امامين حسنين عليهما السلام ثقافتى اور فکر اسلامى - نيٹ ورک

فہرست منابع

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

منابع اهل‏سنت

۱. الاتحاف بحب الاشراف، ‏ محمد شبراوی، چاپ قاهره‏.

۲. اثبات الوصیّة، علی بن حسین بن علی المسعودی، انتشارات دارالاضواء، بیروت ۱۴۰۹قمري.

۳. اخبار الدول و آثار الاول، ابوالعباس بن یوسف بن احمد القرمانی الدمشقی، ‏بغداد ‏‏۱۳۸۲قمري.‏

۴. اروا الغلیل (فی تخریج احادیث منار السبیل)، محمد ناصرالدین البانی، انتشارات المکتب الاسلامی، ‏بیروت ۱۹۸۸ميلادي.

۵. اسعاف الراغبین (در حاشیه نور الابصار شبلنجی)، ابن‌صبان شافعی، چاپ مصر و چاپ بیروت. ‏

۶. اسمی المناقب فی تهذیب اسنی المطالب، ‏ محمد بن الجذری الدمشقی الشافعی، تحقیق محمدباقر محمودی، ‏‏۱۴۰۳ قمري.

۷. اشراط الساعة، انتشارات ‏مکتب ابن‌الجوزی، یوسف بن عبدالله الوابل، عربستان سعودی ‏۱۴۰۹ قمري.

۸. البرهان فی علامات المهدی آخرالزمان، علاءالدین بن علی بن حسام‌الدین (متقی هندی)، تحقیق و تعلیق علی‌اکبر غفاری، انتشارات شرک الرضوان، تهران ۱۳۹۹قمري.

۹. البیان فی اخبار صاحب‌الزمان، محمد بن یوسف الشافعی الگنجی، انتشارات ‏مؤسسه الهادی، ‏قم ‏۱۳۹۹قمري.

۱۰. ‏التفسیر الکبیر، امام فخر رازی، انتشارات دارالفکر، ‏بیروت ۱۴۰۵ قمري.

۱۱. التاج لجامع الاصول فی احادیث الرسول، منصور علی ناصف، انتشارات ‏دارالاحیاء التراث العربی، ‏‏مصر. ‏

۱۲. التاریخ الکبری، امام بخاری، انتشارات دار الکتب العلمیه، چاپ بیروت. ‏

۱۳. تحفة الاشراف بمعرفة الطراف، (‏۱۴جلدی)، جمال‌الدین ابی‌یوسف بن عبد‌الرحمن، انتشارات ‏دارالکتب العلمیه، ‏بیروت ۱۹۹۹ميلادي.

۱۴. تذکر الخواص الامة سبط، ابن‌جوزی، انتشارات مؤسسه اهل‌البیت، ‏بیروت ۱۴۰۱قمري.

۱۵. تشریح و محاکمه در تاریخ آل‌محمد، قاضی بهلول بهجت افندی، ترجمه میرزا مهدی ادیب، چاپ سوم: انتشارات ‏چاپ‌خانه توحید، تهران ‏۱۳۷۹شمسي.

۱۶. تفسیر الماوردی، ابی‌الحسن علی بن محمد بن حبیب ماوردی بصری، انتشارات دارالکتب العلمیه، ‏بیروت، ]بی تا[. ‏

۱۷. تفسیر قرطبی (الجامع الاحکام القرآن)، ابی‌عبدالله محمد بن احمد انصاری قرطبی، انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، بیروت ‏۱۴۰۵قمري.

۱۸. تفسیر کشاف، امام محمود بن عمر زمخشری، انتشارات دارالکتاب العربی. ‏

۱۹. تهذیب التهذیب،‏ احمد بن علی بن حجر عسقلانی، انتشارات دارالفکر، بیروت ‏۱۴۱۵قمري.

۲۰. تهذیب الکمال، ‏ یوسف المزی، انتشارات دارالفکر، بیروت ‏۱۴۱۴قمري.‏

۲۱. جامع البیان في تفسیر القرآن، (۱۵جلدی)، محمد جریر طبری، انتشارات دارالفکر، بیروت ‏۱۳۲۸ قمري.

۲۲. الجامع الصحیح (سنن ترمذی)، ابی‌عیسی محمد بن سوره، چاپ دهلي، ۱۳۴۲قمري و چاپ بیروت انتشارات دارالاحیاء التراث العربی.

