โองการที่ 264- 265 ซูเราะฮ์อัลบะเกาะเราะฮ์
โองการที่ 264- 265 ซูเราะฮ์อัลบะเกาะเราะฮ์
يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا لا تُبْطِلُوا صدَقَتِكُم بِالْمَنِّ وَ الأَذَى كالَّذِى يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاَخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صفْوَان عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكهُ صلْداً لا يَقْدِرُونَ عَلى شىْء مِّمَّا كسبُوا وَ اللَّهُ لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكَفِرِينَ (264) وَ مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَلَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ تَثْبِيتاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةِ بِرَبْوَة أَصابَهَا وَابِلٌ فَئَاتَت أُكلَهَا ضِعْفَينِ فَإِن لَّمْ يُصِبهَا وَابِلٌ فَطلُّ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (265)
ความหมาย
264. โอ้บรรดาผู้ศรัทธา จงอย่าให้กุศลทานของสูเจ้าไร้ผล ด้วยการลำเลิกและการกลั่นแกล้ง ประหนึ่งผู้บริจาคทรัพย์ของเขาเพื่ออวดอ้างผู้คน และเขาไม่ศรัทธาต่ออัลลอฮฺ และวันสุดท้าย ดังนั้น อุปมาของเขา ดั่งอุปมัยหินเกลี้ยงที่มีฝุ่นจับอยู่ แล้วมีฝนหนักกระหน่ำชะมัน (ชำระล้างฝุ่นออกหมด) แล้วทิ้งไว้ในสภาพเกลี้ยงเกลา พวกเขาไม่สามารถได้สิ่งใดเลยจากที่ขวนขวายไว้ และอัลลอฮฺ จะไม่ทรงชี้นำกลุ่มชนที่ปฏิเสธ
265. และอุปมาของบรรดาผู้บริจาคทรัพย์ของพวกเขา เพื่อแสวงหาความพึงใจของอัลลอฮฺ และเพื่อให้เกิดความมั่นคงแก่ตัวเอง ดั่งอุปมัยของสวนบนที่สูง ซึ่งมีฝนหนักกระหน่ำมัน (ได้รับอากาศบริสุทธิ์ และแสงแดดที่เพียงพอ) ดังนั้น มันได้ออกผลสองเท่า แต่ถ้าไม่มีฝนหนักกระหน่ำมีฝนตกปรอย ๆ และอัลลอฮฺทรงเห็นในสิ่งที่สูเจ้ากระทำ
คำอธิบาย ตัวอย่างที่น่าสนใจสำหรับการบริจาค
โองการนี้และโองการต่อมา บ่งชี้ถึงแก่นแท้ของการบริจาคว่า ผู้ศรัทธาต้องไม่ทำลายการบริจาคของตน เนื่องจากการลำเลิก และการเราะราน หลังจากนั้นโองการยกตัวอย่างสองตัวอย่าง เพื่อเป็นอุทาหรณ์สำหรับการบริจาคที่ผสมผสานการลำเลิก การเราะราน และการโอ้อวด และตัวอย่างสำหรับการบริจาคด้วยความบริสุทธิ์ใจ ความรักที่มีต่อศาสนาและเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
พระเจ้าทรงยกตัวอย่างก้อนหินที่เกลี้ยงกลม ที่มีฝุ่นบางเกาะติดอยู่วางอยู่ในที่โล่งแจ้งภายใต้แสงแดดที่ร้อนระอุ หลังจากนั้นมีฝนหนักกระหน่ำลงมา แม้ว่าบางครั้งอาจมี่ที่กำบังอยู่บ้างแต่มันน้อยเกินไปสำหรับสภาพเช่นนั้น ในที่สุดแสงแดดและสายฝนที่กระหน่ำลงมา ได้ชำระล้างฝุ่นดินออกจนหมดเกลี้ยงทิ้งไว้แต่โขดหินที่ว่างเปล่า ไม่มีต้นไม้และพืชพันธุ์งอยเงยบนนั้น เนื่องจากสายฝนที่กระหน่ำลงมาภายนอกมันดูเหมือนว่าชุ่มชื้น แต่ภายในมีแต่ความแห้งแล้ง การงานที่โอ้อวด หรือการบริจาคที่ลำเลิก เป็นสาเหตุให้จิตใจแข็งกระด้าง ซึ่งผู้บริจาคจะไม่ได้รับสิ่งใดเลย และสิ่งที่ตนลงทุนไปสูญเปล่า
