การเยินยอและการใส่ร้าย สองด้านในเหรียญเดียวกัน

อิมามอะลี (อ.) กล่าวว่า

مَنْ مَدَحَكَ بِما لَيْسَ فيكَ فَهُوَخَليقٌ أَنْ يَذُمَّكَ بِمالَيْسَ فيكَ

"ผู้ที่สรรเสริญท่านในสิ่งที่ไม่มีอยู่ในตัวท่าน ย่อมเป็นผู้ที่สามารถตำหนิท่านในสิ่งที่ไม่มีอยู่ในตัวท่านเช่นกัน"

การเยินยอและการใส่ร้าย สองนิสัยที่น่ารังเกียจ
การเยินยอเกินจริงและการใส่ร้ายเป็นสองพฤติกรรมที่มาจากรากเหง้าเดียวกัน นั่นคือ ความไม่ซื่อสัตย์ และ การพูดเท็จ การเยินยอเป็นการกล่าวคำสรรเสริญเกินจริงหรือกล่าวถึงคุณสมบัติที่บุคคลนั้นไม่มี ในขณะที่การใส่ร้ายเป็นการกล่าวหาหรือตำหนิในสิ่งที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริง
ในทั้งสองกรณี “ความจริง” ถูกบิดเบือนจนเกิดเป็นปัญหาทางสังคม ไม่ว่าจะเป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ไม่จริงใจ หรือการก่อให้เกิดความเกลียดชังและความขัดแย้ง
ผลกระทบของการเยินยอ
บุคคลที่หลงใหลในคำเยินยอ มักจะใช้ชีวิตอยู่กับภาพลวงตาที่คนรอบข้างสร้างขึ้นให้ เมื่อใครบางคนสรรเสริญเรามากเกินไปจนเกินจริง อาจทำให้เราหลงตัวเองและมองข้ามข้อบกพร่องของตนเอง สิ่งนี้จะนำไปสู่ความเสียหายทั้งต่อตนเองและสังคม เพราะเมื่อผู้คนแสดงความชื่นชมเพียงเพราะหวังผลประโยชน์ ผลลัพธ์ที่ได้คือความสัมพันธ์ที่เปราะบางและไม่ยั่งยืน
นอกจากนี้ คนที่ชื่นชอบการเยินยอจะมีแนวโน้มที่จะตกเป็นเป้าหมายของผู้ที่หวังใช้คำพูดหวานๆ เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นการให้ตำแหน่ง อำนาจ หรือทรัพย์สิน
ผลกระทบของการใส่ร้าย
ในทางตรงกันข้าม การใส่ร้ายผู้อื่นเป็นพฤติกรรมที่ทำลายศักดิ์ศรีของบุคคลและก่อให้เกิดความเข้าใจผิดอย่างร้ายแรงในสังคม เมื่อมีคนเริ่มแพร่ข่าวลือหรือให้ร้ายใครโดยไม่มีหลักฐาน นอกจากจะเป็นบาปใหญ่แล้ว ยังทำให้เกิดความแตกแยกในสังคม และในบางกรณีอาจนำไปสู่ความขัดแย้งรุนแรง
หลีกเลี่ยงกับดักของการเยินยอและการใส่ร้าย
รักษาความจริงใจ – ไม่ควรพูดเกินจริงหรือปั้นแต่งคำพูดเพียงเพื่อให้คนอื่นพอใจ หากต้องสรรเสริญใครสักคน ควรเป็นการยกย่องจากความจริง มิใช่เพื่อหวังผลตอบแทน
อย่าเป็นเหยื่อของคำเยินยอ – หากมีผู้คนมาสรรเสริญเราโดยที่เราไม่เห็นว่าตนเองมีคุณสมบัตินั้นจริงๆ ควรตั้งคำถามและใช้สติพิจารณา อย่าหลงใหลไปกับคำพูดที่หวานหู
หลีกเลี่ยงการพูดเท็จและใส่ร้ายผู้อื่น – การแพร่ข่าวลือหรือใส่ร้ายเป็นการทำลายความไว้วางใจในสังคม เราควรยึดมั่นในความซื่อสัตย์และความถูกต้องเสมอ
หมั่นเตือนตนเองด้วยคำสอนทางศาสนา – ศาสนาอิสลามสอนให้เราระมัดระวังคำพูด และเตือนว่า คำพูดที่ไม่มีความจริงเป็นอันตรายต่อทั้งผู้พูดและผู้ฟัง เราจึงควรเลือกใช้คำพูดที่ดีและเป็นประโยชน์เสมอ
การเยินยอและการใส่ร้ายเป็นเสมือนสองด้านของเหรียญเดียวกัน คนที่สรรเสริญเราอย่างเกินจริง วันนี้อาจเป็นคนที่ใส่ร้ายเราด้วยคำพูดที่เกินจริงในวันพรุ่งนี้ หากเราไม่ต้องการตกเป็นเหยื่อของคำเยินยอหรือการใส่ร้าย ทางที่ดีที่สุดคือ “ยึดมั่นในความจริง” และ “อย่าให้คำพูดของใครมามีอิทธิพลเหนือความถูกต้อง”
“จงปิดกั้นทางแห่งการเยินยอ แล้วเจ้าจะไม่ตกเป็นเหยื่อของการใส่ร้าย”

บทความโดย วรากร ประดับญาติ