۲۳. حاضر العلم الاسلامی، ‏ عجاج نویهض، تعليقه امیر شکیب ارسلان، (‏۴جلدي)، ‏ انتشارات دارالاحیاء الکتب العربیه، قاهره ‏۱۳۵۲ميلادي‏.

۲۴. الحاوی للفتاوی، جلال‌الدین سیوطی، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت ‏۱۴۰۳قمري.

۲۵. الدر المنثور، جلال‌الدین سیوطی، انتشارات دارالفکر، ‏بیروت ۱۴۱۴قمري. ‏

۲۶. ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، محمد بن عبدالله الطبری، چاپ بیروت. ‏

۲۷. روضة الصفا، ‏ محمد بن خاوند شاه بلخی، تهذیب و تلخیص عباس زریاب، چاپ دوم: انتشارات علمي، تهران ۱۳۷۵شمسي.

۲۸. زاد المسیر فی علم التفسیر، ابی‌الفرج بن‌ جوزی، چاپ دوم: انتشارات دارالکتب العلمیه، ‏بیروت ۱۴۲۲قمري.

۲۹. سنن ابن‌ماجه، حافظ ابی‌عبدالله محمد بن یزید قزوینی، انتشارات دارالفکر، ‏بیروت ۱۴۱۵قمري.

۳۰. سنن ابی‌داود، الامام الحافظ ابی‌داود سلیمان بن اشعث السجستانی الازدی، انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، بیروت.

۳۱. سیر الحلبیة، علی بن برهان‌الدین شافعی، انتشارات ‏مکتب الاسلامیه، ‏بیروت. ‏

۳۲. سیره ابن‌هشام، ابن‌هشام، انتشارات ‏دارالاحیاء التراث العربي، بیروت ۱۹۸۵ميلادي.

۳۳. شرح صحیح بخاری، ابن‌بطال بن الحسن علی بن خلف بن عبدالملک، چاپ اول: انتشارات مکتبة الرشد، ریاض ‏‏۱۴۲۰قمري.

۳۴. شرح صحیح مسلم، محی‌الدین ابی‌ذکریا یحیی بن شرف النووی الشافعی، چاپ اول: انتشارات دارالقلم، بیروت ۱۴۰۷قمري.

۳۵. شرح مقاصد، سعدالدین تفتازانی، چاپ اول: انتشارات الشریف الرضی، ‏قم.

۳۶. شرح نهج البلاغه، ابن ابی‌الحدید معتزلی، چاپ دوم:‏ انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، ‏بیروت ۱۳۸۶قمري.

۳۷. شواهد التنزیل، حاکم جسکانی نیشاپوری، تحقیق محمدباقر حمودی، چاپ اول: انتشارات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت ‏ ۱۳۹۳قمري.

۳۸. شواهد النبوة، نورالدین عبدالرحمن جامی، مصحح و تعلیقه پروفسور سیدحسن امین، چاپ اول: انتشارات میرکسری، تهران ۱۳۷۹شمسي.

۳۹. شیعی‌گری، احمد کسروی، انتشارات آزادگان، تهران ‏۱۳۲۴شمسي.

۴۰. صحیح ابن‌حبان، چاپ اول: انتشارات دارالکتب العلمیه، ‏بیروت ۱۴۰۷قمري.

۴۱. صحیح بخاری، انتشارات دارالکتب العلمیه، ‏بیروت. ‏

۴۲. صحیح مسلم، مسلم بن حجاج نیشابوری، ‏چاپ مصر انتشارات عبدالباقی و ‏بیروت انتشارات دارالاحیاء التراث العربی. ‏

۴۳. الصواعق المحرقة، ابن‌حجر هیثمی مکی، انتشارات ‏مکتب القاهره، قاهره ۱۳۸۵قمري.‏

۴۴. ضحی الاسلام، احمد امین مصری، انتشارات ‏مکتب النهضة المصریه، ‏قاهره ۱۹۵۳ميلادي. ‏

۴۵. الطبقات الکبری، (۸جلدی)، ابوعبدالله بن سعد بن منیع البصری الزهری، ‏انتشارات دار صادر، بیروت.

۴۶. عارضة الاحوزی (شرح صحیح الترمذی)، الحافظ ابن‌عربی، چاپ اول: انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، ‏بیروت ‏‏۱۴۱۵قمري.