ประโยคที่กล่าวว่า จงอย่าให้กุศลทานของสูเจ้าไร้ผล ด้วยการลำเลิกและการกลั่นแกล้ง บ่งบอกว่าบางครั้งการกระทำเช่นนี้ เป็นสาเหตุทำลายการงานที่ดีดังที่กล่าวไปแล้วในโองการที่ 217 บทเดียวกัน
บุคคลที่ชอบโอ้อวด ภายในของเขาแห้งแล้ง แม้ว่าภายนอกมองดูว่าเป็นผู้มีเมตตา ชอบกระทำความดี ไม่กระทำสิ่งที่ไม่มีความมั่นคง แต่เมื่อเปิดผ้าม่านออกจะเห็นธาตุแท้ของเขาว่ามิได้เป็นเหมือนดั่งภายนอก
สุดท้ายโองการกล่าวว่า และอัลลอฮฺ จะไม่ทรงชี้นำกลุ่มชนที่ปฏิเสธศรัทธาต้องการกล่าวว่า พระเจ้าทรงถอดถอนการชี้นำออกจากพวกเขา และปล่อยให้พวกเขาดำเนินชีวิตไปบนพื้นฐานการปฏิเสธ การโอ้อวด การเราะราน และการลำเลิกบุญคุณ บุคคลเหล่านี้ไม่คู่ควรต่อการชี้นำแต่อย่างใด
ท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) กล่าวว่า ฉันจะไม่สนทนากับคน 3 ประเภทได้แก่ บุคคลที่ลำเลิกบุญคุณ ซึ่งเขาจะไม่ให้สิ่งใดแก่ผู้ใดนอกเสียจากด้วยการลำเลิก บุคคลที่แสดงความจองหองอวดดี และบุคคลที่ขายสินค้าของตนด้วยการสาบานที่โกหก
อีกรายงานหนึ่งกล่าวว่า บุคคลใดก็ตามที่ทำดีกับผู้ศรัทธา หลังจากนั้นได้ลำเลิกบุญคุณ พระเจ้าจะไม่ตอบรับการบริจาคของเขา
โองการถัดมากล่าวถึงบุคคลที่บริจาคทรัพย์สินของตนเพื่อมุ่งหวังความโปรดปรานจากพระเจ้า และเพื่อสร้างมั่นคงแก่ตนเอง ประหนึ่งสวนที่เต็มไปด้วยต้นไม้บนที่สูง ที่น้ำท่วมไม่ถึง หรือแห้งแล้งจนเกินไป ถ้าฝนไม่ตกหนักก็จะมีฝนตกปรอย ๆ อย่างไรก็ตามสวนนั้นจะได้รับประโยชน์จากธรรมชาติ การที่กล่าวว่า มันได้ออกผลสองเท่า หมายถึง ปีหนึ่งให้ผลผลิตสองครั้ง หรือได้ผลผลิตมากกว่าสวนทั่วไป การบริจาคของผู้ศรัทธาก็คล้ายกับสวน แม้ว่าจะประสบกับภัยธรรมชาติอยู่บ้างแต่ก็ยังให้ดอกออกผล และบางครั้งให้ผลผลิตทวีคูณเป็นสองเท่าอีกต่างหาก และผู้บริจาคจะได้เห็นรางวัลของตนมากเป็นสองเท่านของที่บริจาค
ประโยคที่กล่าวว่า เพื่อแสวงหาความพึงใจของอัลลอฮฺ และเพื่อให้เกิดความมั่นคงแก่ตัวเอง อธิบายถึงการบริจาคที่ถูกต้องและเป็นไปเพื่อพระเจ้า ซึ่งมีอยู่ 2 ลักษณะได้แก่ การบริจาคที่แท้จริงหมายถึงผู้ที่ แสวงหาความโปรดปรานจากพระเจ้า และเพื่อขัดเกลาความเป็นมนุษย์ใจจิตวิญญาณของตนให้มั่นคง พร้อมกับช่วยปลดปล่อยความทุกข์ และความกังวลของผู้อื่น ด้วยจิตสำนึกในความรับผิดชอบที่ดี ตนจึงได้บริจาค ด้วยเหตุนี้ คำว่า มิน ในประโยค มินอังฟุซิฮิม จึงให้ความหมายว่า ฟี หมายถึง ใน ประโยคจึงหมายถึง แก่ตัวเอง หรือในตัวเอง
ประโยคที่กล่าวว่า และอัลลอฮฺทรงเห็นในสิ่งที่สูเจ้ากระทำเป็นการเตือนผู้ที่ปรารถนากระทำความดีทั้งหลายว่าให้ระวังเจตนารมณ์ในการกระทำให้ดี อย่าให้มีสิ่งแปลกปลอมปะปนเข้ามาในการกระทำของตนแม้เพียงเล็กน้อย เนื่องจากพระเจ้าทรงมองเห็นการกระทำเหล่านั้น
อิมามซอดิก (อ.) กล่าวว่า เมื่อปวงบ่าวกระทำความดี พระเจ้าจะทรงเพิ่มพูนความดีงามเหล่านั้นเป็น 700 เท่า และนี้คือความหมายของโองการที่ว่า อัลลอฮฺจะทวีคูณ