ตัฟสีรฺสั้น ๆ “มลาอิกะฮฺ” กับ “อัรฺรูห์” คือสิ่งถูกสร้างเดียวกันหรือไม่ ?
ตัฟสีรฺสั้น ๆ “มลาอิกะฮฺ” กับ “อัรฺรูห์” คือสิ่งถูกสร้างเดียวกันหรือไม่ ?
จากโองการที่สี่ในสูเราะตุลก็อดรฺ
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ ﴿٤﴾
“มวลมลาอิกะฮฺและอัรฺรูห์จะทยอยลงมาในราตรีกาลนั้นด้วยอนุมัติจากพระผู้อภิบาลของพวกเขาในทุกภารกิจ”
บางตัฟสีรฺได้อ้างหะดีษว่าท่านเราะสูลุลลอฮฺ (ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะอาลิฮฺ) กล่าวว่า “ทหารแห่งบนีอิสรออีลท่านหนึ่งสวมใส่เสื้อเกราะในสมรภูมิสงครามเพื่อเตรียมความพร้อมในการ “ญิฮาดฟีสะบีลิลลาฮฺ” กินเวลานานหนึ่งพันเดือนโดยไม่มีการถอดออกแต่อย่างใด” ทำให้บรรดาอัครสาวกของท่านศาสนทูต (ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะอาลิฮฺ) ต่างพากันทึ่งและอยากจะได้รับ “เตาฟีก” ความภาคภูมิใจมีโอกาสทำเช่นนั้นบ้าง ด้วยเหตุนี้โองการนี้จึงถูกประทานลงมาว่า “ลัยละตุลก็อดรฺ” ย่อมประเสริฐกว่าหนึ่งพันเดือน
ในอีกหะดีษกล่าวว่าท่านศาสดาอิสลาม (ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะอาลิฮฺ) กล่าวถึงบนีอิสรออีลสี่ท่านที่ประกอบอิบาดะฮฺเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺ ตะอาลา ยาวนานติดต่อกัน ๘๐ ปี โดยไม่มีการฝ่าฝืนต่อพระองค์ ทำให้บรรดาเศาะหาบะฮฺของท่านเราะสูลุลลอฮฺ (ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะอาลิฮฺ) มีความหวังว่าพวกเขาจะได้รับ “เตาฟีก” เช่นนั้นบ้าง ด้วยเหตุนี้ โองการนี้จึงถูกประทานลงมา
คำถามหนึ่งคือตัวเลขหนึ่งพัน ๑,๐๐๐ ในโองการนี้หมายถึงจำนวน “ตัวเลข” التعداد จริง ๆ หรือ التكثير เป็นการบ่งชี้ถึงจำนวนอันมากมายเหลือคณานับ ?
ซึ่งบางตัฟสีรฺกล่าวว่าหมายถึง التكثير จำนวนอันมากมายเหลือคณานับ
เพราะค่ำคืน “ลัยละตุลก็อดรฺ” มีคุณค่าอานุภาพเหนือกว่าวันทั้งหลายยิ่งกว่าหนึ่งพันเดือน
แต่ริวายะฮฺก่อนหน้านี้ชี้ชัดว่าหนึ่งพันที่ว่านั้นคือจำนวนที่เป็น “ตัวเลข” التعداد จริง ๆ
และโดยหลักพื้นฐาน “ตัวเลข” คือเครื่องบ่งชี้ถึง “จำนวน” หรือ “ปริมาณ” อยู่แล้ว ยกเว้นกรณีที่มีบริบท (القرينة) ที่มาบ่งบอกถึงปริมาณหรือจำนวนที่มากมายมหาศาลอย่างชัดเจน
หลังจากนั้นพระองค์ทรงอรรถาธิบายเพิ่มเติมในโองการต่อมาว่าใน “ลัยละตุลก็อดรฺ” เป็นค่ำคืนที่เต็มไปด้วยอานุภาพว่า
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ ﴿٤﴾
“มวลมลาอิกะฮฺและอัรฺรูห์จะทยอยลงมาในราตรีกาลนั้นด้วยอนุมัติจากพระผู้อภิบาลของพวกเขาในทุกภารกิจ”
เมื่อพิจารณาคำ تَنَزَّلُ ซึ่งเป็น فـعـل المـضـارع กริยาปัจจุบันกาลที่บ่งบอกถึง الاستمرار ความต่อเนื่อง (รากเดิมของ تَنَزَّلُ คือ تـتـنـزل) จึงได้บทสรุปที่ชัดเจนว่า “ลัยละตุลก็อดรฺ” มิได้เฉพาะเจาะจงแค่ในยุคสมัยของท่านเราะสูลุลลอฮฺ (ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะอาลิฮฺ) และการถูกประทานคัมภีร์อัลกุรอานเท่านั้น ทว่า มันคือ أَمْرٍ “อัมรฺ” พระบัญชาที่ดำเนินตลอดมา (المستمر) และเป็นค่ำคืนที่ซ้ำ ๆ สืบต่อเนื่องในเดือนรอมฎอนทุกปี
ส่วนคำถามที่ว่า “อัรฺรูห์” ในโองการนี้หมายถึงใคร ?