۴۷. العطر الوردی بشرح القطر الشهدی، احمد بن اسماعیل حلوانی، انتشارات الامیریه، مصر ‏۱۳۰۸قمري.‏

۴۸. عقد الدرر فی اخبار المنتظر، یوسف بن یحیی بن علی بن عبدالعزیز مقدسی شافعی سلمی، تحقیق عبدالفتاح محمد الحلو، انتشارات ‏مکتبة عالم الفکر، قاهره ‏۱۳۹۹قمري.

۴۹. عون المعبود (شرح سنن ابی‌داود)، محمد شرح‌الدین الصدیقی العظیم‌آبادی، انتشارات ‏دارالاحیاء التراث العربی، بیروت ۱۴۲۱قمري.

۵۰. غالیت المواعظ، نعمان بن محمود بن عبدالله ابوالبرکات آلوسی بیولاق، انتشارات الامیریه، مصر ‏۱۳۰۱قمري. ‏

۵۱. فتح الباری (شرح صحیح البخاری)، (۱۵جلدی)، امام الحافظ احمد بن علی بن حجر عسقلانی، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت ۱۹۹۷ميلادي.

۵۲. الفتوحات المکیة، ‏ ابن‌العربی، انتشارات دار صادر، ‏بیروت. ‏

۵۳. فرائد السمطین، ابراهیم بن محمد بن مؤید جوینی، بیروت ‏۱۳۹۸قمري. ‏

۵۴. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بن طاهر بن محمد بغدادی، انتشارات ‏دارالمعرفه، بیروت ۱۹۹۴ميلادي.

۵۵. الفصول المهمة، ابن‌صباغ مالکی، انتشارات دارالکتب التجاریه، نجف.

۵۶. فضائل الصحابة، ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل، چاپ اول:‏ انتشارات مؤسسة الرساله، ‏بیروت ‏۱۴۰۳قمري.‏

۵۷. فیض القدیر (شرح الجامع الصغیر)، (۶جلدی)، محمد عبدالرؤوف منادی، ‏ انتشارات دارالکتب العلمیه، ‏بیروت ۱۹۹۴ميلادي.

۵۸. قاموس الاعلام، خیرالدین زرکلی، بیروت ‏۱۹۸۰ميلادي. ‏

۵۹. الکامل فی التاریخ، ابن‌اثیر، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت.

۶۰. کفایة الطالب، محمد بن یوسف شافعی گنجی، ترجمه محمد هادی الامینی، چاپ سوم: انتشارات ‏دارالاحیاء لتراث اهل‌البیت، تهران ۱۴۱۴ قمري. ‏، کنز العمال، علاء‌الدین متقی هندی، انتشارات مؤسسة الرساله، بیروت ۱۴۰۹قمري.‏

۶۱. لسان المیزان، ابن‌حجر عسقلانی، ‏چاپ اول: ‏بیروت. ‏

۶۲. اللواقح الانوار فی طبقات الاخیار، عبدالوهاب شعرانی، چاپ مصر. ‏

۶۳. مختصر سنن ابی‌داود، الحافظ المنذری الشافعی، ‏ انتشارات دارالمعرفه، ‏بیروت.

۶۴. المختصر فی اخبار البشر، ‏ ابوالفداء عمادالدین، انتشارات دارالکتب اللبنانی، بیروت ‏۱۴۷۵قمري.‏

۶۵. مروج الذهب، علی بن حسین مسعودی، انتشارات دار احیاء التراث العربی،‏ بیروت.

۶۶. المستدرک علی الصحیحین، امام حافظ ابی‌عبدالله الحاکم نیشابوری، انتشارات دارالمعرف، ‏بیروت.

۶۷. مسند ابی‌داود الطیالسی، (تک جلدی)، سلیمان بن داود بن الجارود الفارسی البصری، انتشارات دارالمعرفه، بیروت.

۶۸. مسند، (۶جلدی)، الامام احمد بن حنبل، انتشارات دارالفکر، بیروت.

۶۹. مشارق الانوار فی فوز اهل الاعتبار،‏ شیخ حسن العدوی الحرازی، انتشارات العثمانیه، مصر ‏۱۳۰۷قمري.

۷۰. المصنف، ‏(۱۵جلدی)، ابن ابی‌شیبه، انتشارات دارالسلفیه، بمبئی هند.

۷۱. مقدمه، ابن‌خلدون، مصر، انتشارات مصطفی محمد و بيروت، انتشارات دارالاحیاء التراث العربی.

