หะดีษจำนวนผู้นำ 12
หะดีษจำนวนผู้นำ 12
ความเชื่อเรื่อง สิบสองผู้นำได้มีหะดีษกล่าวไว้ตั้งแต่สมัยท่านนะบี(ศ)และบรรดาอิม่ามตลอดทุกยุค ก่อนที่อิม่ามมะฮ์ดี(อ)จะถือกำเนิด
จากตำราชีอะฮ์
หะดีษ 12 อิม่ามในสมัยเชคกุลัยนี (เกิด259 มรณะ 329 ฮ.ศ.)
1,อิม่ามบาเก็ร(อิม่ามที่ 5)กล่าวว่า
الِاثْنَا عَشَرَ الْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)
สิบสองอิม่ามผู้นำนั้นมาจากวงศ์วานของนะบีมุฮัมมัด(ศ)
ดูอัลกาฟี เล่ม 1 : 531 หะดีษ 7 สถานะหะดีษ มุวัษษัก(เชื่อถือได้)
2,อิม่ามบาเก็ร(อ)กล่าวว่า
إِنَّ اللَّهَ أَرْسَلَ مُحَمَّداً (ص) إِلَى الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ جَعَلَ مِنْ بَعْدِهِ اثْنَيْ عَشَرَ وَصِيّاً
แท้จริงอัลลอฮ์ได้ส่งนะบีมุฮัมมัด(ศ)มายังญินและมนุษย์ และทรงแต่งตั้งวะซีสิบสองคนไว้ภายหลังจากเขา
ดูอัลกาฟี เล่ม 1 : 532 หะดีษ 10 สถานะหะดีษ ซอฮิ๊ฮ์
3,อิม่ามบาเก็ร(อ)กล่าวว่า
نَحْنُ اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً
พวกเราคือสิบสองอิม่ามผู้นำ
ดูอัลกาฟี เล่ม 1 : 534 หะดีษ 16 สถานะหะดีษ ซอฮิ๊ฮ์
และอุยูนุอัคบาริลริฎอ(อ) โดยเชคศอดูก(305 – 381 ฮ.ศ.)เล่ม 2 : 56 หะดีษ 22
ดูประวัติอิม่ามมุฮัมมัด บินอาลีอัลบาเก็ร [i]
4,หะดีษ 12 อิม่ามในสมัยเชคศอดูก(305 – 381 ฮ.ศ.)
عَنْ سَعْدِ بْنِ قَيْسٍ الْهَمْدَانِيِّ ، عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ
لَا تَزَالُ هَذِهِ الْأُمَّةُ مُسْتَقِيْماً أَمْرَهاَ ، ظَاهِرَةً عَلَى عَدُوِّهاِ حَتَّى يَمْضِيْ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
สะอัด บินก็อยส์อัลฮัมดานีรายงานจากญาบิร บินสะมุเราะฮ์เล่าว่า : ท่านนะบี(ศ)กล่าวว่า : ประชาชาตินี้ยังคงดำรงอยู่อย่างเที่ยงตรงในกิจการของมัน มีชัยเหนือศัตรูของมัน จนกว่า 12 ค่อลีฟะฮ์(ผู้ปกครอง)จะดำเนินผ่านไป พวกเขาทั้งหมดมาจากเผ่ากุเรช
ดูอัลคิศ็อล โดยเชคศอดูก เล่ม 1 : 486 หะดีษ 18 ดูประวัติ สะอัด บิน ก็อยส์ [ii]
เชคศอดูกกับหะดีษที่ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวถึง 12 อิม่าม
قاَلَ الشَّيْخُ الصَّدُوْقُ : حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْعَطَّارُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ : حَدَّثَنَا أَبِي ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ ، عَنْ أَحْمَدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْأَزْدِيِّ ، عَنْ أَبَانَ بْنِ عُثْمَانَ ، عَنْ ثَابِتِ بْنِ دِينَارٍ ، عَنْ سَيِّدِ الْعاَبِدِيْنَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ، عَنْ سَيِّدِ الشُّهَدَاءِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَيِّدِ الأَوْصِيَاءِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ عَلَيْهِمْ السَّلَام قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ :
الْأَئِمَّةُ بَعْدِيْ اثْناَ عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ ياَ عَلِيُّ وَآخِرُهُمْ الْقاَئِمُ الَّذِيْ يَفْتَحُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا
