮฺ อัล-อัศอรี(ร.ฏ.)

ได้กล่าวว่า :

“ ขอสาบานด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ในทัศนะของข้าพเจ้าถือว่าบรรดาลูกหลานของนบีทั้งมวล ไม่มีใครเสมือนเหมือน อฺะลี บิน ฮุเซน(อฺ)นอกจากนบียูซุฟ บิน ยะอฺกูบ(อฺ) แต่ขอสาบานด้วยพระนามของอัลลอฮฺว่าลูกหลานของอฺะลี บิน ฮุเซนนั้นประเสริฐกว่า ลูกหลานของนบียูซุฟ

บิน ยะอฺกูบเพราะในหมู่พวกเขาจะมีคนๆ หนึ่งที่มาสถาปนาความยุติธรรมขึ้นในหน้าแผ่นดินอย่างสมบูรณ์ เหมือนอย่างที่ความชั่วเคยเนืองนองดาษดื่นมาก่อน ” ( 1)

(1) บิฮารุล-อันวารฺ เล่ม 11 , หน้า 19

คำสดุดี 2

ท่านอะบู ฮาซิม(ร.ฏ.)

ได้กล่าวว่า :

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นชาวตระกูลฮาชิมคนใดมีความดีเด่นกว่าอฺะลีบินฮุเซน และไม่มีใครมีความรู้เหนือกว่าเขาได้เลย ” ( 2)

(2) ตัซกิเราะตุล-ค่อว๊าศ หน้า 186

คำสดุดี 3

ท่านซุ์ฮฺรี(ร.ฏ.)

ได้กล่าวว่า :

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นใครมีความรู้เหนือกว่า ซัยนุลอฺาบิดีน ” ( 3)

(3) ซัยนุลอฺาบิดีน ช่อง ซัยยิดุลอะฮฺลิ หน้า 43

“ และเวลามีใครกล่วถึงท่านอฺะลี บินฮุเซน เขาจะร้องไห้พลางเรียกว่าซัยนุลอฺาบิดีน ” ( 4)

(4)ตัซกิเราะตุล-ค่อว๊าศ หน้า 18

คำสดุดี 4

ท่านซะอีด บินอัล-มุซีบ(ร.ฏ.)

ได้กล่าวว่า :

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นใครเหมือนกับอฺะลี บินฮุเซน และไม่ว่าข้าพเจ้าจะเห็นท่านครั้งใด ข้าพเจ้าจะต้องตำหนิตัวเองเสมอ ” ( 5)

(5) ซัยนุลอฺาบิดีน ของ ซัยยิดุลอะฮฺลิ หน้า 38

คำสดุดี 5

ท่านนาฟิอฺ บินญูบัยรฺ(ร.ฏ.)

ได้กล่าวว่า :

“ แท้จริงท่านคือประมุข และผู้มีความประเสริฐที่สุดในมวลมนุษย์ ( 6)

(6) ตัซกิเราะตุล-ค่อว๊าศ หน้า 186

คำสดุดี 6

ท่านอุมัร บินอับดุลอะซีซ์(ร.ฏ.)ได้กล่าวว่า :

ในขณะที่ใกล้ตัวเขามีท่านอฺะลี บินฮุเซน(อฺ)ยืนอยู่ว่า

“ ใครคือ คนที่ประเสริฐที่สุด ”

คนทั้งหลายกล่าวว่า “ ท่านนั่นแหละ ”

เขาตอบว่า “ มิใช่เด็ดขาด คนที่ประเสริฐที่สุด ได้แก่ คนที่อยู่ใกล้ฉันในขณะนี้นี่เอง เขาเป็นคนที่ใครๆ ต้องการเป็นเหมือนเขา แต่เขาไม่ต้องการที่จะเป็นเหมือนผู้ใดเลยสักคน ” ( 7)

(7) กัชฟุล-ฆุมมะฮฺ หน้า 199

เขากล่าวว่า “ ดวงประทีปแห่งโลกนี้ และความเลอเลิศของอิสลาม คือ

ซัยนุลอฺาบิดีน ” ( 8)

(8) อะอฺยานุช-ชีอะฮฺ เล่ม 1 , หน้า 44

คำสดุดี 7

อับดุลมาลิก บินมัรวานได้กล่าวว่า :

