ปรัชญาวันอีดฟิตร์

 

วันอีดฟิตร์ คือ วันแห่งการหวนกลับสู่ธาตุแท้ของความบริสุทธิ์ของมนุษย์

 

ท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ.) ได้กล่าวว่า

افضَلُ الأعمالِ في هذا الشَّهرِ  : الوَرَعُ عن مَحارِمِ ‏اللّه عز وجل

 "การกระทำที่ประเสริฐที่สุดในเดือนรอมฎอน คือ การละเว้นจากสิ่งที่ต้องห้ามของพระองค์อัลลอฮ์"

และวจนะหนึ่งของ อิมามอะลี (อ.) ได้กล่าวว่า

کُلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ
 

 "ทุกๆ วันซึ่งปราศจากการกระทำความผิดบาปต่อพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) วันนั้น คือวันอีด"

 

วันอีดฟิตร์ คือวันอีดที่สำคัญที่สุดเช่นเดียวกัน  กับวันอีดทั้งสอง กล่าวคือ วันอีดกุรบาน และอีดฆอดีร เพราะหากไร้ซึ่งวันอีดฟิตร์ แน่นอนวันอีดอื่นๆ ที่เหลือก็จะไม่สามารถไปสู่ความสมบูรณ์ได้ นั่นเป็นเพราะวันอีดฟิตร์ คือวันแห่งความสมบูรณ์ของการพัฒนาตนเอง โดยการหล่อหลอมจิตวิญญาณด้วยการอ่านพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน อ่านดุอาอ์ วิงวอนยังพระองค์ การนมาซ การขัดเกลาจิตวิญญาณ การต่อสู้กับอารมณ์ฝ่ายต่ำของตัวเอง ฯลฯ

 

วันอีดฟิตร์หากประสพกับผู้ใดแล้ว คือวันอีดสำหรับเขาผู้นั้น เนื่องจากคำกล่าวหนึ่งของท่านอะมีรุลมุอ์มินีน อิมามอะลี (อ.) ที่ว่า

 "วันนี้คือวันอีด สำหรับผู้ซึ่งศีลอดของพวกเขา อิบาดัตของพวกเขา ได้รับการยอมรับจากพระผู้ทรงอภิบาลเท่านั้น และทุกๆ วันซึ่งปราศจากการกระทำความผิดบาปต่อพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) วันนั้น คือวันอีด"

 

จากคำกล่าวข้างต้นของท่านอะมีรุลมุอ์มินีน อิมามอะลี (อ.) มีต้นกำเนิดมาจากวิวรณ์แห่งพระผู้เป็นเจ้าโดยแน่แท้ อันเนื่องมาจากว่าท่านได้กล่าวสิ่งนั้นออกมา เมื่อท่านได้รับคำตอบจากท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ.) จากคำถามที่ท่านได้ถามจากท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ.) ที่ว่า

"ภารกิจใดที่ประเสริฐที่สุดในเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรตินี้?

 และท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ.) ได้ตอบว่า

 "คือการออกห่างจากการขัดขืนคำสั่งของพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) ทุกประการ" หมายถึง การพัฒนาตนเองและขัดเกลาจิตวิญญาณ หรือการหวนกลับสู่จิตใต้สำนึกแห่งความบริสุทธิ์ของตน

 

คำว่า อีด) (عيدมีรากศัพย์มาจาก )เอาวด์ (عود หมายถึง การหวนกลับ การคืนกลับ

 

คำว่า ฟิตร์) فطر (มีรากศัพย์มาจาก ฟิตรัต فطرت) (  หมายถึง ธาตุแท้ ,ธรรมชาติและ ลักษณะที่แท้จริงของสิ่งๆ หนึ่ง

 

ดังนั้น อีดิ้ลฟิตร์) (عيد فطر หมายถึง การหวนกลับของมนุษย์สู่ลักษณะที่แท้จริงของมนุษย์ คือคืนกลับสู่ธาตุแท้แห่งความบริสุทธิ์ผุดผ่องของมนุษย์ทุกคน

 

แต่หากกังวลว่า การหวนกลับของมนุษย์สู่ลักษณะที่แท้จริงคือความบริสุทธิ์นั้น ระหว่างความสัมพันธ์ของตัวมนุษย์ กับธรรมชาติอันบริสุทธิ์ของมนุษย์ ตรงกันหรือไม่อย่างไร?