เชคศอดูกเล่าว่า : อะหมัด บินมุฮัมมัด บินยะห์ยาอัลอัตต็อรเล่าให้เราฟังเขากล่าวว่า บิดาของฉัน(คือมุฮัมมัด บินยะห์ยา)เล่าให้เราฟัง จากมุฮัมมัด บินอับดุลญับบาร จากอะหมัด บินมุฮัมมัด บินซิยาดอัลอะซะดี จากอะบาน บินอุษมาน จากษาบิต บินดีนาร(คืออะบูฮัมซะฮ์อัษษุมาลี) จากอิม่ามอาลี(ซัยนุลอาบิดีน) บินฮูเซน จากอิม่ามฮูเซนบินอาลี จากอิม่ามอะมีรุลมุอ์มินีน อาลีบินอะบีตอลิบ(อ)เล่าว่า : ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวว่า : อิม่ามผู้นำภายหลังจากฉันมี 12 คน คนแรกของพวกเขาคือเจ้า โอ้อาลี และคนสุดท้ายของพวกเขาคืออัลกออิม(อัลมะฮ์ดี) ผู้ที่อัลลอฮ์อัซซะวะญัลจะประทานชัยชนะให้อยู่ในมือทั้งสองของเขาทั้งโลกตะวันออกและโลกตะวันตก
สถานะหะดีษ : ซอฮิฮ์ ดูกะมาลุดดีน วะตะมามุนนิอ์มะฮ์ โดยเชคศอดูก(มรณะฮ.ศ.381) หน้า 33 หะดีษ 35 [iii]
จากตำราซุนนี่
หะดีษสิบสองผู้นำหลังจากท่านนะบี(ศ)ได้ถูกบันทึกไว้ในซอฮีฮ์บุคอรี,มุสลิมและตำราอื่นๆเช่น
1,อับดุลมะลิก จาก ญาบิร บิ นสะมุเราะฮ์ เล่าว่า : ฉันได้ยินท่านนบี(ศ)กล่าวว่า
يَكُونُ اثْنَا عَشَرَ أَمِيرًا ( فَقَالَ كَلِمَةً لَمْ أَسْمَعْهَا فَقَالَ أَبِى إِنَّهُ قَالَ ) كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
จะมี 12 อะมีรเกิดขึ้น แล้วท่านกล่าวคำหนึ่งซึ่งฉันได้ยินไม่ถนัด บิดาของฉันจึงบอกว่า : แท้จริงท่านกล่าวว่า : พวกเขาทั้งหมดมาจากเผ่ากุเรช
ดูซอฮิ๊ฮ์บุคอรี (194- 256 ฮ.ศ.) หะดีษที่ 7222
2, สิม๊าก บิน หัรบ์ จาก ญาบิร บิน สะมุเราะฮ์เล่าว่า : ฉันได้ยินท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวว่า :
لاَ يَزَالُ الإِسْلاَمُ عَزِيزًا إِلَى اثْنَىْ عَشَرَ خَلِيفَةً ثُمَّ قَالَ كَلِمَةً لَمْ أَفْهَمْهَا فَقُلْتُ لأَبِى مَا قَالَ فَقَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
อัลอิสลามยังคงมีเกียรติมีศักดิ์ศรีอยู่จนถึง12 คอลีฟะฮ์ แล้วท่านพูดด้วยถ้อยคำแผ่วเบาฉันไม่เข้าใจมัน ฉันจึงกล่าวกับบิดาของฉันว่า : ท่านพูดอะไร ? บิดาบอกว่า : ท่านกล่าวว่า : พวกเขาทุกคนมาจากเผ่ากุเรช
ดูซอฮิฮ์มุสลิม (206 - 261 ฮ.ศ.) หะดีษที่ 4812
3, ชะอ์บี จาก ญาบิร บิน สะมุเราะฮ์ เล่าว่า ท่านนะบี(ศ)กล่าวว่า
لَا يَزَالُ هَذَا الْأَمْرُ عَزِيزًا مَنِيعًا يُنْصَرُونَ عَلَى مَنْ نَاوَأَهُمْ عَلَيْهِ إِلَى اثْنَيْ عَشَرَ خَلِيفَةً ثُمَّ قَالَ كَلِمَةً أَصَمَّنِيهَا النَّاسُ فَقُلْتُ لِأَبِي مَا قَالَ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
กิจการของประชาชาติอิสลามยังคงมีเกียรติและมีสภาพมั่นคงอยู่ในสมัย 12 คอลีฟะฮ์ บุคคลเหล่านั้นจะได้รับชัยชนะเหนือผู้ที่แย่งอำนาจไปจากพวกเขา พวกเขาทุกคนมาจากเผ่ากุเรช
สถานะหะดีษ : ซอฮิ๊ฮ์ ดูมุสนัดอะหมัด หะดีษ 20964 ฉบับตรวจทานโดยเชคชุเอบอัรนะอูฏี
4, ท่านญาบิร บิน สะมุเราะฮ์ เล่าว่า
خَطَبَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِعَرَفَاتٍ فَقَالَ لَا يَزَالُ هَذَا الْأَمْرُ عَزِيزًا مَنِيعًا ظَاهِرًا عَلَى مَنْ نَاوَأَهُ حَتَّى يَمْلِكَ اثْنَا عَشَرَ كُلُّهُمْ قَالَ فَلَمْ أَفْهَمْ مَا بَعْدُ قَالَ فَقُلْتُ لِأَبِي مَا قَالَ بَعْدَمَا قَالَ كُلُّهُمْ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)ได้ปราศัยต่อหน้าพวกเราที่อะเราะฟาตว่า กิจการของประชาชาติอิสลามยังคงมีเกียรติ มีสภาพมั่นคง มีชัยเหนือผู้ที่ชิงอำนาจไปจากเขา จนกว่าจะมี 12 ผู้นำขึ้นมากุมอำนาจทุกคน ญาบิรเล่าว่า ฉันไม่เข้าใจสิ่งที่ท่านพูดหลังจากนั้น ฉันจึงถามบิดาฉันว่า หลังจากนั้นท่านพูดอะไร บิดาฉันกล่าวว่า ท่านบอกว่า พวกเขาทุกคนมาจากเผ่ากุเรช
สถานะหะดีษ : ซอฮิฮ์ ดูมุสนัดอะหมัด หะดีษ 20910 ฉบับตรวจทานโดยเชคชุเอบอัรนะอูฏี
5,ท่านญาบิร บิน สะมุเราะฮ์ อัสสุอาลี เล่าว่า
سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ إِنَّ هَذَا الدِّينَ لَنْ يَزَالَ ظَاهِرًا عَلَى مَنْ نَاوَأَهُ لَا يَضُرُّهُ مُخَالِفٌ وَلَا مُفَارِقٌ حَتَّى يَمْضِيَ مِنْ أُمَّتِي اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً قَالَ ثُمَّ تَكَلَّمَ بِشَيْءٍ لَمْ أَفْهَمْهُ فَقُلْتُ لِأَبِي مَا قَالَ قَالَ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
ฉันได้ยินท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวที่ฮัจญะตุลวะดาอ์ว่า แท้จริงศาสนา(อิสลาม)นี้ยังคงมีชัยเหนือผู้ที่ชิงอำนาจไปจากเขา ทั้งผู้ต่อต้านและผู้แยกตัวออกจากเขาจะไม่อาจทำอันตรายแก่เขาได้ จนกว่ามันจะดำเนินไปในประชาชาติของฉันครบ 12 ผู้นำ
ญาบิรเล่าว่า จากนั้นท่านพูดสิ่งหนึ่งที่ฉันไม่เข้าใจสิ่งนั้น ฉันจึงถามบิดาฉันว่า ท่านพูดอะไร บิดาฉันกล่าวว่า ท่านบอกว่า พวกเขาทุกคนมาจากเผ่ากุเรช
สถานะหะดีษ : ซอฮิ๊ฮ์ ดูมุสนัดอะหมัด หะดีษ 20833 ฉบับตรวจทานโดยเชคชุเอบอัรนะอูฏี
6,ท่านญาบิร บิน สะมุเราะฮ์ อัสสุอาลี เล่าว่า
سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ لَا يَزَالُ هَذَا الدِّينُ ظَاهِرًا عَلَى مَنْ نَاوَأَهُ لَا يَضُرُّهُ مُخَالِفٌ وَلَا مُفَارِقٌ حَتَّى يَمْضِيَ مِنْ أُمَّتِي اثْنَا عَشَرَ أَمِيرًا كُلُّهُمْ ثُمَّ خَفِيَ مِنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ وَكَانَ أَبِي أَقْرَبَ إِلَى رَاحِلَةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنِّي فَقُلْتُ يَا أَبَتَاهُ مَا الَّذِي خَفِيَ مِنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ يَقُولُ كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ
ฉันได้ยินท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวที่ฮัจญะตุลวะดาอ์ว่า แท้จริงศาสนา(อิสลาม)นี้ยังคงมีชัยเหนือผู้ที่ชิงอำนาจไปจากเขา ทั้งผู้ต่อต้านและผู้แยกตัวออกจากเขาจะไม่อาจทำอันตรายแก่เขาได้ จนกว่ามันจะดำเนินไปในประชาชาติของฉันครบ12 ผู้นำ พวกเขาทุกคน...จากนั้นคำพูดของท่านรอซูล(ศ)ก็เบาลง ญาบิรเล่าว่า ปรากฏว่าบิดาของฉันอยู่ใกล้กับพาหนะของท่านรอซูล(ศ)มากกว่าฉัน ฉันจึงกล่าวว่า โอ้พ่อครับ ตอนที่ท่านรอซูล(ศ)พูดเสียงเบาลงนั้นท่านพูดว่าอะไรหรือ บิดาฉันตอบว่า ท่านกล่าวว่า พวกเขาทุกคนล้วนมาจากเผ่ากุเรช
สถานะหะดีษ : ซอฮิ๊ฮ์ ดูมุสนัดอะหมัด หะดีษ 20836 ฉบับตรวจทานโดยเชคชุเอบอัรนะอูฏี