เขาเคยพูดกับท่านอิมามซัยนุลอฺาบิดีน(อฺ)ว่า

“ แน่นอนที่สุด อัลลอฮฺ(ซ.บ.)ทรงประทานความดีงามแก่ท่านไว้เป็นการล่วงหน้าแล้วเพราะท่านคือ เลือดเนื้อของท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ(ศ)เป็นคนที่มีสายเลือดใกล้ชิดกว่าใครทั้งหมด ท่านมีความประเสริฐเหนือกว่าใครๆ ในบรรดาอะฮฺลุลบัยตฺ(อฺ)ของท่าน และคนร่วมสมัยเดียวกับท่าน แน่นอนที่สุดท่านได้รับวิชาความรู้ วิชาการศาสนา และความสำรวมได้อย่างชนิดที่คนอื่นไม่มีโอกาสได้รับเหมือนท่านมาก่อนเลยสักคนนอกจากคนในหมู่บรรพบุรุษของท่านเท่านั้น ”

และยังมีคำสดุดีมากกว่านี้อีกที่ออกมาจากปากของ อับดุลมาลิกบินมัรวาน(ศัตรูของอะฮฺลุลบัยตฺ(อฺ))(9)

(9) อัล-มัดค็อล อิลา เมาซูอะฮฺ ฟิล อะตะบาติล มุก็อดดะซะฮฺ หน้า 195

คำสดุดี 8

ท่านอิมามมาลิก(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ เหตุที่ท่านได้รับสัมญานามว่า ซัยนุลอฺาบิดีน ก็เพราะการเคารพภักดีของท่านที่มีต่อพระผู้เป็นเจ้าอย่างมากมายนั่นเอง ” ( 10)

(10) บิฮารุล-อันวารฺ เล่ม 11 , หน้า 18

คำสดุดี 9

ท่านอัล-วากิดี(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ เขาเป็นคนที่มีความสำรวมมากที่สุด เป็นคนที่ทำการเคารพภักดีพระผู้เป็นเจ้ามากที่สุด

เป็นคนที่มีความสำรวมต่ออัลลอฮฺมากที่สุด ในยามที่ท่านเดินท่านไม่แกว่งมือไปมา ” ( 11)

(11) อัล-บิดายะตุ วัน นิฮายะฮฺ เล่ม 9 , หน้า 104

คำสดุดี 10

ท่านอัล-วากิดี(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นว่า ชาวตระกูลฮาชิมคนใด(ในสมัยนั้น)จะมีความประเสริฐกว่า ซัยนุลอฺาบิดีน และไม่มีผู้ใดรู้ศาสนามากกว่าเขา ” ( 12)

(12) อัล-มะนากิบ เล่ม 2 , หน้า 258

คำสดุดี 11

ท่านมุฮัมมัด บินฏ็อลฮะฮฺ อัช-ชาฟิอี(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ นี่คือซัยนุลอฺาบิดีน ผู้นำของคนสมถะ ผู้เป็นประมุขของผู้สำรวมเป็นอิมามของผู้ศรัทธา ธรรมชาติในตัวของเขายืนยันว่า เขาคือสายเลือด

ของท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ(ศ) บุคลิกภาพของเขายืนยันว่า เขาเป็นผู้ใกล้ชิดต่ออัลลอฮฺ(ซ.บ.) รอยกร้านของเขาบ่งบอกว่า เขานมาซทั้งกลางวัน

กลางคืนอย่างมากมาย อุปนิสัยที่สลัดทิ้งโลกภายนอกบ่งบอกถึง ความสมถะของเขาที่มีต่อโลก มีผู้สำรวมตนมากมาย แต่ไม่มีใครเหนือกว่าเขา

รัศมีทั้งหลายแห่งการเกื้อกูลปรากฏให้แก่เขา เขาจึงได้รับการชี้นำและศาสนกิจ บำเพ็ญเพียรในการเคารพภักดีครอบคลุมตัวเขา ในขณะที่ผู้บำเพ็ญตัว ในด้านการเคารพเชื่อฟังยังหลงลืมในการปฏิบัติกิจนั้นๆ บ่อยครั้งที่เขาทำการเคารพภักดีควบไปการเดินทาง โดยพาหนะในยามกลางคืน โดยใช้เส้นทางอีกทางหนึ่ง การอพยพของเขาให้หลักฐานอย่างดีที่สุดว่า