 

 เพราะหากวัน "อีดิ้ลฟิตร์" คือวันหวนคืนสู่ธรรมชาติบริสุทธิ์ของเรา แล้วเราจะทราบได้อย่างไร ว่าธรรมชาติบริสุทธิ์ (ฟิตรัต) ของเราที่พระองค์ทรงมอบให้ ที่ปกคลุมไปด้วยความหมองม่น ความมืดมิด ด้วยม่านแห่งความโง่เขลาเบาปัญญา ความหันเห ความผิดบาป ฯลฯ มันยังคงอยู่หรือไม่?

และไม่รู้ว่าในเดือนรอมฎอนทั้งเดือนที่ผ่านมา ม่านต่างๆ เหล่านั้นได้ถูกกระชากออกไปบ้างหรือยัง?

ไม่ต้องไปคิดกังวลเช่นนั้นแต่ประการใด เนื่องจากว่า "ความบริสุทธิ์แห่งจิตวิญญาณ" ที่อยู่ในตัวมนุษย์นั้น จะคงบริสุทธิ์ตลอดกาล แต่การกระทำบาป การขัดขืนคำสั่งของพระองค์ จะทำให้ความบริสุทธิ์แห่งจิตวิญญาณมีม่านมากั้นขวาง ระหว่างมนุษย์ กับธรรมชาติแห่งความบริสุทธิ์นั้น และเดือนรอมฎอนที่ผ่านมาทั้งเดือน พระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) ได้วางมาตรการต่างๆ อย่างมากมายให้กับมนุษย์ เป็นความเมตตาอันยิ่งใหญ่ที่พระองค์ทรงมอบให้ เพื่อทำลาย

 

และให้มนุษย์ได้ทำลายม่านต่างๆ ที่มันมาขัดขวางระหว่าง มนุษย์กับธรรมชาติแห่งความบริสุทธิ์ จึงสามารถกล่าวได้ว่าระดับของการหวนกลับ หรือกลับคืนสู่ธรรมชาติแห่งความบริสุทธิ์ของแต่ละคนแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับการขัดเกลาจิตวัญญาณ การปฏิบัติของแต่ละคนในสามสิบวันที่ผ่านมาว่าอยู่ในระดับใด

 

ดังนั้น เดือนรอมฎอนคือ เดือนแห่งการขัดเกลาจิตวิญญาณที่บริสุทธิ์ ให้ปราศจากความโสมมต่างๆ หากเปรียบจิตวิญญาณที่บริสุทธิ์เหมือนเหล็กก้อนหนึ่งที่มีสนิมร้ายกำลังเกาะกินเหล็กก้อนนั้นอยู่ทุกวี่วัน ก็เหมือนกันในเดือนรอมฎอนเราได้ขัดเกลา ความบาป ความโง่เขลา ความปราถนาแห่งอารมณ์ฝ่ายต่ำที่มี ซึ่งกำลังเกาะกินความบริสุทธิ์แห่งจิตวัญญาณอยู่นานนับปี นั่นคือความหมายของการขัดเกลาจิตวิญญาณ หรือคือการพัฒนาตนเองสู่การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ

 

วันอีดิ้ลฟิตร์ คือวันที่มุสลิมต้องเฉลิมฉลอง ที่ตลอดเวลาทั้งเดือนที่ผ่านมามุสลิมได้ต่อสู้กับอารมณ์ปรารถนาของตนเองอย่างแข็งขัน มุสลิมได้ทำสงครามกับตัวเอง และวันอีดิ้ลฟิตร์ คือวันประกาศชัยชนะนั้น เป็นวันที่ยิ่งใหญ่ ซึ่งเป็นของขวัญจากพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) เนื่องจากว่าในทุกๆ ศาสนาของพระองค์มีบทบัญญัติการถือศีลอดทั้งสิ้น และผู้ที่อยู่ในศาสนาเหล่านั้นต่างก็ต้องถือศีลอด ซึ่งวันและเวลาในการถือศีลก็จะแตกต่างกันออกไป

 