۷۲. المنار المنیف فی الصحیح و الضعیف، ابن‌قیم جوزیه حنبلی دمشقی، انتشارات ‏مکتب المطبوعات الاسلامیه، حلب ‏۱۳۹۱قمري.

۷۳. المهدی ینتظر بعد الرسول خیر البشر، الشیخ عبدالله بن زید آل محمود، انتشارات علی بن علی، ‏دوحه، ]بی تا[. ‏

۷۴. المهدیّة فی الاسلام، سعد محمد حسن، تحقیق عبدالحمید العبادی و عبدالحلیم النجار، انتشارات دارالکتب العربی، ‏مصر۱۹۵۳ميلادي. ‏

۷۵. میزان الاعتدال، الذهبی، ‏تحقیق علی محمد البجاوی، ‏چاپ اول: انتشارات دارالمعرفه، بیروت ۱۳۸۲قمري.‏

۷۶. نزهة النظر، ‏ احمد بن حجر عسقلانی، چاپ کراچی. ‏

۷۷. نظریة الامامیه، احمد محمود صبحی، ‏ انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، تهران ۱۴۱۱قمري. ‏

۷۸. نظم المتناثر فی الحدیث المتواتر، انتشارات دارالکتب السلفیه، ‏مصر، ]بی تا[.

۷۹. النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، امام مجدالدین ابی‌السعادات المبارک بن محمد الشیبانی الجزری ابن‌الاثیر، مصحح و منقح محمد ابوفضل عاشور، انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، ‏بیروت ۱۴۲۲قمري.

۸۰. هدیة العارفین فی اسماء المؤلفین و آثار المصنفین من کشف الظنون، اسماعیل پاشا بغدادی، انتشارات دارالکتب العلمیه، بیروت ‏۱۴۱۳قمري.

۸۱. وفیات الاعیان، ابن‌خلکان اشعری، انتشارات دار صدر، بیروت.

۸۲. ینابیع المودة، شیخ سلیمان قندوزی، چاپ هشتم: انتشارات دارالکتب العراقیه، ۱۳۸۵ قمري.‏

۸۳. الیواقیت و الجواهر، عبدالوهاب شعرانی، انتشارات دارالمعرفه بیروت و چاپ مصر،‏ مصر ۱۳۰۵قمري.

منابع شیعہ

۱. اثباة الهدی بالنصوص و المعجزات، محمد بن حسن حر عاملی، انتشارات علمیه، ‏‏ قم.

۲. الاحتجاج، ابومنصور احمد بن علی طبرسی، انتشارات موسسة الاعلمی، ‏بیروت ‏۱۴۰۱قمري.

۳. احقاق الحق و ازهاق الباطل، قاضی سید نورالله شوشتری، انتشارات مکتب آیت‌الله مرعشی نجفی، قم ۱۴۰۴ قمري.

۴. اصول کافی، ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی، ‏چاپ اول: انتشارات دارالاضواء، ‏بیروت ‏۱۴۱۳قمري.‏

۵. اعلام الوری باعلام الهدی، ابوعلی فضل بن حسن طبرسی، انتشارات المکتبة العلمیة الاسلامیة، ‏تهران ۱۳۷۹قمري.

۶. اعیان الشیعة، سیدمحسن امین حسینی عاملی، چاپ دوم: انتشارات کرم، بیروت ۱۹۵۴ميلادي.

۷. الامام المهدی من المهدی الی الظهور، سیدمحمدکاظم قزوینی، چاپ اول: ‏انتشارات محلاتی، قم ‏۱۴۲۲ قمري. ‏

۸. امام مهدی(عج) در احادیث شیعه و سنی، مهدی یوسفی، انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی(عج)، ‏تهران.

۹. امام مهدی(عج) در قرآن، مهدی یوسفیان، ‏چاپ اول: ‏انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)، تهران ‏۱۳۸۴شمسي.

۱۰. بحار الانوار، علامه مجلسی، چاپ دوم: انتشارات موسسة الوفاء، ‏بیروت ‏۱۴۰۳قمري.

۱۱. البرهان فی تفسیر القرآن، علامه محدث سیدهاشم بحرانی، چاپ اول: انتشارات موسسة الاعلمی للمطبوعات، ‏ ۱۴۱۹ قمري.

۱۲. تحف العقول، ابومحمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی، ‏‏انتشارات علمیه اسلامیه، تهران.