เขาได้รับชัยชนะอย่างสูงในการเดินทางไกลเขายังมีคุณค่าทางด้านอานุภาพพิเศษ และมหัศจรรย์หลายอย่างที่เคยเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาคนทั้งหลายมาแล้ว มีหลักฐานยืนยันเป็นเอกฉันท์ จนยืนยันกันว่า

เขาคือ มะลาอิกะฮฺแห่งปรภพ ” ( 13)

(13) มะกอลิบุซ-ซุอูล หน้า 77

คำสดุดี 12

ท่านชัมซุดดีน ยูซุฟ บินกิซาฆิลี อัล-ฮะนะฟี(ร.ฮ.) ทายาทของ

อิบนุ อัล-เญาซีย์ได้กล่าวว่า :

“ เขาคือบิดาแห่งอิมามทั้งหลาย ฉายานามของเขาคือ อะบุลฮะซันสมญานามของเขาคือ ซัยนุลอฺาบิดีน ท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ(ศ.)ให้นามเขาว่าซัยยิดุลอฺาบิดีน ตามหนังสือประวัติศาสตร์ของท่านศาสดามุฮัมมัด(ศ) ระบุไว้ว่าท่านมีสมญานามว่า ซัจญาด , ซุษ-ษะฟะนาต , อัซ-ซะกี และอัล-

อามีน

อัษ-ษะฟะนาต หมายถึง รอยกร้านของอวัยวะบางส่วนของอูฐที่แนบติดมาจนหยาบกร้าน เช่น ที่หัวเข่าทั้งสอง เป็นต้น เพราะการกราบของท่านแต่ละครั้ง ท่านใช้เวลานานมากจนเกิดรอยกร้านที่ตรงนั้น ” ( 14)

(14) ตัซกิเราะตุล-เคาะวาศ หน้า 183

คำสดุดี 13

ท่านชัมซุดดีน มุฮัมมัด บิน ฏูลูน(ร.ฮ.)

ได้กล่าวว่า :

“ บุคคลที่สี่ในหมู่พวกเขา คือ อฺะลี(ร.ฏ.) ผู้มีนามว่า อะบุลฮะซัน อฺะลีบินฮุเซน บิน อฺะลี บิน อะบีฏอลิบ ผู้รู้จักกันในนามว่า ซัยนุลอฺาบิดีนหรือที่ได้รับการขนานนามว่า อฺะลี อัศฆ็อร เขาคือประมุขของคนในรุ่นตาบิอีน(สมัยที่ต่อจากบรรดาสาวกโดยตรงของท่านศาสดามุฮัมมัด(ศ)) ”

ท่านซุ์ฮฺรี(ร.ฏ.)ได้กล่าวว่า

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นว่า ชาวกุเรชคนใดมีความประเสริฐกว่าเขาเขาเป็นผู้ได้รับฉายานามว่า

ซัยนุลอฺาบิดีน ผู้เป็นบุตรของผู้ถูกเลือกสรรทั้งสองตามคำกล่าวในครั้งหนึ่งของท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ(ศ)ว่า

“ แท้จริงสำหรับอัลลอฮฺ(ซ.บ.)นั้นในบรรดาปวงบ่าวของพระองค์มีผู้ถูกเลือกสรรสองกลุ่ม

กลุ่มหนึ่งคือ ชาวกุเรช ถูกเลือกสรรจากชาวอาหรับทั้งมวล อีกกลุ่มหนึ่งคือ ชาวเปอร์เซีย(อิหร่าน)ถูกเลือกสรรจากคนที่ไม่ใช่ชาวอาหรับทั้งมวล ”

คุณงามความดี และความประเสริฐของท่านซัยนุลอฺาบิดีนนั้นมีมากมายจนไม่อาจพรรณนาให้ครบถ้วนได้ ปีที่ท่านเกิดคือ ฮ.ศ.38 ” ( 15)

(15) อัล-อะอิมมะตุล-อิษนาอะซัร หน้า 75

คำสดุดี 14

ท่านอฺะลี อีซา อัล-อัรบะลีย์(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ ท่านคือ อิมามแห่งปวงปราชญ์ ผู้ภักดีในพระเจ้า เป็นประมุขทางศาสนาอันบรรเจิด ท่านเป็นยอดของนักเสียสละ เป็นยอดของผู้มีสมถะเป็นผู้นำสูงสุดของบรรดาผู้นำ เป็นผู้เคารพภักดีมากที่สุดในบรรดาบ่าวของพระผู้เป็นเจ้า เป็นรัศมีแห่งดวงประทีปของสาส์นแห่งพระผู้เป็นเจ้าเป็นศูนย์รวมแห่งตำแหน่งอิมาม