ข้อสังเกต หะดีษที่ 3 – 6 อิม่ามอะหมัด(มรณะ ฮ.ศ. 240)ได้บันทึกไว้ก่อนที่อิม่ามมะฮ์ดีจะเกิด จึงทำให้เข้าใจได้ว่า ความเชื่อเรื่องสิบสองผู้นำนี้มิใช่พึ่งมีขึ้นในยุคอิม่ามฮาซันอัสการีหรือในสมัยที่อิม่ามมะฮ์ดีได้หายตัวไปจากประชาชน
7,อับดุลมะลิก บิน อุมัยริน จากท่านญาบิร บิน สะมุเราะฮ์ เล่าว่า
كُنْتُ مَعَ أَبِىْ عِنْدَ النَّبِيِّ (ص) فَسَمِعْتُهُ يَقُوْلُ : بَعْدِيْ اثْنَي عَشَرَ خَلِيْفَةً ثُمَّ أَخْفَى صَوْتَهُ فَقُلْتُ لِأَبِيْ ماَ الَّذِيْ أَخْفَى صَوْتَهُ ؟ قاَلَ : قاَلَ : كُلُّهُمْ مِنْ بَنِي هَاشِمٍ
ฉันกับบิดาได้อยู่กับท่านนะบี(ศ) ฉันได้ยินท่านกล่าวว่า : ภายหลังจากฉันจะมี 12 คอลีฟะฮ์(ปกครอง) จากนั้นท่านทำเสียงของท่านเบาลง ฉันจึงกล่าวกับบิดาฉันว่า ตอนเสียงของท่านเบาลงนั้นคืออะไร บิดากล่าวว่า ท่านกล่าวว่า : พวกเขาทุกคนมาจากบะนีฮาชิม
ดูยะนาบีอุลมะวัดดะฮ์ โดยอัลก็อนดูซี (1220- 1293ฮ.ศ.) เล่ม 2 : 305 หะดีษ 908 [iv]
[i] มุฮัมมัด บินอาลี (อัลบาเก็ร)เกิดที่มะดีนะฮ์ ( ฮ.ศ.57 – 95 )
อิบนุอะบีฮาติมกล่าวว่า
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَبُوْ جَعْفَرٍ رَوَى جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِيْهِ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ رَوَى عَنْهُ ابْنُهُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ
มุฮัมมัด บินอาลี อะบูญะอ์ฟัร รายงานจากญาบิรบินอับดุลลอฮ์และบิดาของเขาคืออาลี บินฮูเซน ผู้ที่รายงานจากเขาคือบุตรของเขาชื่อ ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด
ดูอัลญัรฮุ วัตตะอ์ดีล อันดับ 117
อัลอิจญ์ลีกล่าวว่า
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ تاَبِعِيٌّ ثِقَةٌ
มุฮัมมัด บินอาลี เป็นตาบิอี เชื่อถือได้ ดูอัษษิกอต โดยอัลอิจญ์ลี อันดับ 1630
อิบนุหะญัรกล่าวว่า
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَبُو جَعْفَرٍ الْباَقِرُ ثِقَةٌ
อิบนุหะญัรกล่าวว่า มุฮัมมัด บินอาลี อัลบาเก็ร เชื่อถือได้ ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ อันดับ 6151
อัซซะฮะบีกล่าวว่า
أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ ، الْعَلَوِيُّ الْفاَطِمِيُّ، الْمَدَنِيُّ، وَلَدُ زَيْنِ الْعاَبِدِيْن، وَ اتَّفَقَ الْحُفَّاظُ عَلَى الِاحْتِجَاج بِأَبِيْ جَعْفَرٍ
อะบูญะอ์ฟัร มุฮัมมัด บินอาลี บุตรซัยนุลอาบิดีน นักท่องจำหะดีษมีมติว่าให้ยึดหะดีษของอะบูญะอ์ฟัรเป็นหลักฐานได้ ดูสิยัรอะอ์ลามุนนุบะลาอ์ อันดับ 158
อิม่ามศอดิก ผู้นำที่ 6 กล่าวว่า หะดีษของฉันคือ หะดีษของบิดาฉัน(อิม่ามบาเก็ร), หะดีษของบิดาฉันคือหะดีษของปู่ฉัน(อิม่ามอาลีบินฮูเซน),หะดีษของปู่ฉันคือหะดีษของอิม่ามฮูเซน, หะดีษของอิม่ามฮูเซนคือหะดีษของอิม่ามฮาซัน, หะดีษของอิม่ามฮาซันคือหะดีษของอิม่ามอาลี, หะดีษของอิม่ามอาลีคือ คำพูดของท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)
ดูอัลกาฟี โดยเชคกุลัยนี เล่ม 1 : 53 หะดีษ 14
[ii] สะอีด (สะอ์ดฺ) บิน ก็อยส์ อัลฮัมดานี ( سَعِيْدُ (سَعْدُ) بْنُ قَيْسٍ الْهَمْدَانِيُّ )