۱۳. التفسیر المیزان، علامه محمدحسین طباطبائی، انتشارات موسسة الاعلمی للمطبوعات، ‏بیروت ۱۳۹۱قمري.

۱۴. تفسیر عیاشی، محمد بن مسعود بن عیاش سمرقندی، انتشارات مکتبة العلمیة الاسلامیة، تهران. ‏

۱۵. تفسیر قمی، علی بن ابراهیم قمی، چاپ اول: انتشارات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت ‏۱۴۱۲قمري.

۱۶. تفسیر نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی، چاپ هفدهم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران ۱۳۹۱قمري.

۱۷. حدائق الشیعة، مقدس اردبیلی، انتشارات انصاریان، قم ۱۴۱۹قمري. ‏

۱۸. حیات الامام المهدی(عج)، ‏باقر شریف القریشی، چاپ اول: انتشارات ابن‌الملف، ۱۴۱۷ قمري. ‏

۱۹. الخصال، شیخ صدوق، انتشارات اسلاميه وابسته جامعه مدرسین حوزه علميه قم، ‏‏۱۴۰۳قمري.‏

۲۰. دادگستر جهان، آیت‌الله ابراهیم امینی، انتشارات ‏دارالفکر، قم ۱۳۴۶شمسي.

۲۱. دانشمندان عامه و مهدی موعود(عج)، علی دوانی، ‏چاپ سوم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ‏‏۱۳۶۱شمسي.

۲۲. رجال نجاشی، ابوالعباسی احمد بن علی بن احمد بن العباس النجاشی الاسدی الکوفی، چاپ هشتم: انتشارات مؤسسه نشر الاسلامی، قم ۱۴۲۷قمري.‏

۲۳. الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب، شیخ علی یزدی حائری، انتشارات رضی، ‏‏قم ۱۳۶۲شمسي. ‏

۲۴. سؤال از امام مهدی  در روایات، سیدفخرالدین موسوی، ‏چاپ اول: انتشارات محدث، قم ۱۳۸۳شمسي. ‏

۲۵. سیمای آفتاب (سیری در زندگانی حضرت مهدی  )، حبیب‌الله طاهری، چاپ اول: انتشارات زائر، ‏ قم ۱۳۸۰شمسي. ‏

۲۶. سیمای جهان در عصر امام زمان  ، محمدامین گلستانی، چاپ اول: انتشارات مسجد مقدس جمکران، ‏۱۳۸۵شمسي. ‏ ‏

۲۷. علل الشرائع، شیخ صدوق، انتشارات مکتبه الداوری، قم.

۲۸. عیون اخبار الرضا  ، شیخ صدوق، چاپ اول: انتشارات مکتبة الحیدریة، قم ‏۱۴۲۵قمري. ‏

۲۹. الغیبة، شیخ طوسی، چاپ اول: انتشارات مؤسسة المعارف الاسلامیة، قم ۱۴۱۱قمري.

۳۰. الغیبة، ‏محمد بن ابراهيم نعمانی، انتشارات ‏مؤسسة الاعلمی، بيروت ۱۴۰۳قمري. ‏

۳۱. کشف الغمة، شیخ علی بن عیسی اربلی، انتشارات علمیه، قم ۱۳۸۱قمري.‏

۳۲. کفایة الاثر، ابوالقاسم علی بن محمد بن علی الحزاز قمی رازی، انتشارات بیدار، ‏ ۱۴۰۱قمري.‏

۳۳. کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ‏ چاپ دوم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ‏تهران ‏۱۳۹۵قمري.

۳۴. کنز الدقائق، میرزا محمد مشهدی، انتشارات موسسة الطبع و النشر (زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۴۱۱قمري.

۳۵. مجمع البیان، علامه طبرسی، انتشارات موسسة الاعلمی للمطبوعات، ‏بیروت، ‏۱۴۱۵قمري.

۳۶. المحاسن، ابی‌جعفر احمد بن محمد بن خالد البرقی، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، قم.‏

۳۷. معجم احادیث الامام المهدی  ، انتشارات مؤسسة المعارف الاسلامیه، ‏قم ۱۴۱۱قمري. ‏

۳۸. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ‏قم. ‏

۳۹. منتخب الاثر، لطف‌الله صافی گلپایگانی، انتشارات مؤسسة المعصومية، قم ۱۴۱۹قمري. ‏

۴۰. منجی حقیقی (اعتقاد به مصلح آخرالزمان از دیدگاه ادیان و مذاهب)، ‏سیدرحمت‌الله موسوی، ‏چاپ اول: انتشارات دار التفسیر، ‏قم ۱۳۸۵شمسي.