เป็นบุตรของผู้มีความดีงามทั้งสองด้านและมีเกียรติยศทั้งสองฝ่าย(ทั้งฝ่ายบิดาและมารดา) เป็นหลักชัยของหัวใจคนทั้งปวง เป็นที่ชื่นชมยินดีแก่คนทั้งหลาย นั่นคือ อฺะลี บิน ฮุเซนท่านทั้งหลายรู้ไหมว่า อฺะลี บิน ฮุเซนเป็นใคร ? ท่านคือ สัญญลักษณ์ของคนกลับตัว ท่านเป็นคนทำหน้าที่ตามหลักเกณฑ์(ซุนนะฮฺ)และคัมภีร์มีวาจาที่เที่ยงธรรม เป็นคนประจำที่กับสถานนมาซ

เป็นคนบำเพ็ญทุกกิริยาแก่ตัวเองตลอดชีพ มีฐานะสูงส่งทางด้านวิชาการยิ่งนัก ดังนั้นวันใหม่ของท่านจะต้องเหนือกว่าวันวานเสมอ ท่านมีความเป็นเลิศทางวิชาการ ท่านเป็นศรีของมวลมนุษย์ทั้งในชาติกำเนิดและเผ่าพันธุ์ สรุปรวมความในความประเสริฐก็คือ ท่านมีสายตระกูลอันสูงส่ง มีเกียรติยศ มีความดีงามสุดพรรณนาสะอาดบริสุทธิ์ ผ่องแผ้วเกินจะสรรหาถ้อยคำมาบรรยาย มีลักษณะพิเศษในการอ้อนวอนขอต่อพระผู้เป็นเจ้า จนมะลาอิกะฮฺยังต้องชื่นชม ในฐานะภาพของท่าน หยาดน้ำตาของท่านไหลเยิ้มด้วยความยำเกรงต่อพระผู้อภิบาล ” ( 16)

(16) กัชฟูล-ฆุมมะฮฺ หน้า 209

คำสดุดี 15

ท่านอฺะลี มุฮัมมัด บินมาลิกี(ร.ฮ.)

ได้กล่าวว่า :

“ สำหรับเกียรติยศของท่านมีมากมาย ชื่อเสียงของท่านเป็นที่เลื่องลือส่วนหนึ่งคือ เมื่อท่าน

ทำน้ำวุฏูอ์เพื่อนมาซ สีหน้าอของท่านจะซีดเผือดมีคนเคยถามว่า

“ มีอะไรที่เป็นอุปสรรคต่อท่านในการทำน้ำวุฏูอ์กระนั้นหรือ ?”

ท่าน(อฺ) ตอบว่า

“ พวกเจ้ารู้หรือเปล่า ข้าต้องการจะยืนต่อหน้าใคร ?”( 17)

(17) อัล-ฟุศูลุล-มุฮิมมะฮฺ หน้า 187

คำสดุดี 16

ท่านอะฮฺมัด บินฮัมมัด บินอะบีบักรฺบินค็อลกาน(ร.ฏ.) ได้กล่าวว่า :

“ อะบุลฮะซัน อฺะลี บินฮุเซน บินอฺะลี บินอะบีฏอลิบ(ร.ฏ) ผู้ที่ถูกรู้จักในนามว่า ซัยนุลอฺาบีดีน และมีคนเคยเรียกท่านว่า อฺะลี อัศฆ็อร และสำหรับท่านฮุเซน จะไม่มีสิ่งใดทิ้งไว้เบื้องหลังเลย

หากไม่มีอฺะลี ซัยนุลอฺาบิดีนบุตรชายของเขาคนนี้ ท่านคือหนึ่งในจำนวน 12 ท่าน ของบรรดาอิมามและเป็นประมุขสูงสุดของคนในยุคตาบิอีน ”

ท่านซุ์ฮฺรี(ร.ฏ.) เคยกล่าวว่า

“ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นชาวกุเรชคนใด มีความประเสริฐยิ่งกว่าท่าน ”

