บทเรียนและอุทาหรณ์แห่งอาชูรอ ตอนที่ 5 หัวข้อ อิมามฮุเซนกับการปฏิรูปสังคม

 

การศึกษาเรื่องราวของอิมามฮุเซนตั้งแต่เริ่มการเดินทางออกจากเมืองมาดีนะฮ์จนสู่กัรบาลาภายหลังจากถูกกดดันให้ทำการบัยอัตต่อยะซีด  หนึ่งในแง่มุมหนึ่งที่เป็นบทเรียนก็คือการเรียนรู้เรื่องราวที่มีนัยยะเกี่ยวกับการปฏิรูปสังคมในยุคนั้น ดังที่กล่าวไปแล้วว่าภายหลังจากที่ท่านศาสดาเสียชีวิตลง  สังคมอิสลามก็กลับเข้าสู่ความงมงายอีกครั้ง  แก่นแท้ของศาสนาถูกทำลายลง  ค่านิยมหลักถูกบิดเบือนปิดทับด้วยค่านิยมอื่นที่มิได้มาจากคำสอนทางศาสนา เมื่อยะซีดขึ้นปกครองอาณาจักร ยะซีดประพฤติตนเป็นปฏิปักษ์ต่อคำสอนทางศาสนาอิสลามอย่างชัดแจ้ง มีการทำผิดบาปต่อหน้าสาธารณะโดยไม่มีความละลายหรือสำนึก การให้สัตยาบัน(บัยอัต)ต่อยะซีดก็คือความล่มสลายของศาสนาอิสลาม ดังเช่นที่อิมามได้กล่าวไว้ว่า "ศาสนาอิสลามได้สิ้นชีพอย่างแน่นอน  เมื่อประชาชาติอิสลามมีผู้ปกครองเยี่ยงยะซีด"

       ฉะนั้นเมื่อเกิดความเสียหายขึ้นในสังคม อิมามจึงต้องออกเดินทางเพื่อการฟื้นฟูและปฏิรูปสังคมที่บิดเบี้ยวให้กลับมาสู่ครรลองของศาสนา  หาใช่เป็นความไม่พอใจส่วนตัวของอิมามที่มีต่อยะซีดในการขึ้นสู่อำนาจ  หาใช่เป็นเพียงการต่อต้านหรือกบฎต่ออำนาจของผู้ปกครอง  เจตนารมณ์และเป้าประสงค์ของอิมามคือการฟื้นฟูคำสอนของศาสนาที่ถูกลืมเลือนและถูกลดทอนความสำคัญลง  พร้อมกับปฏิรูปให้สังคมกลับเข้ามาสู่หนทางแห่งพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานและกลับสู่แนวทางของท่านศาสดาอีกครั้ง  มิได้มีเจตนาในการสร้างความเสียหายให้กับสังคม ท่านได้สั่งเสียต่อน้องชายของท่านก่อนที่จะออกจากเมืองมาดีนะฮ์ว่า"แท้จริงฉันไม่ได้ออกมา(จากเมืองมาดีนะฮ์)เพื่อละเมิด  ,หยิ่งทนง,  และมุ่งจะเป็นบ่อนทำลายหรือสร้างความอธรรม อันแท้จริงการที่ฉันออกมาก็เพื่อจะปรับปรุง แก้ไข , ปฏิรูปประชาชาติของท่านตาของฉัน "

        ในกระบวนการแห่งอาชูรอมีการฟื้นฟูค่านิยมที่แท้จริงของอิสลามผ่านคำต่างๆมากมาย  ในบทนี้มีการกล่าวถึงคำว่า "อิสลาห์"  ในคำกล่าวของอิมาม ซึ่ง
หมายถึงการปรับปรุงแก้ไข , การเปลี่ยนแปลงและการปฏิรูป เป็นคำที่มีความหมายตรงข้ามกับคำว่า "ฟะซาด" ที่หมายถึง สิ่งที่ทำให้เกิดความเสียหาย  เป็นความเสียหายที่รุนแรงและนำพาไปสู่ความล่มสลาย  ส่วน"อิสลาห์"คือการปรับปรุงแก้ไข เปลี่ยนแปลงและปฏิรูปไปสู่สิ่งที่ดีขึ้นภายหลังจากที่มันได้ถูกทำให้เสียหาย  คำว่า "ฟะซาด" ถูกนำมาใช้ครั้งแรกตั้งแต่ที่พระเจ้าจะทำการสร้างมนุษย์ขึ้น  แต่ถูกทักท้วงจากมวลมะลาอิกะอ์ว่า พระองค์จะสร้างพวกที่จะสร้างความเสียหายขึ้นมาบนหน้าแผ่นดินทำไม?  ฟะซาดมีความหมายที่กว้างขวาง  ขอบเขตในการสร้างความเสียหายมีมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการปฏิบัติหรือความคิด เช่น การทำผิดบาปในเรื่องศีลธรรม โดยการฆ่าผู้บริสุทธิ์ , การเป็นปฏิปักษ์ต่อศาสนาอย่างเปิดเผยและทำให้การกระทำนั้นเป็นเรื่องปกติธรรมดาในสังคม ความรุนแรงในการสร้างความเสียหายเป็นเรื่องที่ถูกประณามอย่างรุนแรง และในกฎหมายของอิสลามถ้าได้สร้างความเสื่อมเสียและเสียหายให้กับสังคมอย่างรุนแรงบทลงโทษของมันถึงขั้นถูกประหารได้

