อะบูร็อยฮาน บีรูนี บิดาแห่งภูมิศาสตร์

 

อะบูร็อยฮาน (Muhammad ibn Ahmad บีรูนี ควอรัซมี ) (362 - หลัง 440 AH / 1048 AD 973) เป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวอิหร่านที่โดดเด่นในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่สี่และต้นศตวรรษที่ห้า เป็นนักเขียนที่มีผลงานมากมายในด้านคณิตศาสตร์ ดาราศาสตร์ เภสัชวิทยา แร่ธาตุวิทยา ภูมิศาสตร์และธรณีวิทยา ในบรรดานักวิชาการในยุคอิสลามเป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ ควอรัซมี แต่นักวิชาการชาวยุโรปมักเรียกเขาว่า บีรูนี เขาเกิดนอกเมือง Kat ซึ่งเป็นเมืองหลวงโบราณของ Khwarezm ซึ่งในขณะนั้นเป็นเมือง Khwarezm Shahs แห่งอิรักหรือนักวิชาการบางท่านเชื่อว่าเกิดที่ป้อมปราการที่เรียกว่า Khoorzm นอกเมือง Khwarezm บีรูนี เองเคยกล่าวไว้ในบทกวีว่า “เขาไม่รู้จักพ่อของเขา นับประสาว่าเขาเป็นใคร”  แม้ว่าบทกวีจะมีความหมายลึกที่อาจเข้าใจยากปรากฏชัดในบทนี้ แต่ก็อาจกล่าวได้ว่าอาจหมายถึงการที่ บีรูนี ไม่ได้มาจากตระกูลชนชั้นสูง

Buryhan บีรูนี เป็นหนึ่งในบุคคลที่มีมิติของบุคลิกภาพทางวิชาการซึ่งกลายเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกหลังจากความก้าวหน้าของวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นแล้ว  อะบูร็อยฮานเป็นคนที่มีความรู้หลายด้านในสมัยของเขา เขาเป็นหนึ่งในคนกลุ่มแรก ๆ ในอารยธรรมอิสลามที่ค้นพบแรงโน้มถ่วงที่เฉพาะเจาะจงของวัตถุมากมาย คำนวณความถ่วงจำเพาะของวัตถุเหล่านี้อย่างแม่นยำ
 
อาจารย์และผู้อุปถัมภ์ของ บีรูนี  คนแรกคือ Abu Nasr Mansour ibn Ali ibn al-Iraq นักวิชาการชาวอิหร่านที่โดดเด่นและหนึ่งในเจ้าชายแห่งอิรัก บีรูนี ได้กล่าวเกี่ยวกับการเรียนกับเขาว่า: "สำหรับ Abu Nasr ... ฉันทราบถึงสภาพทางวิชาการของเขาและฉันได้รับประโยชน์จากห้องสมุดของเขาในขณะที่เรียนคณิตศาสตร์ และเขาได้สะกดทุกอย่างที่เขาพบ ... "  หลายปีต่อมา ในตอนต้นของบทกวีขนาดยาวขณะที่แจกแจงผู้สนับสนุนของเขา เขาได้กล่าวถึงประโยชน์ของของขวัญของชาวอิรักและการเพาะเลี้ยงกล้าไม้ในชีวิตของเขาโดย Abu Nasr  

บีรูนี เดินทางไปยังเมืองต่างๆ และทำการวัดละติจูดและลองจิจูดของเมืองต่าง ๆ ด้วย จึงสามารถกำหนดตำแหน่งของแต่ละเมืองไว้บนวัตถุทรงกลมที่เขาเองทำขึ้นและต่อมาหลังจากนั้นหลายปีเขาก็สามารถทำแผนที่จุดเหล่านั้นบนแผนที่แบนได้ และนี่คือที่มาของข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับวิทยาการ "การทำแผนที่" ซึ่งเป็นหนึ่งในสาขาของภูมิศาสตร์ ซึ่งถือได้ว่าบิดาแห่งวิชาภูมิศาสตร์คือ  อะบูร็อยฮาน
งานวิจัยที่ชายผู้ยิ่งใหญ่คนนี้ทำในด้านภูมิศาสตร์เพิ่งได้รับการบันทึกในโลกในศตวรรษที่ 18 และ 19 เมื่อไม่นานมานี้เอง เหนือสิ่งอื่นใด อะบูร็อยฮานเป็นคนแรกที่แจ้งและนำเสนอข้องมูลเกี่ยวกับคลองที่ Darius ที่สามารถเชื่อมต่อกับทะเลแดงเพื่อเป็นยุทธศาสตร์ในการสู้รบสำหรับกองทัพอียิปต์ อะบูร็อยฮานal-บีรูนี ได้คำนวณตัวเลขที่แม่นยำที่สุดสำหรับความยาวของเส้นรอบวงโลกที่สัมพันธ์กับเวลา และได้เสนอความเป็นไปได้ที่โลกจะเคลื่อนที่รอบตัว
ผลงานของ อะบูร็อยฮาน
หากดูรายชื่อผลงานของ อะบูร็อยฮานแสดงให้เห็นว่าเขาเป็นหนึ่งในนักเขียนที่มีผลงานมากที่สุดในยุคอิสลาม พิจารณาจากผลงานที่หลงเหลืออยู่ งานเกือบทั้งหมดของเขาได้รับการวิจัยอย่างกว้างขวาง และเป็นที่แน่ชัดว่าผู้เขียนใช้เวลาอย่างมากในการเขียนมัน ด้วยเหตุผลนี้ บีรูนี จึงถือว่าผลงานเหล่านั้นเป็นลูกของเขาเอง และเปรียบความสนใจในผลงานของเขากับ "ความหลงใหลของผู้คนที่มีต่อลูกๆ ของเขา"

ในปี ค.ศ. 1955 โบอาโลได้จัดทำบรรณานุกรมผลงานของ อะบูร็อยฮาน โดยนับได้จำนวน 180 ผลงาน! การค้นพบงาน อะบูร็อยฮานหลายอย่างในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา ความจำเป็นในการปรับเปลี่ยนบรรณานุกรมของ Boalo จึงมีมากขึ้นกว่าเดิม ในบรรดานักวิชาการชาวตะวันตก เอ็ดเวิร์ด สจ๊วต เคนเนดี และนักวิชาการชาวอิหร่านอย่าง อโบลกาเซม กอร์บานี ได้ค้นคว้าสถานการณ์และงาน อะบูร็อยฮานมีมากกว่าที่นักวิชาการคนอื่นๆ และได้เขียนผลงานที่โดดเด่นเหล่าน

อิทธิพลของอาบูร็อยฮานที่มีต่อนักวิชาการรุ่นหลัง
ประเด็นน่าสนใจประการหนึ่งคืออิทธิพลทางวิชาการของ อะบูร็อยฮานที่มีค่อนข้างน้อยต่อนักวิชาการรุ่นหลัง ในความเป็นจริงอิทธิพลของ อะบูร็อยฮานที่มีต่อความคิดทางวิชาการนั้นน้อยมากเมื่อเทียบกับอิทธิพลของ อิบนุซินาในขณะที่ผลงานของ อะบูร็อยฮานนั้นเหนือกว่าผลงานของ อิบนุซินาทั้งในแง่ของความคิดริเริ่มและวิธีการทางวิชาการ

บทความโดย เชคมุฮัมมัดอะลี ประดับญาติ
เรียบเรียงโดย เชค ญะมาลุดดีน ปาทาน