มีคนเคยเรียกท่านซัยนุลอฺาบิดีน(อฺ)ว่า “ บุตรแห่งผู้ถูกเลือกสรรทั้งสอง ” โดยคำกล่าวของท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ (ศ) ที่ว่า

“ แท้จริงสำหรับอัลลอฮฺ(ซ.บ.)นั้น ในบรรดาปวงบ่างของพระองค์มีผู้ถูกเลือกสรรสองกลุ่ม

กลุ่มหนึ่งคือ “ ชาวกุเรช ” ถูกเลือกสรรจากชาวอาหรับทั้งมวล อีกกลุ่มหนึ่งคือ “ ชาวเปอร์เซีย ( อิหร่าน) ” ถูกเลือกสรรจากคนที่ไม่ใช่ชาวอาหรับทั้งมวล ” ความประเสริฐของท่านซัยนุลอฺาบิดีนมีมากกว่าที่จะสรุปได้ (18)

(18) อัล-วะฟิยาตุล อะอฺยาน เล่ม 2 , หน้า 431

คำสดุดี 17

ท่านมุฮัมมัด บินฮิบบาน อัล-บิซตี(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ อฺะลี บิน ฮุเซน บิน อฺะลี บิน อะบีฏอลิบ ก็คือ อะบุลฮะซัน เป็นหนึ่งในบรรดานักวิชาการศาสนาของอะฮฺลุลบัยตฺ(อฺ)เป็นศรีของตระกูลฮาชิมเป็นผู้เคารพภักดีต่อพระเจ้ามากที่สุดสำหรับชาวมะดีนะฮฺ ” ( 19)

(19) มะชาฮีรุ อุละมาอิล-อัมศ็อร หน้า 63

คำสดุดี 18

ท่านอิบนุ ฮะญัร(ร.ฮ.)ได้กล่าวว่า :

“ อฺะลี บิน ฮุเซน บินอฺะลี บิน อะบีฏอลิบ ก็คือ ท่านซัยนุลอฺาบิดีน เป็นผู้ให้ความสำคัญกับการเคารพภักดีต่อพระผู้เป็นเจ้าอย่างยิ่ง

เป็นผู้รู้ทางศาสนาที่ลือชื่ออย่างยิ่ง ” ( 20)

(20) ตักรีบ อัต-ตะฮฺซีบ หน้า 332

คำสดุดี 19

ท่านอับดุลอะซีซ์ ซัยยิดุลอะฮฺลิได้กล่าวว่า :

“ ซัยนุลอฺาบิดีน อฺะลี บิน ฮุเซน อัซ-ซัจญาดนั้น เป็นคนที่ข้าพเจ้าไม่มีความจำเป็นแต่ประการใด สำหรับแนะนำต่อประชาชนทั้งหลายให้รู้จักท่าน เพราะอย่างน้อยที่สุด คนทั้งหลายรู้จักท่านดีกว่า การรู้จักที่ข้าพเจ้ามีต่อท่านเสียอีก แต่ที่ถือว่าจำเป็นก็เพียงแต่เพื่อคุณค่า และเกียรติยศแก่ปลายปากกา และกระดาษ และหยาดหมึกของข้าพเจ้า เท่านั้นเองที่มันได้ทำหน้าที่บันทึกชีวประวัติของวีรบุรุษท่านนี้ให้เป็นระบบอีกครั้ง

บางทีข้าพเจ้าเองยังแปลกใจอยู่ว่า ปัจจุบันนี้ความจริงอย่างหนึ่งคือ

ปลายปากกาใดที่ได้เขียนถึงชีวประวัติของท่านอฺะลี บิน ฮุเซน ปลายปากกานั้นแหละที่มีสิทธิในการได้รับเกียรติอย่างน่าภาคภูมิใจที่สุด ” ( 21)

(21) หนังสือ ซัยนุลอฺาบิดีน หน้า 4

คำสดุดี 20

ท่านอะฮฺหมัด ฟะฮฺมี มุฮัมมัดได้กล่าวว่า :

“ ท่านคือ คนที่ประเสริฐที่สุดในยุคของท่าน มีความรู้มีความสำรวมมีการเคารพภักดี มีความเผื่อแผ่ มีความอารี และสันทัดในการเจรจามากกว่าใคร ๆ ทั้งหมด เป็นผู้มีคุณธรรมสูงสุด เอาใจใส่ และช่วยเหลือคนยากจน คนอ่อนแออยู่เป็นเนืองนิจ เป็นที่ประทับใจ และยกย่องสำหรับดวงใจของคนทั้งหลาย ” ( 22)