สาวกคนหนึ่งของอิม่ามอาลี(อ)ดูริญาลตูซี่ อัลกัชชี่เล่าไว้ในชีวประวัติของเศาะอ์เศาะอะฮ์ บินศูฮาน(صعصعة بن صوحان)จากอัลฟัฎล์บินชาซาน อัลกัชชี่นับว่าเขาเป็นตาบิอีอาวุโสคนหนึ่ง เป็นระดับหัวหน้าของตาบิอีนและเป็นผู้สมถะของพวกเขา
ดูมุอ์ญัมริญาลโดยสัยยิดอัลคูอี อันดับที่ 5175
[iii] วิเคราะห์สายรายงานหะดีษ (تَخْرِيْجُ الْحَدِيْث)
1.เชคศอดูก 2.อะหมัด บินมุฮัมมัด บินยะห์ยาอัลอัตต็อร 3.บิดาของฉัน(คือมุฮัมมัด บินยะห์ยา) 4.มุฮัมมัด บินอับดุลญับบาร 5.อะหมัด บินมุฮัมมัด บินซิยาดอัลอะซะดี 6.อะบาน บินอุษมาน7.ษาบิต บินดีนาร(คืออะบูฮัมซะฮ์อัษษุมาลี) 8.อิม่ามอาลี(ซัยนุลอาบิดีน) บินฮูเซน 9.อิม่ามฮูเซน บินอาลี 10.อิม่ามอะมีรุลมุอ์มินีน อาลี บินอะบีตอลิบ ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)
1. เชคศอดูก ( 305 – 381 ฮ.ศ.รวมอายุ 76 ปี) ชื่อเต็ม เชคอะบูญะอ์ฟัร มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ อัลกุมมี
เกิด หลังปีฮ.ศ. 305 ที่เมืองกุม อิหร่าน ด้วยบะร่อกัตดุอาอ์ของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)
มรณะ ฮ.ศ. 381 ที่เมืองเรย์ อยู่ทางตอนใต้ของเมืองเตฮะราน ประเทศอิหร่าน ร่ายของเขาถูกฝังอยู่ใกล้กับสุสานของท่านสัยยิดอับดุลอะซีม อัลฮาซานี
คำวิจารณ์
มุฮัมมัด บินอาลี : คืออบูญะอ์ฟัร มุฮัมมัด บินอาลี บินฮูเซน บินบาบะวัยฮฺ อัลกุมมี
อันนะญาชี(372 - 450 ฮ.ศ.)กล่าวว่า : คือเชคและฟะกีฮ์ของเรา หัวหน้ากลุ่มที่เมืองคูรอซาน
ดูริญาลนะญาชี อันดับที่ 1049
เชคตูซี่(385 - 460 ฮ.ศ.)กล่าวว่า ผู้ทรงคุณวุฒิสูง นักท่องจำ(หะดีษ) ผู้รอบรู้วิชาฟิกฮ์,หะดีษและชีวประวัตินักรายงานหะดีษ ดูริญาลเชคตูซี่ อันดับที่ 6275
อิบนิดาวูด(647 - 707 ฮ.ศ.)กล่าวว่า ผู้ทรงคุณวุฒิสูง นักท่องจำ ผู้รอบรู้วิชาฟิกฮ์และหะดีษ เชคและฟะกีฮ์ของกลุ่ม(ชีอะฮ์) ดูริญาลอิบนิดาวูด อันดับที่ 1455
อัลลามะฮ์ ฮิลลี่(648 - 726 ฮ.ศ.)กล่าวว่า ผู้ทรงคุณวุฒิ นักท่องจำหะดีษ ผู้รอบรู้วิชาชีวประวัตินักรายงานหะดีษ นักวิจารณ์หะดีษ ในเมืองกุมไม่มีใครเหมือนเขาในความจำและความรู้อันมากมายของเขา ดูคุลาเศาะตุลอักวาล อันดับที่ 44
2. อะหมัด บิน มุฮัมมัด บิน ยะห์ยาอัลอัตต็อร
มีชีวิตอยู่ในช่วงฮ.ศ. 356 คืออาจารย์คนหนึ่งของเชคศอดูก เชคศอดูกได้กล่าวถึงอาจารย์คนนี้ว่า เป็นที่พอใจสำหรับเขา และเชคศอดูกได้รายงานหะดีษของอาจารย์คนนี้ไว้ในหนังสืออัลอะมาลี,อุยูนุอัคบารอัลริฎอและมะอานีอัคบาร ส่วนเชคตูซีได้รายงานหะดีษของเขาไว้ในหนังสืออัตตะฮ์ซีบและอัลอิสติบศ็อรประมาณ 54 เรื่องซึ่งเป็นรายงานที่มาจากบรรดาอิม่ามแห่งอะฮ์ลุลบัยต์(อ) โดยอะหมัดได้รายงานหะดีษบรรดาอิม่ามจากบิดาของเขา
ผู้ที่รายงานหะดีษจากเขาคือ ฮูเซนบินอุบัยดุลลอฮ์ อัลเฆาะฎออิรีและอบุลฮูเซน บินอะบีญัยยิดอัลกุมมี และฮารูน บินมูซา อัตตัลละอักบะรี(มรณะฮ.ศ.356)ได้ฟังจากเขา และเขายังได้รับอิญาซะฮ์(การอนุญาตให้รายงานหะดีษ)ได้จากเขา
ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์ อันดับ 1316
เชคตูซีกล่าวว่า : อะหมัดบินมุฮัมมัดบินยะห์ยา ผู้ที่รายงานหะดีษจากเขาทั้งสอง(อะหมัดและมุฮัมมัดบินยะห์ยา)คืออะบูญะอ์ฟัรอิบนิบาบะวัยฮฺ(เชคศอดูก)
