ท่านอะลีกลายเป็น (( เมาลา )) ของบรรดาผู้ศรัทธา ตั้งแต่เมื่อไหร่ ?

 

ท่าน ริย๊าห์ บิน อัลฮาริษ (ซอฮาบะฮ์นบี ตาย ฮ.ศ. 90 ) ได้เล่าว่า
جَاءَ رَهْطٌ إِلَى عَلِيٍّ بالرَّحْبَةِ فَقَالُوا
มีคนกลุ่มหนึ่งได้เข้ามาพบท่านอะลี ที่เราะห์บะฮ์(สถานที่ในกูฟะฮ์) พวกเขากล่าวว่า
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلَانَا
ขอความสันติ จงมีแก่ เมาลา ของพวกเรา
قَالَ كَيْفَ أَكُونُ مَوْلَاكُمْ وَأَنْتُمْ قَوْمٌ عَرَبٌ
ท่านอะลีจึงถามว่า ฉันจะเป็นเมาลาของพวกท่านได้อย่างไร ขณะที่พวกท่านคือชนชาติอาหรับ
قَالُوا سَمِعْنَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ يَقُولُ
พวกเขากล่าวว่า พวกเราได้ยินท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวในวัน ฆอดีรคุม ว่า
مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَإِنَّ هَذَا مَوْلَاهُ
ผู้ใดก็ตามที่ฉันเป็น เมาลาของเขา ดังนั้นชายคนนี้(อะลี)ก็เป็น เมาลาของเขา
قَالَ رِيَاحٌ فَلَمَّا مَضَوْا تَبِعْتُهُمْ فَسَأَلْتُ مَنْ هَؤُلَاءِ قَالُوا نَفَرٌ مِنْ الْأَنْصَارِ فِيهِمْ أَبُو أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيُّ
ริย๊าห์เล่าว่า เมื่อพวกเขาได้กลับออกไป ฉันได้เดินตามพวกเขาไป
แล้วฉันได้สอบถามว่า พวกเขาเป็นใคร
พวกเขากล่าวว่า เป็นชาวอันซ็อร ในหมู่พวกเขามี ท่านอบูอัยยูบ อัลอันซอรี อยู่ด้วย

#อ้างอิงจากหนังสือดังต่อไปนี้
1.มัจญ์มะอุซซะวาอิด เล่ม 9 : 128  ฮะดีษที่ 14610
อัลฮัยษะมี กล่าวว่า เป็นบรรดานักรายงานฮะดีษของอิหม่ามอะหมัด เชื่อถือได้ทุกคน
2.ฟะฎออิลุซซอฮาบะฮ์ เล่ม 2 : 572  ฮะดีษที่ 967
ด็อกเตอร์ วะซียุลลอฮ์ อับบาส กล่าวว่า สายรายงานฮะดีษนี้ ซอฮิฮ์
3.มุสนัดอะหมัด เล่ม 5 หน้า 419 ฮะดีษที่ 23609
เชค ชุเอบอัรนะอูตี กล่าวว่า สายรายงานฮะดีษนี้ ซอฮิฮ์
4.ซิลซิละฮ์ ซอฮีฮะฮ์ เล่ม 4 หน้า 340 ฮะดีษที่ 1750 / 5
เชคอัลบานี กล่าวว่า สายรายงานฮะดีษนี้ ดี นักรายงานฮะดีษนี้ เชื่อถือได้ทุกคน

#อธิบาย
ฮะดีษนี้คือหลักฐานชัดเจน กล่าวคือ ท่านอบูอัยยูบ อัลอันซอรีกับสาวกนบีชาวอันซ็อร ได้ให้สลามท่านอะลีดังกล่าวด้วยความเป็น เมาลาอยู่เหนือพวกเขา

เมื่อท่านอะลีได้ยินการให้สลามเช่นนั้น ท่านจึงใช้โอกาศนั้นทำให้พวกเขาย้อนระลึกถึงสถานะของตัวท่านที่มีต่อบรรดามุอ์มินีน

ด้วยการถามถึงสาเหตุที่ให้สมญานามกับท่านว่า “เมาลานา” ซึ่งนั่นหมายถึงชาวอันซ็อรได้ให้การรับรองต่อตัวของพวกเขาเองว่า

พวกเขาอยู่ในฐานะที่เป็น มะวาลี คือ บ่าว หรือ คนใช้ ของท่านอะลี

ในสมัยนั้นเป็นที่รู้กันว่า คำ”เมาลา”นี้จะไม่นำมาเรียกยกเว้น ทาสชาวฮะบะชีเท่านั้นที่ใช้เรียกนาย ไม่ใช่ชาวอาหรับด้วยกันจะเอามาเรียกกันเอง

ด้วยเหตุนี้ท่านอะลีจึงถามว่า ฉันจะเป็นเมาลาของพวกท่านได้อย่างไร ในเมื่อพวกท่านคือชาวอาหรับ

ชาวอันซ็อรได้ตอบว่า ความเป็น เมาลานี้ ได้รับยืนยันต่อท่านอะลีในวันฆอดีรคุมแล้ว ตอนท่านรอซูล(ศ)ประกาศว่า บุคคลใดที่ฉันเป็นเมาลาของเขา อะลีก็เป็นเมาลาของเขา

ดังนั้นคำ เมาลา นี้จะไม่ถูกใช้เรียกผู้ใดยกเว้น จากบ่าว(อับดุน)ที่เรียกนาย(เมาลา)ของเขาเท่านั้น
เพราะนายคือผู้มีสิทธิต่อบ่าวมากกว่าตัวของเขาเอง ซึ่งท่านอะลีมีสถานะ(เอาลา-มีสิทธิมากที่สุด)ต่อสาวกนบี-มากกว่าตัวของเขาเอง ตามนัยยะฮะดีษฆอดีรคุม

ด้วยเหตนี้เราจึงเรียก ท่านอะลี ว่า เมาลานา – นายของเรา ตามที่สาวกนบีชาวอันซ็อรเข้าใจในยุคนั้นและเข้าใจสถานะของ เมาลานา อะลี
ดังนั้นมุสลิมคนใดก็ตามที่ให้สลามแก่ท่านอะลีว่า  
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلَانَا
อัสสลามุ อะลัยก่ะ ยา เมาลานา
ถือว่า เป็นการให้สลาม ตามที่สาวกนบีชาวอันซ็อรกลุ่มหนึ่งได้สอนเอาไว้

บทความโดย เชคอับดุลญะวาด สว่างวรรณ