۴۱. مهدی آل محمد در کتب اهل‌سنت، هادی عامری، چاپ اول: انتشارات پیام حجت، ‏ قم ۱۳۸۶شمسي. ‏

۴۲. مهدی منتظر را بشناسید، مهدی فقیه ایمانی، انتشارات ربانی،‏ ۱۳۸۴شمسي. ‏

۴۳. مهدی منتظر، آیت‌الله شیخ جواد خراسانی، چاپ دوم: انتشارات بنیاد پژوهش‌های علمی و فرهنگی نورالاصفیاء، ‏ قم ۱۳۸۰شمسي. ‏

۴۴. موعودی که جهان در انتظار اوست، علی دوانی، انتشارات دارالعلم، ‏قم ۱۳۴۹قمري.

۴۵. نور الثقلین، علامه حویزی، چاپ چهارم: ‏انتشارات مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم ‏۱۴۱۵ قمري.

۴۶. وسائل الشیعة، شیخ حر عاملی، چاپ دوم: انتشارات مؤسسه آل‌البیت، ‏۱۴۱۴ قمري. ‏

۴۷. یاد مهدی  ، محمد خادمی شیرازی،‏ چاپ اول: انتشارات ‏مؤسسه نشر و تبلیغ، تهران ‏۱۴۰۵قمري.‏

۴۸. یوم الخلاص، کامل سلیمان، چاپ اول: انتشارات نگین، ‏‏۱۳۸۲قمري. ‏

دیگر منابع

۱. تاج العروس، محب‌الدین ابی‌فیض السید محمد مرتضی الحسینی الواسطی الزبیدی الحنفی، انتشارات دارالفکر، بیروت ‏۱۴۱۴قمري.

۲. تاریخ شیعه و علل سقوط بنی‌امیه، فان فلونن، ترجمه مرتضی هاشمی حائری، ‏انتشارات اقبال، تهران ‏۱۳۲۵شمسي.

۳. راه و رسم زندگی، الکسیس کارل، ترجمه دکتر پرویز دبیری، ‏انتشارات تائید، ‏اصفهان ۱۳۴۴شمسي. ‏

۴. عقیدة الشیعة، دوایت دونالد سن، ‏ترجمه علی‌نقی منزوی، ‏ انتشارات مؤسسة المفید، ‏بیروت،‏۱۹۹۰ميلادي.

۵. العقیدة و الشریعة فی الاسلام، ایگناز گلدزیهر، ترجمه محمد یوسف موسی، علی حسن عبدالقادر و عبدالعزیز عبدالحق، ‏انتشارات دار الکتب الحدیثه، ‏مصر ۱۹۵۹ميلادي.

۶. قاموس القرآن، سیداکبر قریشی، چاپ سیزدهم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران ‏ ‏۱۳۷۳شمسي. ‏

۷. لذات فلسفه، ویل دورانت، ترجمه عباس زریاب، ‏انتشارات علمی و فرهنگی، ‏تهران ‏۱۳۷۳شمسي. ‏

۸. لسان العرب، ابن‌منظور، ‏چاپ اول: انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، بیروت ‏۱۴۰۸قمري.‏

۹. مجمع البحرین، فخرالدین الطریحی، انتشارات دارالاحیاء التراث العربی، بیروت ۱۴۰۳قمري.

۱۰. مصباح المنیر، احمد بن محمد علی المقری الفیومی، چاپ دوم: انتشارات هجرت، قم ‏۱۴۱۴قمري. ‏

۱۱. معجم مقاییس اللغة، احمد بن فارس، ‏تحقیق و ضبط عبدالسلام محمد هارون، انتشارات مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، ‏۱۴۰۴ قمري.

۱۲. مفردات الفاظ القرآن، الراغب الاصفهانی، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق، انتشارات دارالقمر، ‏ بیروت، انتشارات ‏الدار الشامیه، ‏۱۴۱۶ قمري.‏

۱۳. المنجد (عربی فارسی)، ‏ترجمه محمد بندریگی، ‏ چاپ دوم: انتشارات ایران، ‏‏تهران.

۱۴. مهدی از صدر اسلام تا قرن سیزدهم، جیمز دار مستتر، ترجمه محسن جهان‌سوز، ‏ انتشارات ادب، ‏تهران ‏۱۳۱۷شمسي.