แต่สาระสำคัญคือ วันสิ้นสุดการถือศีลอดในศาสนาก่อนหน้านี้ไม่มีวันเฉลิมฉลองวันอีด แต่เมื่อมาถึงยุคของศาสนาอิสลาม เมื่อพระองค์ได้ทรงกำหนดให้เดือนรอมฎอนเป็นเดือนแห่งการถือศีลอด เมื่อเสร็จสิ้นการถือศีล พระองค์ได้ทรงกำหนดวันอีดฟิตร์ให้กับมุสลิมด้วย เป็นสิ่งเฉพาะสำหรับมุสลิม

 

ท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ.) ได้กล่าวไว้ว่า "อีดฟิตร์ คือวันซึ่งพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) ได้ทรงมอบให้กับประชาชาติทั้งชายและหญิงของฉัน ซึ่งพระองค์ไม่เคยมอบสิ่งนี้ให้กับผู้ใดเลยก่อนหน้าฉัน" ดังนั้นอีดฟิตร์ คือของขวัญจากสรวงสวรรค์

 

อีดฟิตร์ คือวันซึ่งมวลมุสลิมทั่วทั้งโลกได้รวมกันเป็นหนึ่ง เนื่องจากมุสลิมได้นมาซร่วมกัน ปฏิบัติภารกิจหลายๆ อย่างร่วมกัน วันอีดฟิตร์จึงเป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นเอกภาพของมวลมุสลิมทั่วทั้งโลก

 

วันอีดฟิตร์ คือ สัญลักษณ์ของพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) และบุคคลใดที่ได้ให้เกียรติสัญลักษณ์ของพระองค์ มันจะก่อให้เกิดความยำเกรงขึ้นในจิตใจของบุคคลผู้นั้น และวันอีดฟิตร์ คือสัญลักษณ์หนึ่งของพระองค์ การปฏิบัติอามั้ล การให้เกียรติต่อวันอีดฟิตร์ คือการให้เกียรติต่อสัญลักษณ์ของพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ) พระองค์ทรงตรัสไว้ในซูเราะฮ์ฮัจญ์ โองการที่ 32 ว่า

   وَمَنْ يُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوي القلوب

"และ ผู้ใดก็ตามที่ได้ให้เกียรติแก่สัญลักษณ์ของอัลลอฮ์ แท้จริงมันเป็นส่วนหนึ่งแห่งความยำเกรงของจิตใจ"

 

ท่านอะมีรุลมุอ์มินีน อิมามอะลี (อ.) ได้กล่าวว่า

 

 "โอ้ปวงบ่าวของพระองค์อัลลอฮ์เอ๋ย พึงรู้ไว้เถิดว่า สิ่งที่ใกล้ที่สุดซึ่งพระองค์ ได้ทรงมอบให้แก่ปวงบ่าวผู้ถือศีลอดของพระองค์ทุกคน คือในวันสุดท้ายของเดือนรอมฎอน จะมีมะลาอิกะฮ์องค์หนึ่ง(เทวทูต)ถูกส่งมาจากพระองค์ ได้คอยตะโกนว่า โอ้ปวงบ่าวของพระองค์เอ๋ย จงรับฟังข่าวดี ว่าพระองค์นั้นได้อภัยโทษแก่บาปต่างๆ ที่ผ่านมาของพวกเจ้าหมดสิ้นแล้ว

 

ดังนั้น พึงสำนึกให้ดีว่าการใช้ชีวิตใหม่ที่จะเกิดขึ้นในวันข้างหน้านี้จะเป็นไปอย่างไร และคำประกาศนี้จะดังขึ้นจะกระทั่งดวงเดือนของเดือนเชาวาลโผล่ออกมา มะลาอิกะฮ์จะกล่าวอีกว่า โอ้ผู้ศรัทธาทั้งหลาย มารับรางวัลต่างๆ ของพวกท่านเถิด

 

 

 

ขอขอบคุณเว็บไซต์อะฮ์ลุลบัยต์อะคาเดมี

บทความโดยมัรฮูมเชคมาลิกี ภักดี

ทางเว็บไซต์อัลฮะซะนัยน์ได้ปรับปรุงแก้ไขเนื้อหาบางส่วนเพื่อง่ายต่อการเข้าใจในรายละเอียดของเนื้อหา