ดูริญาลเชคตูซี อันดับ 5979
อัลคอกอนีกล่าวว่า : อะหมัด บินมุฮัมมัดบินยะห์ยา อัลอัตต็อร : เชคศอดูกได้รายงานหะดีษจากเขามากมาย และเขาคืออาจารย์คนหนึ่งของเชคศอดูก ดูริญาลอัลคอกอนี เล่ม 1 : 232
3. บิดาของฉัน(คือมุฮัมมัด บินยะห์ยา)
มุฮัมมัดบินยะห์ยาอัลอัตต็อรชีวิตอยู่ใน ฮ.ศ.300 เป็นอาลิมแห่งยุค เป็นนักรายงานหะดีษและเป็นอาจารย์ของเชคกุลัยนี
เขารายงานหะดีษจากอัศฮาบของพวกเขามากมายเช่น มุฮัมมัดบินฮูเซน บินอบิลคอตตอบ( มรณะ 262) มุฮัมมัดบินฮาซันอัศศอฟฟ้าร( มรณะ 290 ) และมุฮัมมัด บินอับดุลญับบาร และคนอื่นๆ
ผู้ที่รายงานหะดีษจากมุฮัมมัดบินยะห์ยาคือ เชคกุลัยนี , อาลีบินฮูเซน บินบาบะวัยฮ์บิดาเชคศอดูก และคนอื่นๆ... เป็นฟะกีฮ์ผู้โด่งดังคนหนึ่งและคือเชคของชีอะฮ์ในยุคของเขา เชื่อถือได้ในการรายงาน เขารายงานหะดีษไว้มากมาย
ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์ อันดับ 1171
เชคตูซีกล่าวว่า : มุฮัมมัดบินยะห์ยาอัลอัตต็อร : เชคกุลัยนีรายงานหะดีษจากเขา เป็นชาวเมืองกุม มีรายงานหะดีษมากมาย ดูริญาลเชคตูซี อันดับ 6274
อันนะญาชีกล่าวว่า : มุฮัมมัด บินยะห์ยา อัลอัตต็อรอัลกุมมี คือเชคแห่งอัศฮาบของพวกเราในสมัยของเขา เชื่อถือได้ในการรายงาน มีหะดีษมากมาย ดูริญาลนะญาชี อันดับ 946
4. มุฮัมมัด บิน อับดุลญับบาร
มีชีวิตอยู่ก่อนฮ.ศ. 260 นับว่าเขาเป็นสาวกคนหนึ่งของอิม่ามทั้งสามคือ อิม่ามญะวาด,อิม่ามฮาดีและอิม่ามฮาซันอัสการี(อ)
มุฮัมมัดบินอับดุลญับบารรายงานหะดีษจาก : อิม่ามฮาดีและอิม่ามฮาซันอัสการี(อ) มีคนเล่าว่า เขาเป็นคนรับใช้ของอิม่ามฮาซันอัสการี(อ) แล้วเขาได้สอบถามปัญหาต่างๆมากมายจากอิม่ามฮาซันอัสการี และเขายังใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับศ็อฟวานบินยะห์ยาและได้รายงานเรื่องฟิกฮ์จากศ็อฟวานไว้มากมาย
เช่นกันเขาได้รายงานหะดีษจากบุคคลดังต่อไปนี้ : ฮาซัน บินอาลีบินฟัฎฎอล , มุฮัมมัดบินสินาน , มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน และคนอื่นๆ
ผู้ที่รายงานหะดีษจากมุฮัมมัดบินอับดุลญับบาร : มุฮัมมัด บินยะห์ยาอัลอัตต็อร , มุฮัมมัด บินฮาซันอัศศอฟฟ้ารและคนอื่นๆ รายงานของเขามีบันทึกไว้ในกุตุบอัรบะอะฮ์ถึง 927 เรื่อง ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์ อันดับ 1126
เชคตูซีกล่าวว่า : มุฮัมมัดบินอับดุลญับบาร คือบุตรของอะบีเศาะฮ์บาน ชาวเมืองกุม เชื่อถือได้ในการรายงาน ดูริญาลเชคตูซี อันดับ 5765
5. อะหมัด บิน มุฮัมมัด บิน ซิยาด อัลอะซะดี
รู้จักกันในนาม อิบนิ อะบีอุเมรฺ มรณะ ฮ.ศ.217 คือฟะกีฮ์ ร็อบบานี มีฉายาว่า อะบูมุฮัมมัด เป็นชาวเมืองแบกแดด เป็นสาวกของอิม่ามมูซากาซิมและอิม่ามอาลีริฎอ(อ) ซึ่งนักวิชาการมีมติตรงกันว่า อิบนิ อะบีอุเมรฺคือหนึ่งในหกจากผู้ที่มีความน่าเชื่อถือในการรายงานหะดีษและได้รับการรับรองในเรื่องฟิกฮ์ของพวกเขา
มุฮัมมัด บิน อะบีอุมัยริน มรณะ ฮ.ศ.217
อันนะญาชี(372 - 450 ฮ.ศ.) ,เชคตูซี่(385 - 460 ฮ.ศ.) ,อิบนิดาวูด(647 - 707 ฮ.ศ.)และอัลลามะฮ์ ฮิลลี่(648 - 726 ฮ.ศ.)กล่าวว่า เชื่อถือได้ในการรายงาน ชื่อของอะบีอุมัยรินคือซิยาด บินอีซา เป็นผู้มีความน่าเชื่อถือมากที่สุดในหมู่มนุษย์ตามทัศนะของชีอะฮ์และซุนนี่