نشریات

۱. فصل‌نامه علمی تخصصی انتظار، سال سوم، ‏ بهار ۱۳۸۲ شمسي، ش ۷.

۲. نشريه برگزیده اخبار، سال هفتم، ش ۲۲ ، ۲۶/ ‏۱۲/‏۱۳۸۲. ‏

۳. نشريه پیام یونیسکو، نشر ‏کمیسیون ملی یونسکو در ‏تهران ۱۳۷۳ شمسي، ش‏ ۲۴۱.

نشريه الجامعة الاسلامیة، ‏سال اول، ذی القعده ۱۳۸۸ قمري، ‏ ش ۳.

فہرست

تقدیم ۵

عرض ناشر ۶

تقریظ ۷

گفتار مقدم ۸

مقدمہ کتاب ۱۰

سوالات ۱۱

اہمیت و ضرورت تحقیق ۱۲

جدّت تحقیق ۱۲

تاریخچہ ۱۲

(الف) تاریخچۂ موضوع ۱۲

شیعہ: ۱۲

اہل سنت: ۱۳

تاریخچۂ تحقیق و آثار موجود: ۱۳

۱ ۔ شیعہ مکتب فکر ۱۴

۱ ۔ ۲۶۰ ھ ق سے قبل موضوع غیبت بیان کرنے والی کتب۔ ۱۴

۲ ۔ غیبت صغری ( ۲۶۰ ۔ ۳۲۹ ھ ق) میں موضوع غیبت پر لکھی جانے والی کتب ۱۴

۳ ۔ ۳۲۹ ھ ق کے بعد یعنی غیبت کبریٰ میں غیبت کے موضوع پر لکھی جانے والی کتب: ۱۵

۲ ۔ مکتب اہل سنت: ۱۷

عام کتب ومنابع ۱۸

مسند احمد بن حنبل: ۱۸

صحیح بخاری ۱۸

صحیح مسلم ۱۹

سنن ابن ماجہ ۱۹

سنن ابو داؤد ۱۹

سنن ترمذی ۱۹

علمائے متاخرین اور احادیث مہدی (عج) ۲۰

خاص کتب و منابع ۲۱

تحقیق کی حدود ۲۲

مشکلات تحقیق ۲۲

پہلا باب: مفہوم غیبت ۲۴

پہلی فصل: غیبت کی تعریف ۲۴

غیبت کی لغوی تعریف ۲۴

غیبت کی اصطلاحی تعریف ۲۴

دوسری فصل: غیبت امام عصر (عج) پر ایمان کی اہمیت ۲۶

شیعہ نقطہ نظر ۲۷

اہل سنت کا نقطۂ نظر ۲۸

تیسری فصل: ولادت امام عصر (عج) کے بارے میں اقوال علمائے اسلام ۲۹

شیعہ علماء کا نقطہ نظر ۲۹

علمائے اہل سنت کا نقطۂ نظر ۳۰

۱ ۔ علی بن حسین مسعودی (متوفی ۳۴۶ ہجری) ۳۱

۲ ۔ عز الدین ابن اثیر (متوفی ۶۳۹ ہجری) ۳۲

۳ ۔ سبط ابن جوزی (متوی ۶۵۴ ہجری) ۳۲

۴ ۔ محمد بن یوسف شافعی گنجی (متوفی ۶۵۸ ہجری) ۳۲

۵ ۔ ابن خلکان اشعری شافعی (متوفی ۶۸۱ ہجری) ۳۲

۶ ۔ ابو الفداء عماد الدین اسماعیل (متوفی ۷۳۴ ہجری) ۳۲

۷ ۔ خواجہ محمد پارسا (متوفی ۷۲۲ ہجری) ۳۳

۸ ۔ ابن صباغ مالکی (متوفی ۸۵۵ ہجری) ۳۳

۹ ۔ میر خواند (متوفی ۹۰۳ ہجری) ۳۳

۱۰ ۔ ابن حجر ہیثمی مکی (متوفی ۹۷۳ ہجری) ۳۳

۱۱ ۔ محی الدین ابن عربی (متوفی ۶۳۸ ہجری) ۳۴

۱۲ ۔ شیخ عبد اللہ بن محمد شبروای شافعی ( متوفی ۱۱۷۲ ہجری) ۳۴

۱۳ ۔ محمد امین سویدی بغدادی (متوفی ۱۲۴۶ ہجری) ۳۴

