บันทึกของ มร.แฮมเฟอร์ สายลับอังกฤษในดินแดนอิสลาม (ออตโตมาน)ตอนที่27 

สายลับอังกฤษในดินแดนอิสลาม
ในที่สุดข้าพเจ้าพบสิ่งที่กำลังค้นหา  นั่นคือ ตัวตน บุคลิกภาพของ มุฮัมหมัด บิน อับดุลวาฮับ เพราะเขาเป็นคนที่ไม่ค่อยจะยึดมั่นต่อหลักเกณฑ์ของนิกาย มีจิตวิญญาณแห่งความทะนงตัว ทะเยอทะยาน และชิงชังต่อบรรดาอุลามาแห่งยุคสมัย  และยังมีทัศนะคติและอุดมการณ์ที่เป็นอิสรเสรี แม้แต่ทัศนะของคอลีฟะฮ์ทั้ง 4 ท่านคือ อบูบักร อุมัร อุศมาน และอะลี เขาก็ยังเมินเฉยไม่ให้ความสำคัญ  เขาจะยึดติดกับทัศนะของตัวเองเพียงอย่างเดียว ในการทำความเข้าใจอัล-กุรอาน และ ซุนนะฮ์
 จากข้อบกพร่องและข้อด้อยของเขานี้เองที่เอื้อโอกาสสำหรับข้าพเจ้าในการเข้าไปแทรกแซงและซึมซับอุดมการณ์ทางความคิดของเขา
 หากจะเปรียบเทียบระหว่างชายหนุ่มคนนี้คือ มุฮัมหมัด บิน อับดุลวาฮับ ซึ่งมีความทะเยอทะยานกับผู้อาวุโสแห่งตุรกีที่ข้าพเจ้าเคยเป็นลูกศิษย์เขามาก่อนนั้น จะมีความแตกต่างอย่างสิ้นเชิง ราวฟ้ากับดิน เพราะว่า เชคตุรกี มีการยืนหยัด มั่นคงและแน่วแน่ในกรอบอุดมการณ์ของนิกายเหมือนกับ อุลามา รุ่นก่อนๆ ที่ไม่มีสิ่งใดทำให้เขาหันเหและเปลี่ยนจุดยืนได้ ทุกครั้งที่ เชคตุรกี จะเอ่ยนามของ อบูฮานีฟะฮ์ เขาจะลุกขึ้นเอาน้ำนมาซ แล้วจึงเอ่ยชื่อ อบูฮานีฟะฮ์ (เชคตุรกี นับถือนิกาย ฮานาฟี)และเช่นกันทุกครั้งที่ เชคตุรกี ต้องการจะหยิบหนังสือ ฮะดีษบุคอรี ซึ่งเป็นหนังสือที่ยิ่งใหญ่ของชาวซุนนะฮ์ เขาจะเอาน้ำนมาซก่อนทุกครั้งที่จะหยิบขึ้นมาอ่าน  เพื่อเป็นการให้เกียรติ ส่วน มุฮัมหมัด บิน อับดุลวะฮับ จะมีอคติอย่างรุนแรงต่อ อบู ฮานีฟะฮ์ ซึ่งเขาจะพูดว่า ตัวของเขานั้นมีความรู้ ความเข้าใจที่เหนือกว่า อบูฮานีฟะฮ์ เสียอีก และเขายังได้พูดอีกว่า ครึ่งหนึ่งของหนังสือ บุคอรี นั้น ไม่ถูกต้อง เป็นโมฆะ
ด้วยเหตุผลต่างๆ เหล่านี้ข้าพเจ้าจึงได้กระชับความสัมพันธ์กับมุฮัมหมัดให้แน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้นและจะเน้นย้ำสิ่งเหล่านี้กับเขาอยู่เสมอว่า : คุณมีความสามารถพิเศษเหนือกว่าอะลีและอุมัร ซึ่งหากว่าคุณได้เกิดมาในยุคสมัยของท่านศาสดาแล้ว แน่นอนท่านศาสดาจะต้องแต่งตั้งคุณให้เป็นคอลีฟะฮ์  มิใช่อะลีและอุมัรอย่างแน่นอน 
 ข้าพเจ้ายังพูดอีกว่า : โดยส่วนตัวแล้วข้าพเจ้ามีความคาดหวังอย่างสูงในตัวคุณว่าจะมีสักวันหนึ่งที่ศาสนาอิสลามจะถูกฟื้นฟูใหม่อีกครั้งหนึ่งด้วยน้ำมือของคุณ เพราะว่าคุณคือคนเดียวที่สามารถให้อิสลามหลุดพ้นจากความตกต่ำ ล้าหลัง และล้าสมัยไปสู่ความรุ่งโรจน์
...............โปรดติดตามตอนต่อไป