ดูริญาลนะญาชี อันดับ 887 ,ริญาลเชคตูซี่ อันดับ 5413 ,ริญาลอิบนิดาวูด อันดับ 1272 ,
และคุลาเศาะตุลอักวาล อันดับ 17
เชคตูซี่ได้กล่าวว่า มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน ชื่อของอะบีอุมัยรินคือ ซิยาด เขาเป็นบุคคลที่น่าเชื่อถือมากที่สุดในทัศนะของชีอะฮ์และซุนนี่ เขาอยู่ทันอิม่ามสามท่านคือ อิม่ามมูซากาซิม อิม่ามอาลีริฎอและอิม่ามมุฮัมมัดญาวาด(อ) ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ โดยอัตตูซี่ อันดับ 607
มะชายิคอัษษิกอต(เชคผู้มีความน่าเชื่อถือในการรายงาน) คือฉายานามของบรรดาเชคดังต่อไปนี้ มุฮัมมัด บินอะบีอุมันริน, ศ็อฟวาน บินยะห์ยา, อะหมัด บินอะบีนัศร์ อัลบะซินฏี เป็นที่รู้ดีว่าเชคทั้งสามนี้มีความน่าเชื่อ พวกเขาจะไม่รายงานหะดีษใดหรือรายงานหะดีษชนิดมุรซัลใด ยกเว้นจากนักรายงานที่เชื่อถือได้เท่านั้น ฉะนั้นผลที่ติดตามมามีสองประเด็นคือ
หนึ่ง – ทุกคนที่รับรายงานหะดีษมาจากเขาทั้งสาม ถูกตัดสินว่า เชื่อถือได้
สอง – รายงานใดที่ได้รับมาจากเขาทั้งสามในลักษณะมุรซัล(สะนัดขาดตอน)ก็เหมือนได้รับมาจากสายรายงานชนิดมุสนัด(ต่อเนื่อง) แม้ว่าตรงกลางสายรายงานนั้นจะมีรอวีมัจญ์ฮู้ล(ไม่มีตัวตน)หรือมุฮ์มะละฮ์หรือมะห์ซูฟะฮ์(ถูกตัดชื่อออก)ก็ตาม
รายชื่ออุละมาอ์ชีอะฮ์ในศตวรรษที่เจ็ดแห่งฮิจญ์เราะฮ์ศักราชที่ยอมรับว่า หะดีษมุรซัลของอิบนิอะบีอุเมร เชื่อถือได้มีดังต่อไปนี้
6. อะบาน บิน อุษมาน อัลอะห์มัร
มีชีวิตอยู่ก่อนฮ.ศ.183 เป็นฟะกีฮฺ เป็นนักวรรณคดีอาหรับ ฉายาอะบูอับดุลลอฮ์ อัลบะญะลี เป็นชาวเมืองกูฟะฮ์ เป็นสาวกของอิม่ามศอดิก(อ) ศึกษาความรู้และเรื่องฟิกฮ์จากอิม่ามศอดิกและรายงานหะดีษจากอิม่ามศอดิกและอิม่ามมูซากาซิม(อ) ผู้ที่รายงานหะดีษจากอะบานบินอุษมานคือ : อะบูบะศีร(ชื่อคือ)ยะห์ยาบินกอสิมอัลอะสะดี ,มุอ์มิน ต็อกและอะบีฮัมซะฮ์อัษษุมาลี(ชื่อคือษาบิต บินดีนาร) ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์ อันดับ 283
อิบนุดาวูดกล่าวว่า : อะบาน บินอุษมาน คือหนึ่งในหกบุคคลที่กลุ่มนักวิชาการมีมติว่า เชื่อถือได้ในการรายงาน ดูริญาลอิบนุดาวูด อันดับ 6
7.ษาบิต บิน ดีนาร ( เจ้าของฉายา อะบูฮัมซะฮ์ อัษษุมาลี)
หรือษาบิตบินอะบีเศาะฟียะฮ์ ดีนาร ชาวกูฟะฮ์ มรณะฮ.ศ. 150 เป็นอาเล่มที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่งในสมัยของเขาในเรื่องฟิกฮ์ หะดีษ ภาษาศาสตร์และอื่นๆ เขาได้รับความรู้มาจากอิม่ามทั้งสี่คือ อิม่ามซัยนุลอาบิดีน อิม่ามบาเก็ร อิม่ามศอดิกและอิม่ามมูซากาซิม(อ) และเขาได้รายงานหะดีษจากท่านอิม่ามทั้งสี่ ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์ อันดับ 108
เชคตูซีกล่าวว่า ษาบิตบินดีนาร(อะบูฮัมซะฮ์อัษษุมาลี) : เชื่อถือได้ในการรายงาน
ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ เชคตูซี อันดับ 127
อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า ษาบิตบินดีนาร : รายงานหะดีษจากอิม่ามอาลีบินฮูเซน(อ) เชื่อถือได้ในการรายงาน ดูคุลาเศาะตุลอักวาล อันดับ 5 บาบที่ 1 หมวดนักรายงานชื่อ ษาบิต