       หลักการที่อิมามได้ใช้ในการปฏิรูปคือหลักในการ"ตักเตือนให้ทำความดีและห้ามปรามไม่ให้กระทำในสิ่งที่ชั่วร้าย" ตามคำสอนจากคัมภีร์อัลกุรอาน
เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง
แต่มักจะถูกลืมเลือนและไม่นำมาปฏิบัติ  เป็นหลักการศาสนาที่มีมิติทางสังคม เป็นการพิทักษ์รักษาสังคมให้ดำรงอยู่บนพื้นฐานศาสนา เป็นหลักการที่อยู่ตรงข้ามกับแนวคิดตัวใครตัวมัน เป็นหลักการที่ทุกคนต้องมีส่วนร่วมในการจรรโลงสังคม หลักการนี้มักไม่เป็นที่นิยมและไม่ค่อยถูกนำมาใช้ปฏิบัติ ซึ่งท่านอิมามได้ฟื้นฟูและนำมาใช้

      การแสดงออกถึงจุดยืนของอิมามคือการทำหน้าที่ เมื่อผู้ปกครองมิได้ดำรงอยู่บนพื้นฐานและครรลองจากคำสอนในคัมภีร์อัลกุรอาน การกระทำของอิมามมิใช่เพื่อต้องการต่อต้านและเป็นกบฎต่อผู้ปกครองเพื่อแสวงหาอำนาจ  แต่เป็นความต้องการที่จะปฏิรูปสังคมที่กำลังเสื่อมโทรมและกำลังพาไปสู่ความล่มสลายในที่สุด ซึ่งจุดยืนและหน้าที่ของผู้ที่เป็นอิมามตามที่ท่านได้อธิบายไว้ก็คือ ต้องปกครองด้วยธรรมนูญแห่งอัลกุรอาน , ต้องผดุงไว้ซึ่งความยุติธรรม , ต้องยึดมั่นในศาสนาอย่างมั่นคงและมอบอุทิศตัวเองไว้กับอัลลอฮ์

      หากเราต้องการเข้าใจเรื่องราวของอาชูรอ เราต้องค่อยๆปะติดปะต่อเรื่องราวและคำกล่าวในแต่ละช่วงแบบจิ๊กซอว์  จึงได้มุมมองที่ครบถ้วนสมบูรณ์และเข้าใจได้อย่างถ่องแท้  แง่มุมที่ซ่อนอยู่ในทุกช่วงทุกบริบทคือบทเรียนและอุทาหรณ์ที่สำคัญ เพื่อให้เราจะได้มีแนวทางและบรรทัดฐานที่ชัดเจนในการดำเนินชีวิต   ทางที่เที่ยงตรงจะไม่ทำให้เราไขว้เขว้เมื่อถึงสภาวะที่ต้องเผชิญกับทางเลือกที่จะผ่านเข้ามา  เมื่อ  "อาชูรอ" คือเข็มทิศที่ทำงานผ่านยุคสมัยและไม่มีวันดับสูญ  ด้วยสิทธิ์ของเอกองค์อัลลอฮ์

 ขอให้ข้าพระองค์และเหล่าผู้ศรัทธาได้เป็นส่วนหนึ่งบนเส้นทางที่เที่ยงตรงนี้ในการเดินทางไปสู่เป้าหมายและ
เป็นหนึ่งในกลุ่มบุคคลที่อยู่ร่วมกับขบวนการของท่านอิหม่ามฮุเซน...

มัจลิสค่ำคืนที่ 5 มุฮัรรอม ปีฮิจเราะฮ์ศักราชที่ 1443
ฮูซัยนียะฮ์ซัยยิดุชชุฮะดาอ์
บรรยายโดย เชคกอซิม อัสการี