มุฟัสสิรีนบางท่านกล่าวว่าหมายถึง “ญิบรออีล อัลอะมีน” หรือที่รู้จักในนามหนึ่งว่า روح الامين “รูห์หุลอะมีน”
ในขณะที่บางท่านกล่าวว่า “อัรฺรูห์” ในอายะฮฺนี้หมายถึง الوحى วะหฺยุ หรือ “วิวรณ์” โดยอาศัย القرينة บริบทจากโองการที่ ๕๒ สูเราะฮฺอัชชูรอ
وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا ۚ ﴿٥٢﴾
“และเช่นนั้นที่เราได้ประทานวิวรณ์แก่เจ้าจาก “อัมรฺ” พระบัญชาของเรา (เฉกเช่นที่เราได้ประทานแก่บรรดาศาสดาก่อนหน้าเจ้า)” (อัชชูรอ ๔๒ ๕๒)
และในตัฟสีรฺที่สามซึ่งถือว่าใกล้เคียงที่สุดกล่าวว่า “อัรฺรูห์” ในที่นี้หมายถึง “มัคลู๊ก” สิ่งถูกสร้างหนึ่งซึ่งมีความยิ่งใหญ่เหนือกว่ามวลมลาอิกะฮฺทั้งหลาย ดังหะดีษจากท่านอิมามญะอฺฟัรฺ อัศศอดิก (อลัยฮิสสลาม) ว่ามีผู้ถามท่านอิมาม (อ) ว่า “อัรฺรูห์” ณ ที่นี้หมายถึง “ญิบรออีล” ใช่หรือไม่ ? ซึ่งท่านอิมาม (อ) ตอบว่า
(جـبـرئيـل مـن المـلائكـة ، و الروح اعـظـم مـن المـلائكـة ،
اَلَيْـس ان الله عـز و جل يقول : تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ ؟)
“ญิบรออีล” คือหนึ่งจากมวลมลาอิกะฮฺ แล้ว “อัรฺรูห์” จะเป็นหนึ่งในมวลมลาอิกะฮฺ (ได้อย่างไร ?) อัลลอฮฺ ผู้ทรงเกริกเกียรติ ผู้ทรงเกรียงไกร ไม่ได้ตรัสหรือว่า “มวลมลาอิกะฮฺ” และ “อัรฺรูห์” ได้เสด็จลงมา ?”
กล่าวคือจาก قرينة บริบทของโองการนี้ชี้ชัดว่าทั้งสองมีความแตกต่างกัน (คล้าย ๆ คนละคนกัน)
ส่วนความหมายของท้ายโองการที่พระองค์ทรงตรัสว่า مِّن كُلِّ أَمْرٍ หมายถึงในค่ำคืน “ลัยละตุลก็อดรฺ” พระองค์ทรงส่งมวลมลาอิกะฮฺลงมาเพื่อให้ลิขิตชะตาชีวิตของปวงบ่าว ตลอดจนความดีและบะรอกะฮฺความจำเริญอันพึงมีในปีต่อไป และนี่คือเจตนารมณ์ นี่คือเป้าหมายในการส่งท่านผู้ทรงเกียรติดังกล่าวลงมาในค่ำคืนแห่งอานุภาพ
Risalah Qomi