นาอิบคอศ(ตัวแทนพิเศษของอิมาม) และ นาอิบอาม(มุจญ์ตะฮิด)

 

เมื่ออัลมะฮ์ดี(อ)เข้ารับตำแหน่งอิม่ามคนที่ 12 ต่อจากบิดาในปี ฮ.ศ.260 แต่อิม่ามไม่สามารถปรากฏตัวพบปะกับประชาชนได้โดยตรง เนื่องจากสถานะการณ์ทางการเมืองเป็นอันตรายต่อชีวิตจนต้องหลบซ่อนตัว ในช่วงเวลาฆ็อยบะฮ์นี้อิม่ามได้แต่งตั้งตัวแทนของเขาเพื่อไว้เป็นสื่อกลางการติดต่อระหว่างอิม่ามกับประชาชนเรียกว่า “ นาอิบคอศ “  คือ

1. อุษมาน บินสะอีด อัลอัมรี มรณะ 265 ฮ.ศ. ก่อนเสียชีวิตอุษมานได้แต่งตั้งบุตรชายสืบต่อคือ

2. มุฮัมมัด บินอุษมาน อัลอัมรี  มรณะ 305 ฮ.ศ.

3. ฮูเซน บินรู๊ห์  มรณะ 326 ฮ.ศ.

4. อาลี บินมุฮัมมัด อัสสะมะรี   มรณะ 329 ฮ.ศ.

เพราะฉะนั้น “ ฆ็อยบะฮ์ซุฆรอ “ เริ่มต้นด้วยการเสียชีวิตของฮาซันอัสการี(อิม่ามคนที่11 ) คือวันที่ 8 ร่อบีอุลเอาวัล ฮ.ศ. 260 และสิ้นสุดลงด้วยการเสียชีวิตของตัวแทนคนที่สี่คือ อาลี อัสสะมะรีในวันที่ 15 ชะอ์บาน  ฮ.ศ. 329  

นับจากนี้ถือเป็นการสิ้นสุดวาระของนาอิบคอศ เข้าสู่ยุคของ “ นาอิบอาม “ นั่นคือฟะกีฮ์ พหูพจน์คือฟุกอฮาอ์(อุละมาอ์) ผู้รู้เหล่านี้อยู่ในฐานะตัวแทนของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)