การคิดดีในอัลกุรอาน

เมื่อพวกเจ้าได้ยินข่าวเท็จนี้ ทำไมบรรดาศรัทธาชนชายและหญิงจึงไม่คิดกับตัวเองไปในทางที่ดี

ซูเราะฮ์นูร โองการที่ 12

การคิดว่าตนเองไม่ดีพอนั้นเป็นสิ่งที่น่ายกย่อง
(เป็นการคิดที่ดี) การคิดว่าตนเองไม่ดีไม่ได้หมายถึงการตำหนิตนเองหรือซ้ำเติมตนเองแต่อย่างใด
หากแต่เป็นการคิดที่มีจุดหมายเพื่อเปลี่ยนแปลงตนเองนั้นแสดงว่า เป็นการคิดที่ดี
 ใช่แล้ว ! มนุษย์จะต้องไม่คิดว่าตนเองมีดีจนผยองว่าการงานของตนไม่มีข้อบกพร่องใดๆ

ท่านอิมามอะลี(อ.)กล่าวถึงคุณสมบัติของผู้ยำเกรงไว้ในสุนทรพจน์ฮัมมามว่า

ความสมบูรณ์แบบอย่างหนึ่งของผู้ที่มีความยำเกรงนั้นคือ การคิดว่าตนเองยังไม่ดีพอ

ผู้ที่คิดว่าตนเองไม่มีข้อบกพร่อง อันที่จริงเขาเป็นผู้ที่มีแสงแห่งความรู้และความศรัทธาที่น้อยนิด และผู้ที่มีแสงน้อยนิดก็ไม่อาจที่จะมองเห็นสิ่งใดได้
 เช่น หากเราถือเทียนเล็กๆเล่มหนึ่งเข้าไปในห้องโถงใหญ่ เราก็ไม่อาจมองเห็นสิ่งอื่นใดนอกจากสิ่งของที่มีขนาดใหญ่ แต่หากเรานำสปอร์ตไลท์ไปเปิดในห้องโถง เราก็จะเห็นแม้แต่ก้านไม้ขีดที่วางอยู่ในห้องโถงนั้น ผู้ที่มีแสงแห่งความศรัทธาอันน้อยนิด เขาจะไม่สนใจบาปเล็กๆน้อยๆนอกจากบาปใหญ่เท่านั้น

ด้วยเหตุนี้พวกเขาจึงกล่าวว่า

ก็พวกเราไม่ได้ไปฆ่าใครไม่เคยขโมยของบ้านใครพวกเขาจะไม่คิดว่าบาปมีเพียงแค่จำพวกนี้เท่านั้น
แต่ผู้ที่มีแสงแห่งศรัทธาแรงกล้าก็จะส่องเห็นแม้แต่เพียงเรื่องไร้สาระเล็กๆทั้งหมด แล้วพวกเขาก็จะร่ำร้องต่อพระองค์ นั่นคือสาเหตุหนึ่งที่บรรดาผู้บริสุทธิ์ต้องร่ำร้องต่อพระองค์ ก็เนื่องจากแสงแห่งศรัทธาที่พวกท่านมีอย่างเปี่ยมล้น

ใช่แล้ว ! หากใครก็ตามที่คิดเพียงอย่างเดียวว่าตนเองมีดีโดยไม่เคยคิดเลยว่าตนเองก็มีข้อเสียและข้อบกพร่องเช่นกัน เขาผู้นั้นก็จะไม่มีความก้าวหน้าและการพัฒนาตนเอง เขาเปรียบดังผู้ที่มองแต่ข้างหลังตนเองและมองแต่งานที่ตนทำผ่านมาแล้วอย่างหยิ่งผยอง แต่หากเขาเพ่งมองข้างหน้าอีกสักนิด
มองหนทางที่ยังไม่เคยได้เดินไป เขาก็จะรู้ว่าหนทางที่ยังไม่ได้เดินนั้นมีเส้นทางอีกยาวไกลเหลือเกิน
เมื่อเทียบกับเส้นทางที่เขาได้เดินผ่านมา

เมื่ออัลกุรอานกล่าวแก่ศาสดาของพระองค์ว่า

•ขอพระองค์ทรงโปรดเพิ่มพูนความรู้แก่ข้าพระองค์ด้วย

ซูเราะฮ์ฏอฮา โองการที่ 114

และพระองค์ยังตรัสอีกว่า

•และจงปรึกษาหารือกับพวกเขาในกิจการทั้งหลาย

ซูเราะฮ์อาลิอิมรอน โองการที่ 159

และทรงบัญชาอีกว่า

•ดังนั้นเมื่อเจ้าเสร็จสิ้น(จากการงานหนึ่งแล้ว)ก็จงบากบั่น(ชิ้นงานใหม่)ต่อไป

ซูเราะฮ์อินชิเราะฮ์ โองการที่ 7

จากคำสอนทั้งหมด ที่พระองค์ทรงมีต่อมนุษย์ผู้ประเสริฐเหนือสิ่งถูกสร้างทั้งปวง เป็นการสมควรแล้วหรือที่เราจะคิดว่า เราเป็นผู้ที่เสร็จสิ้นจากภาระหน้าที่การงานแล้วโดยไม่ต้องพึ่งพิงการปรึกษาหารือหรือคิดว่าตนเองมีดีพอ ฉะนั้นเราต้องไม่คิดเช่นนี้
แต่เราต้องคิดดีกับความโปรดปรานที่พระองค์ทรงประทานและคิดดีกับการประพฤติปฏิบัติของผู้คน

จำเป็นต้องเข้าใจถึงความหมายของ การคิดดี ว่าไม่ได้หมายถึง การเชื่อคนง่าย การมองเพียงผิวเผิน
การไม่คำนึงถึงแผนการร้ายต่างๆที่อาจถูกจัดวางไว้ประชาชาติอิสลามต้องไม่ตกหลุมพรางของนักล่าเนื่องจากการคิดดีที่ไม่ถูกที่ถูกทาง