۱۴ ۔ خیر الدین زرکلی (متوفی ۱۳۹۶ ہجری) ۳۴

چوتھی فصل: غیبت امام عصر (عج) کے بارے میں علمائے اسلام کا کلی نظریہ ۳۵

شیعت کا نقطۂ نظر ۳۵

اہل سنت کا نقطۂ نظر ۳۶

وہابی ت کا نقطۂ نظر ۳۷

امام مہدی ؑ کے منکرین کا نقطۂ نظر ۳۸

مذکورہ نظریات کے نتائج ۴۰

دوسرا باب ۴۴

دلائل غیبت امام عصر ؑ ۴۴

پہلی فصل:اثبات اصل غیبت ۴۴

(الف) آیات ۴۴

۱ ۔ امکان غیبت پر دلالت کرنے والی آیات ۴۴

پہلی آیت ۴۴

دوسری آیت ۴۵

تیسری آیت ۴۶

نتیجہ ۴۷

۲ ۔ اولیاء واوصیاء کی غیبت پر دلالت کرنے والی آیات کریمہ ۴۷

حضرت خضر علیہ السلام ۴۷

حضرت موسی علیہ السلام ۴۷

حضرت یوسف علیہ السلام ۴۸

حضرت یونس علیہ السلام ۴۸

اصحاب کہف ۴۸

(ب) روایات ۴۹

غیبت حضرت صالح علیہ السلام ۴۹

غیبت حضرت یوسف ۵۱

غیبت حضرت موسیٰ ۵۲

دوسری فصل : اثبات غیبت امام عصر ۵۲

(الف) دلائل قرآنی ۵۲

۱ ۔ وجود امام عصر (عج) کو بیان کرنے والی آیات ۵۳

۱ ۔ آیات قدر ۵۳

۲ ۔ آیت امامت ۵۵

نتیجہ ۵۹

۳ ۔ آیہ" اُولی الأمر " ۵۹

ایک قابل توجہ بات ۶۳

چند سوالات کے جواب ۶۴

احادیث کی گواہی ۶۶

۴ ۔ آیہ انذار ۶۸

تبصرہ: ۶۸

۵ ۔ آیات شہادت ۷۰

۶ ۔ آیہ ٔ صادقین ۷۳

نتیجہ: ۷۴

۷ ۔ آیۂ ہدایت ۷۴

۸ ۔ آیہ ٔ نذیر ۷۵

تبصرہ: ۷۵

نتیجہ: ۷۶

۲ ۔غیبت ا مام عصر (عج) کی تاویل یا تفسیر بیان کرنے والی آیات ۷۶

اول: سورہ بقرہ کی آیت نمبر ۳ ۷۶

تبصرہ: ۷۶

آیت کریمہ میں غیب سے مراد ۷۷

الف: اہل سنت مفسرین کے اقوال ۷۷

ب: شیعہ مفسرین کے اقوال ۷۷

اقوال پر نقد و تبصرہ ۷۷

روائی بحث ۷۸

روایات اہل سنت ۷۸

شیعہ روایات ۷۹

نتیجہ گیری ۸۰

دوئم: سورہ آل عمران کی آیت نمبر ۲۸ ۸۰

سوئم: سورہ لقمان ( ۳۱) آیت نمبر ۲۰ ۸۱

تبصرہ ۸۱

چہارم: سورہ ملک ( ۶۷) آیت نمبر ۳۰ ۸۳

تبصرہ ۸۳

پنجم :سورہ تکویر ( ۸۱) آیت نمبر ۱۵ اور ۱۶ ۸۵

ششم: سورہ نمل ( ۲۷) آیت نمبر ۶۲ ۸۶

ہفتم: سورہ مدثر ( ۷۴) آیت نمبر ۸ ۸۶

ہشتم: سورہ حدید ( ۵۷) آیت نمبر ۱۶ ۸۷

(ب) دلائل روائی ۸۸

دستہ اول: عام روایات ۸۸

اول: حدیث ثقلین ۸۹

اہل بیت در حدیث ثقلین ۸۹

چند نکات ۹۰

حدیث ثقلین سے اثبات وجود و غیبت امام عصر (عج) ۹۱

۱ ۔ مہدی (عج) اہل بیت ؑ میں سے ہیں ۹۱

۲ ۔ مہدی عترت میں سے ہیں ۹۲