เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในวันที่ 1 เดือนศอฟัร  หลังเหตุการณ์กัรบะลา

ขบวนเชลยจากกัรบาลาลามาถึงเมืองชาม:
หลังจากผ่านเส้นทางที่เต็มไปด้วยความยากลำบากและความเจ็บปวด ขบวนเชลยจากเหตุการณ์กัรบาลาได้เดินทางมาถึงเมืองชามในวันที่ 1 เดือนซอฟัร ปี ฮ.ศ. 61 ซึ่งถือเป็นช่วงเวลาอันโหดร้ายและสะเทือนใจที่สุดสำหรับครอบครัวของอิมามฮูเซน (อ.) โดยมีอิมามซัจญาด (อ.) และท่านหญิงซัยนับ (สลามุลลอฮ์ อะลัยฮา) เป็นผู้นำขบวน
เมื่อใดที่มีผู้ถามอิมามซัจญาดว่า “ช่วงเวลาใดที่ยากลำบากที่สุดในระหว่างการเป็นเชลย?” ท่านมักจะตอบด้วยน้ำตาว่า “อัชชาม... อัชชาม” (คือ เมืองชาม)
#เส้นทางสู่ชาม:
หลังจากอิมามฮูเซน (อ.) และสหายของท่านได้พลีชีพอย่างกล้าหาญในทุ่งคาร์บาลาเมื่อวันที่ 10 มุฮัรรอม ปี ฮ.ศ. 61 ด้วยน้ำมือของกองทัพโหดเหี้ยมภายใต้การนำของอุมัร บิน ซะอฺด์ และคำสั่งของยะซีด บิน มุอาวิยะ กับอุบัยดุลลอฮ์ บิน ซียาด ครอบครัวของท่านรวมถึงเชลยทั้งหมดประมาณ 84 คนถูกจับกุม
เชลยเหล่านี้ถูกส่งไปยังเมืองกูฟะฮ์ก่อน และถูกคุมขังที่นั่นเป็นเวลาราว 7 วัน จากนั้นจึงถูกส่งตัวไปยังเมืองชามเพื่อให้ไปปรากฏตัวต่อหน้ายะซีด ผู้ปกครองอันโหดร้ายแห่งรัฐอุมัยยะฮ์
ความทุกข์ยากระหว่างทาง:
การเดินทางจากกูฟะฮ์สู่ชามนั้นเต็มไปด้วยความทุกข์ทรมาน หัวของผู้พลีชีพถูกเสียบไว้บนหอกแล้วนำหน้าไปก่อน ขณะที่เหล่าเชลยซึ่งมีทั้งผู้หญิงและเด็ก ถูกมัดด้วยโซ่ตรวน และบางคนต้องเดินเท้า หรือขี่อูฐโดยไม่มีเครื่องปกปิด
อิมามซัจญาด (อ.) ผู้ที่ยังอยู่ในสภาพป่วย ถูกล่ามโซ่ไว้ โดยมีมือของท่านถูกล่ามเข้ากับลำคอ ส่วนบุคคลที่คอยกำกับขบวนก็ล้วนเป็นผู้ที่เคยทำร้ายครอบครัวของอิมามฮูเซน เช่น ชิมัร บิน ซีลโจชัน, โคลี และซุฮัยร์ บิน ก็อยส์ ซึ่งคอยดูหมิ่นและทำร้ายเชลยอย่างต่อเนื่อง

เหตุการณ์ระหว่างทาง:
ระหว่างเส้นทางจากกูฟะฮ์ถึงชาม ขบวนได้ผ่านหมู่บ้านและเมืองต่าง ๆ ซึ่งในหลายแห่งเมื่อชาวบ้านทราบว่าขบวนเชลยนี้คือครอบครัวของอิมามฮูเซน และได้ยินถึงการเสียชีวิตอันโหดเหี้ยมของท่าน พวกเขาต่างเศร้าโศก ร้องไห้ และสาปแช่งฆาตกรอย่างรุนแรง
ในบันทึกทางประวัติศาสตร์ของศาสนาอิสลาม มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับปาฏิหาริย์และเกียรติยศที่เกิดขึ้นกับเชลย และศีรษะของผู้พลีชีพระหว่างทางที่เดินทางไปยังชาม ซึ่งเป็นสิ่งที่ยังคงอยู่ในใจผู้ศรัทธาจวบจนทุกวันนี้

