ปรัชญาของการเชือดสัตว์กุรบานในอัลกุรอานและริวายะฮ์
ปรัชญาของการเชือดสัตว์กุรบานในอัลกุรอานและริวายะฮ์
สำหรับปรัชญาที่แท้จริงของการเชือดกุรบานนั้นยังไม่เป็นที่เด่นชัดนัก ทว่า เมื่อเราพิจารณาจากอายะฮฺอัลกุรอานและริวายะฮ์ต่างๆเหล่านี้ เราก็พอที่จะเข้าใจในวิทยปัญญาของพระบัญชานี้ได้พอสมควร
ท่านศาสดามูฮัมหมัด (ศ) กล่าวว่า
“อัลลอฮฺทรงบัญชาให้ทำกุรฺบานก็เพื่อที่จะให้คนยากไร้ได้อิ่มหนำ (สำราญ) จากเนื้อกุรฺบานนั้น (1)
ด้วยเหตุนี้ จึงมีหะดีษเน้นย้ำให้เลือกสัตว์ที่มีความสมบูรณ์และให้แบ่งเนื้อนั้นออกเป็น 3 ส่วน
ส่วนหนึ่งสำหรับตนเอง
ส่วนที่สองสำหรับฟะกีรฺคนยากไร้
และส่วนที่สามสำหรับฮะดียะฮฺแจกจ่ายให้กับคนทั่วไป (2)
คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า
فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
พวกท่านก็จงบริโภคมัน และจงแจกจ่ายเป็นอาหารทั้งคนที่ไม่เอ่ยขอ และคนที่เอ่ยขอเช่นนั้นแหละเราได้ทำให้มันยอมจำนนต่อสูเจ้า เพื่อสูเจ้าจักได้ขอบคุณพระองค์
(อัลหัจญ์ 22 : 36)
อบูบะศีรฺ รายงานว่า ท่านอิมามญะอฺฟัรฺ ศอดิก (อลัยฮิสสลาม) กล่าวเกี่ยวกับการเชือดสัตว์กุรฺบานว่า
“ในขณะที่เลือดหยดแรกของสัตว์กุรฺบานที่ถูกเชือดหยดลงบนผืนดิน ความผิดบาปของผู้ทำกุรฺบานจะได้รับการชำระล้างและการทำกุรฺบาน คือ หนึ่งในเครื่องบ่งชี้ว่าใครบ้างที่ตักวาสำรวมตน (4)
คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า
لَن يَنَالَ اللَّـهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَـٰكِن يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنكُمْ ۚكَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّـهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ
ทั้งเนื้อและเลือดของมันจะไม่ถึงอัลลอฮฺหรอก ทว่า สิ่งที่ถึงพระองค์คือตักวาความสำรวมตนของสูเจ้า เช่นนั้นแหละเราได้ให้มันจำนนต่อสูเจ้า เพื่อสูเจ้าจักได้เทิดไท้อัลลอฮฺอย่างเกรียงไกรที่พระองค์ทรงชี้นำสูเจ้าและจงแจ้งข่าวดีแก่กัลยาณชนเถิด (อัลหัจญ์ 22 : 37)
3. การเชือดสัตว์กุรฺบาน คือหนึ่งจากการเทิดไท้และเครื่องหมายของพระองค์ที่จะมีผลต่อความดีงามและบะรอกะฮฺ (ความจำเริญ)
وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّـهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ
และเราได้กำหนดให้อูฐที่อ้วนพีสำหรับสูเจ้าซึ่งเป็นหนึ่งจากบรรดาเครื่องหมายของอัลลอฮฺในนั้นมีความดีสำหรับสูเจ้า (อัลหัจญ์ 22 : 36)
การเชือดสัตว์กุรฺบานในพิธีหัจญ์ คือ สัญลักษณ์และเครื่องหมายหนึ่งจากศาสดาอิบรอฮีม (อลัยฮิสสลาม)และยังเป็นการร่วมรำลึกถึงความมุคลิศบริสุทธิ์ใจและการพลีอันยิ่งใหญ่ของอิบรอฮีม เคาะลีลุลลอฮฺ (อ)กับอิสมาอีล ซะบีหุลลอฮฺ (อ) บุตรชายของท่านด้วย
การเชือดสัตว์กุรฺบาน คือ สื่อที่จะทำให้บ่าวได้ใกล้ชิดกับอัลลอฮฺ ซึ่งในเรื่องนี้ท่านอิมามอะลี (อลัยฮิสสลาม) กล่าวว่า
“มาตรว่าประชาชนได้ตระหนักถึงประโยชน์โภชผลของการทำกุรฺบาน พวกเขาจะทุ่มเทสุดกำลังความสามารถ ถึงแม้จะต้องกู้หนี้ยืมสินก็ตาม (7)
มีข้อคิดเห็นและประเด็นให้พิจารณาดังนี้
1. การเชือดกุรฺบานเป็นวาญิบเฉพาะผู้ที่ไปประกอบพิธีหัจญ์เท่านั้น แต่สำหรับผู้ที่ไม่ได้ไป ถือเป็นมุสตะหับ(สิ่งที่อิสลามส่งเสริมให้กระทำ)
2. มุสลิมสามารถที่จะ “นัซรฺ” (การบนบาน)ด้วยการตั้งเจตนาว่าถ้ามีความดีใด ๆ แผ้วพานเข้ามา ข้าจะเชือดสัตว์กุรฺบาน เป็นต้น
แหล่งอ้างอิง :
1.บิฮารุลอันวาร เล่ม 96 หน้า 296-298
2.ตะฮ์รีรุลวะซีละฮ์ เล่ม 1 หน้า 423-424
3.บทฮัจญ์: 36
4.บิฮารุลอันวาร เล่มเดิม
5.บทฮัจญ์:37
6.บทฮัจญ์: 36
7.บิฮารุลอันวาร เล่มเดิม
แปลและเรียบเรียงโดย Risalah Qomi