(22) หนังสือ ซัยนุลอฺาบิดีน หน้า 4

หมายเหตุท้ายบท

ตามหน้ากระดาษที่ผ่านสายตาท่านไปแล้วนั้น คือแง่มุมเล็กๆ น้อยๆ ของชีวิตท่านอิมามซัยนุลอฺาบิดีน(อฺ) อิมามอันทรงเกียรติผู้นี้ ท่านได้รับทราบและทำความเข้าใจกับคำสอน พฤติกรรมและแบบแผนทางด้านการเคารพภักดี และคำวิงวอนของท่าน(อฺ)ที่มีต่อพระผู้เป็นเจ้าไปแล้ว และได้มีการสรุปถ้อยคำของนักปราชญ์อาวุโส และบุคคลสำคัญๆ ซึ่งท่านก็ได้อ่านคำสดุดีและยกย่องที่คนเหล่านั้นมีต่อท่านอิมามท่านนี้ไปแล้วด้วย

หวังใจว่า ท่านคงได้รับประโยชน์จากหนังสือเล่มนี้ไม่น้อย ยิ่งไปกว่านั้นท่านยังสามารถที่จะรับเอาแบบแผนของท่านอิมาม(อฺ)ไปเป็นแนวทาง และเป็น “ ดวงประทีป ” ในการดำเนินชีวิต

ขอให้อัลลอฮฺ(ซ.บ.)ทรงเป็นพยานเถิดว่า

ถ้าท่านทำได้ ความสุขทั้งในโลกนี้และโลกหน้า จะต้องเป็นของท่านอย่างแน่นอน

ขอเพียงให้ท่านกระซิบถามตัวท่านเองว่า

“ ใครบ้างที่สามารถนมาซได้ถึง 1 , 000 รอกะอัตต่อวัน

เหมือนท่านอิมาม (อฺ) ?”

“ ใครบ้างที่สามารถทนรับฟังการก่นด่าของศัตรูตัวเอง แล้วสนองตอบคนเหล่านั้นด้วยคุณธรรม ?”

“ ใครบ้างที่สามารถแบกสัมภาระอาหารไว้บนหลังของตัวเองเพื่อนำไปแจกจ่ายคนยากจนเข็ญใจชาวเมืองมะดีนะฮฺตลอดชีวิต

ถูกแล้ว ! เราทั้งหลายย่อมไม่มีความสามารถทำอย่างนั้นได้แน่นอน เพราะท่านอะมีรุลมุมินีน(อฺ)เคยกล่าวไว้ หลังจากที่ได้แสดงให้เห็นถึงอาหารและเสื้อผ้าของท่าน(อฺ)ว่า

“ พวกเจ้าไม่อาจทำอย่างนี้ได้หรอก ทว่าจงแสดงให้เป็นที่ปรากฏแก่ข้าด้วยการสำรวมและบากบั่น มีการรู้จักผ่อนปรน และแก้ไขความบกพร่องก็พอ ”

เมื่ออิมามทั้งหลาย(อฺ)ของเรานมาซวันละ 1 , 000 ร่อกะอัต

แล้วเราจะแก้ตัวอย่างไรกับการทั้งนมาซภาคบังคับประจำวัน ?

เมื่อแบบแผนของบรรดาอิมาม(อฺ) ในด้านการบริจาคทานเป็นไปอย่างที่ท่านได้อ่านผ่านไปแล้ว

เราจะแก้ตัวอย่างไรกับการหน่วงเหนี่ยวทานภาคบังคับ ?

เมื่อบรรดาอิมาม(อฺ)กล่าวว่า

“ พรรคพวก(ชีอะฮฺ)ของเรา คือคนที่ทำตามพฤติกรรม และคำสอนของเรา ”

ด้วยเหตุนี้ เราจึงขออภัยต่ออัลลอฮฺ(ซ.บ.) ทั้งเพื่อท่านและเพื่อเราพระองค์คือ ผู้ทรงให้ความช่วยเหลือ และเราจะต้องคืนกลับสู่พระองค์ตราบนิรันดร์