ขบวนเชลยเข้าสู่เมืองชาม:
ในวันที่ 1 เดือนซอฟัร ปีฮิจเราะฮ์ศักราชที่ 61 ขบวนเชลยจากเหตุการณ์คาร์บาลาเดินทางมาถึงเมืองชาม เจ้าหน้าที่ของยะซีดได้เตรียมบรรยากาศในเมืองให้ดูเหมือนเป็นวันเฉลิมฉลอง ประชาชนถูกชักจูงให้มีความสุขและจัดงานรื่นเริงตามท้องถนน โดยไม่รู้เลยว่าแท้จริงแล้ว พวกเขากำลังเฉลิมฉลองต่อโศกนาฏกรรมอันเลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ของอิสลาม
ตามคำบอกเล่า ท่านหญิงอุมมุคุลษูม (สลามุลลอฮ์ อะลัยฮา) ได้ร้องขอต่อชิมัร ผู้โหดเหี้ยมว่า:
"ขอให้นำพวกเราเข้าสู่เมืองชามทางประตูที่มีผู้คนพลุกพล่านน้อย และโปรดนำศีรษะของบรรดาผู้เสียสละไปแยกออกจากขบวน เพื่อที่สายตาของประชาชนจะได้จับจ้องไปยังสิ่งนั้นแทนที่จะเพ่งเล็งมาที่พวกเราซึ่งเป็นครอบครัวของท่านรอซูล (ศ็อลฯ)"
แต่ชิมัร ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความโหดร้าย กลับตั้งใจทำตรงกันข้าม เขานำศีรษะของเหล่าผู้เสียสละเข้าสู่เมืองพร้อมกับขบวนเชลย และพาพวกเขาเข้าทาง “ประตูซาอัต” ซึ่งเป็นทางเข้าที่มีผู้คนมากที่สุด เพื่อให้การดูหมิ่นและทำให้เสียเกียรตินั้นยิ่งชัดเจนขึ้น
#ในสภาของยะซีด:
หนึ่งในเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในเมืองชามคือคำปราศรัยอันเด็ดขาดและทรงพลังของท่านหญิงซัยนับ (สลามุลลอฮ์ อะลัยฮา) และอิมามซัจญาด (อ.) ซึ่งกลายเป็นจุดเปลี่ยนของประวัติศาสตร์อิสลาม
ยะซีดได้กล่าวดูหมิ่นต่อหน้าอิมามซัจญาดว่า:  "โอ้บุตรของฮูเซน! บิดาของเจ้าได้ตัดสายสัมพันธ์ในตระกูล ละเมิดสิทธิของเรา และต่อสู้แย่งชิงอำนาจ ดังนั้นอัลลอฮ์จึงลงโทษเขาเช่นนี้"
แต่อิมามซัจญาดตอบกลับด้วยการท่องอายะฮ์จากอัลกุรอานว่า:
ما اَصابَ مِن مُصیبَةٍ فِى الْأرْضِ وَلا فی اَنفُسِکُمْ اِلَّا فی کِتابٍ مِن قَبْلِ اَنْ نَبْرَاَها؛
"ไม่มีภัยพิบัติใดๆ ที่จะเกิดขึ้นในแผ่นดินหรือในตัวของพวกเจ้า เว้นแต่ว่ามันได้ถูกบันทึกไว้ในคัมภีร์แล้วก่อนที่เราจะให้มันเกิดขึ้น แท้จริงการกระทำเช่นนี้เป็นเรื่องง่ายสำหรับอัลลอฮ์" (ซูเราะฮ์ อัลหะดีด อายะฮ์ 22)

เหตุการณ์สำคัญอื่น ๆ ในชาม:
การพำนักของเชลยจากคาร์บาลาในเมืองชามนั้นเต็มไปด้วยเหตุการณ์สำคัญมากมาย หนึ่งในเหตุการณ์ที่เจ็บปวดที่สุด คือ การเสียชีวิตของลูกสาวตัวน้อยของอิมามฮูเซน (อ.) ซึ่งเกิดขึ้นในซากปรักหักพังที่ชาวบ้านเรียกว่า “คุโรรอฮ์ อัชชาม” และได้รับการยืนยันจากบันทึกหลายฉบับว่าเป็นเรื่องจริง
นอกจากนี้ยังมีการโต้วาทีและการเปิดโปงความชั่วร้ายของยะซีดในที่สาธารณะ ทั้งโดยท่านหญิงซัยนับ (สลามุลลอฮ์ อะลัยฮา) และสมาชิกครอบครัวของอิมามฮูเซนอีกหลายคน โดยเฉพาะ คำปราศรัยของอิมามซัจญาด ที่สะเทือนใจและสร้างความตื่นรู้ให้กับประชาชน จนในที่สุดภาพลักษณ์ของยะซีดก็ถูกทำลายลงในหมู่ชาวเมือง
ผลจากการเปิดโปงครั้งนี้ ทำให้ความเห็นของประชาชนในเมืองชามเริ่มเปลี่ยนไป พวกเขาเริ่มเห็นใจเชลยและหันหลังให้ยะซีด ส่งผลให้ยะซีดจำต้องยอมรับความผิด และในที่สุดจึงปล่อยตัวเชลยทั้งหมดและอนุญาตให้เดินทางกลับไปยังเมืองมะดีนะฮ์

บทความโดย เชคยูซุฟ เพชรกาหรีม