8.อิม่ามอาลี(ซัยนุลอาบิดีน) บุตรอิม่ามฮูเซน
คืออิม่ามที่ 4 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่นครมะดีนะฮ์ ฮ.ศ.38 – 114
อัลอิจญ์ลีกล่าวว่า
عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ مَدَنِيٌّ تاَبِعِيٌّ ثِقَةٌ وَكاَنَ رَجُلاً صاَلِحاً
อาลี บินฮูเซน เป็นตาบิอี เชื่อถือได้ และเป็นคนซอและห์ ดูอัษษิกอต โดยอิจญ์ลี อันดับ 1293
อิบนุหะญัรกล่าวว่า
عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ الْهاَشِمِيُّ زَيْنُ الْعاَبِدِيْنَ ثِقَةٌ ثَبَتٌ عاَبِدٌ فَقِيْهٌ فاَضِلٌ مَشْهُوْرٌ
อาลี บินฮูเซน ซัยนุลอาบิดีน เชื่อถือได้ มีความมั่นคง อาบิ๊ด ฟะกีฮ์ ฟาดิ้ล มัชฮู้ร
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ อันดับ 4715
อัซซะฮะบีกล่าวว่า
عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ (ع) اِبْنُ الْاِماَمِ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبِ : السَّيِّدُ الْاِماَمُ، زَيْنُ الْعاَبِدِيْنَ، الْهاَشِمِيُّ الْعَلَوِيُّ، الْمَدَنِيُّ
อาลี บินฮูเซน คือสัยยิด เป็นอิม่ามผู้นำ ดูสิยัร อะอ์ลามุนนุบะลาอ์ อันดับ 157
9.อิม่ามฮูเซน บุตรอิม่ามอาลี
อิม่ามที่ 3 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่นครมะดีนะฮ์ ฮ.ศ.4 – 61
อิบนุหะญัรกล่าวว่า
الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ الهاشمي أبو عبدالله المدني سِبْطُ رَسُوْلِ الله (ص)
ฮูเซน บินอาลีบินอะบีตอลิบ หลานชายท่านรอซูล(ศ) ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ อันดับ 1334
ท่านรอซูล(ศ)กล่าวว่า
الحَسَـنُ وَالْحُسَـيْنُ سَـيِّدَا شَـبَابِ أهْلِ الْجَـنَّة
ฮาซันและฮูเซนคือหัวหน้าชายหนุ่มแห่งชาวสวรรค์ ดูซอฮิ๊ฮ์ติรมิซี หะดีษที่ 2965
10.อิม่ามอาลี บุตรอะบีตอลิบ
คืออิม่ามที่ 1 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ) เกิดที่กะอ์บะฮ์ นครมักกะฮ์ เกิดก่อนฮ.ศ.23 มรณะฮ.ศ. 41
อิบนุหะญัรกล่าวว่า
عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِب بن عَبْدِ الْمُطَّلِبِ بْنِ هَاشِمٍ الهاشمي ابنُ عَمِّ رسول الله (ص) وَزَوْجُ اِبْنَتِهِ مِنَ الساَّبِقِيْنَ الْأَوَّلِيْنَ وَرَجَّحَ جَمْعٌ أَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ أَسْلَمَ
อาลี บินอะบีตอลิบ บุตรของลุงของท่านรอซูล(ศ) สามีบุตรีของท่านรอซูลฯ หนึ่งจากบรรดาซาบิกีนอัลเอาวะลีน ปราชญ์กลุ่มหนึ่งให้น้ำหนักว่า เขาคือชายคนแรกที่เข้ารับอิสลาม
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ อันดับ 4753
หะดีษสิบสองผู้นำยังบันทึกอยู่ในหนังสือดังต่อไปนี้
1,อุยูนุอัคบาริลริฎอ(อ)โดยเชคศอดูก หน้า 59 หะดีษที่ 28
2, มันลายะห์ฎุรุฮุลฟะกีฮ์ โดยเชคศอดูก หะดีษที่ 5406
3, วะซาอิลุชชีอะฮ์ โดยอัลฮุรรุลอามิลี หะดีษที่ 34930
ชื่อเต็ม เชคสุลัยมาน บินอัชชัยคฺ อิบรอฮีม รู้จักกันในนาม คอญะฮ์กิลาน อิบนุชชัยคฺ มุฮัมมัด รู้จักกันในนาม คอญะฮ์อัลฮูซัยนี อัลบัลคี อัลกอนดูซี อัลฮานาฟี เป็นพวกซูฟีสานุศิษย์คนหนึ่งของท่านอิบนุอะเราะบี เขาอยู่ในสาขาต่อรีกัต นักชะบันดี