·
คนที่มีศาสนายังเป็นคนไม่ดีเยอะแยะไป ดังนั้นจะมีศาสนาไปทำไม?

อายาตุลลอฮ์อันซอรียอน กล่าวไว้อย่างน่าสนใจทีเดียวว่าสิ่งที่ทำลายศาสนาได้ดีที่สุดคือ "คนไม่ดีมีศาสนา" เมื่อเห็นว่า คนมีศาสนาเห็นแก่ตัว คนมีศาสนานินทา คนมีศาสนาไร้มารยาท คนมีศาสนาไม่เห็นอกเห็นใจ คนมีศาสนาว่าร้าย คนมีศาสนาฉ้อฉลคดโกง ฯลฯ
จึงสรุปเอาว่า มีศาสนาแล้วก็ไม่เห็นจะเป็นคนดี จึงเริ่มหน่ายคนมีศาสนาและถอยห่างจากศาสนาในที่สุด
ประการแรกต้องทำความเข้าใจว่า คนมีศาสนาอีกมากมายที่เป็นคนดี และคนดีอีกมากมายที่มีศาสนา มีคนชั่วมากมายที่ไม่มีศาสนา และคนไม่มีศาสนาอีกมากมายที่เป็นคนชั่วเช่นกัน
ประการที่สอง นิยามของ "คนมีศาสนา" คืออะไร? บางทีเราให้นิยามคนมีศาสนาจำกัดเพียงแค่ภาคปฏิบัติศาสนกิจ คนนมาซ คนถือศีลอด คนคลุมฮิญาบ ซึ่งที่จริงแล้วนี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของศาสนาเท่านั้น ศาสนายังมีด้านจริยธรรม (อัคลาก) อีกด้วย การให้เกียรติผู้อื่น การไม่นินทาว่าร้ายผู้อื่น การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น การช่วยเหลือเกื้อกูลผู้ตกทุกข์ได้ยาก การไม่กดขี่ผู้อื่น การพูดจาดีไม่หยาบคาย การมีสัมมาคาระวะ การรู้จักกาลเทศะ ฯลฯ หากคนหนึ่งมีครบถ้วนด้วยหลักปฏิบัติศาสนกิจและหลักปฏิบัติจริยธรรมแล้ว จึงเรียกได้ว่า "เป็นคนมีศาสนา"
ทว่าผู้ที่ปฏิบัติศาสนกิจอย่างเข้าใจ อย่างแท้จริง ผู้ที่นมาซ ผู้ที่ถือศีลอด ผู้ที่ตื่นนมาซซอลาตุลลัยล์ ย่อมเป็นผู้ที่ขัดเกลาตนเองแล้ว อันส่งผลต่อการปฏิบัติตนกับผู้อื่น หากไม่เป็นเช่นนั้นก็แสดงว่าการปฏิบัติศาสนกิจของเขานั้นเป็นเพียงรูปแบบที่ถูกกำหนดไว้ เหมือนการตั้งข้อมูลในหุ่นยนต์ ซึ่งมันยังไม่ได้ซึมซับเข้าสู่จิตวิญญาณ ทั้งนี้เป็นการปฏิบัติตามบัญชาของพระเจ้าในส่วนหนึ่งเท่านั้น แน่แท้ว่าเขาย่อมปลอดภัยจากการลงโทษของพระองค์ในส่วนนี้

เชคอิมรอน พิชัยรัตน์/เรียบเรียง